İftarda dikkat edilmesi gereken kurallar
Oruç ne kadar önemliyse, iftar sofrası da o kadar önemlidir. Önce orucun neden önemli olduğunu yeniden açıklayalım, bu ibadet sadece aç kalmak amacıyla yapılmaz, bedenin dinlendirilmesinin yanı sıra ihtirasın da kontrolünü amaçlar. Dolayısıyla “aç kaldık, iftarda rahat rahat yeriz” hatasına düşmemek gerekir.
Oruç bedenin arınmasını sağlar, ama açlık duyusuna yenik düşerek abartıya kaçmak, beklenenin tam tersi sonuç doğurur. Uzun açlık dönemi metabolizmayı da tersine döndürür. Vücut mevcutların fazlasının yakılması üzerine bir kurgu yapar, ama beraberinde açlık duygusunu da uyandırır. Lakin uzun açlıkta değişen koşullar, iftarda aşırı yemekle karşılaşırsa sistem şaşıracaktır.
İftarda aşırı yemekten uzak durun
Bütün gün boş olan mideye ve metabolizmaya aşırı yüklenmemek gerekir. Orucun hurma ya da zeytinle açılması fark etmez, ama beraberinde ihtiyacı bastıracak kadar suyla başlamak en doğrusudur. Bunu en iyisi çorba takip eder, zira çorbanın hem besleyiciliği yüksek, hem de sindirimi kolaydır. İşte bundan sonra da yemeye bir miktar ara verilmelidir.
Bu ara sırasında esas olan sohbettir, sohbet de tek başına doyurucudur, beri yandan biyolojik doyma sinyallerinin hazırlanmasına da zaman tanır. Bu sinyaller çok önemlidir, ortaya çıkması zaman alır, işte tam da bu zaman kesitinde kişi sınırsız yemeye devam eder. Ondan sonrası ise doymak değil şişmektir.
İftar sofrasından şişmeden kalkmak önemlidir
Vücudun doymaya başladığını anlaması zaman alır, zira burada birden fazla mekanizma söz konusudur. Midenin gerilmesi şişme etkisini doğurur, kan şekerinin yükselmesi ise doyma algısıyla sonuçlanır. Bu yüzden doymaya başladığını anlamanız zaman alır. Siz bir anda yüklenirseniz mide bu sinyalleri hemen gönderemez, bu durumda sindirim sorunu başlar, bütün gün aç olan mide ve metabolizma çok şaşırmıştır. Çoğu insanın Ramazan ayından oruç tutmasına rağmen kilo alarak çıkmasının nedeni budur.
İftar sofrasında ne tür yiyecekler yer almalıdır?
Bunu gelenek belirler, ama biyolojik mantığa da son derece uygundur. Kolay sindirilebilir tencere yemekleri tercih edilmelidir. Mevsim gereği mesela “türlü” çok iyi bir seçenektir. Kış vakti kuru fasulye gibi baklagiller de tercih sebebi olabilir, ama yaz zamanı bunların yükü ağır olacaktır. Hakeza zeytinyağlılar gerek besleyici değer, gerekse sindirim avantajları nedeniyle tercih edilmesi gereken seçeneklerdir.
İftar sonrası tatlı yiyelim mi?
Elbette yenir, ama zamanında ve kararında. Yemekten kalkar kalmaz yemek yerine, hafif bir tatlı, sütlaç, aşure de olabilir, sonrasında yenmelidir. Bu zaten vücudun verdiği bir sinyaldir, nedense gün için öğünlerde değil ama akşam öğününden sonra insanın canı tatlı çekiyor. Olasılıkla bitkilerdeki “şekerin gece sentezlenmesi” mantığının karşılığıdır.
Tamir ve yenileme işlemleri gece yapılır, dolayısıyla şekere gereksinim duyulur. Bu kısmen artık pek yapılmayan hoşaf ile karşılanır, sonrasında hala tatlı yenecekse hafif olmalı ya da kararında durulmalıdır.