İhbar öneli içerisinde işçiye yeni iş arama izninin kullandırılmamasının

Av. Cihan AVCI

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2007/ 27704 E. ve 2008/25951 K. sayılı 07.10.2008 tarihli kararında, ihbar öneli içerisinde işçiye

kullandırılması gereken yeni iş arama izninin kullandırılmamasının sonuçlarını tartışmıştır.

Bu karar özellikle yeni iş arama iznini anlamı, bu uygulamadaki maksat ve kullandırılmaması halinde ne gibi sonuçların doğacağını göstermesi açısından çok büyük önem arz etmektedir. İncelememize konu Yargıtay kararındaki olayda, davacı yan ihbar tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hüküm süresi içerisinde davalı şirket vekilince temyiz edilmiştir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi yerel mahkemenin

kararını temyiz makamı olarak incelemiş ve bozmuştur.

Yargıtay bozma ilamında, dosyadaki bilgi ve belgelerden, davalı işveren tarafından yasal ihbar öneli verilerek iş akdinin feshedileceğinin davacı işçiye bildirildiğinin anlaşıldığını, yeni iş arama izninin kullandırıldığının davalı işveren tarafından ispat edilemediğini, ancak yine de yeni iş arama izninin kullandırılmamasının ihbar öneline halel getirmeyeceği bu sebeple de davacının ihbar tazminatı talebinin ret edilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Aynı kararda İhbar öneli içerisinde yeni iş arama izni verilmeyen işçinin her zaman kullandırılmayan yeni iş arama izni karşılığı ücreti için dava açabileceği vurgulanmıştır. Yargıtay kararında da net şekilde belirtildiği üzere, ihbar öneli verilmesi ve bu sırada her gün 2 saat yeni iş arama izninin münferiden veya toplu olarak verilmesi işlemleri tamamen ayrıdır. Bir diğer ifade ile yasaya uygun olarak verilen ihbar öneli içerisinde yeni iş arama izninin kullandırılmamış olması ihbar önelini hükümsüz kılmayacak, işçiye ihbar tazminatı hakkı kazandırmayacaktır.

Bu kararda önem arz eden bir diğer husus ise yeni iş arama izninin kullandırıldığını ispat yükünün işverende olmasıdır. Kararda işveren yeni iş arama izni kullandırdığını ispatlayamamıştır.  Ancak davacının talebi kullandırılmayan yeni iş arama izinlerinin karşılığı olan ücretin tahsili olmadığı için bu durum problem teşkil etmemiştir. Ancak Yargıtay yeni iş arama izni kullandırılmayan işçinin 27. madde uyarınca her zaman dava açabileceğini belirtmiştir. İşte bu şekilde bir dava ile karşı karşıya kalmamak için , işverenlerin muhakkak ve mutlaka işten çıkarttıkları işçilerine ihbar önellerini doğru olarak vermeleri, yeni iş arama izin hakkını yasaya uygun surette kullandırmaları ve bu izni kullandırdıklarına dair

yazılı evrakı işçiden almaları gerekmektedir. Aksi takdirde yeni iş arama izninin kullandırıldığının ispatına imkân kalmayacaktır.

Uygulamada işveren tarafından yapılan ihbar önelli fesih işlemlerinde işçinin rızası alınarak yeni iş arama izinlerinin toplu olarak kullandırıldığı ve bu sürenin ihbar önelinden mahsup edildiği görülmektedir. Yasa koyucu yeni iş arama izninin münferiden mi yoksa toplu olarak kullanılacağını tercih hakkını işçiye bırakmıştır. Bu sebeple yeni iş arama iznini

ne şekilde kullanacağı ile ilgili olarak işçiye ihbar öneli ile birlikte bu sorunun da tevcih edilmesi yararlı olacaktır.