Hollanda krizinin tarıma etkileri
Kriz olmayan günümüz yok gibi. Tarım ürünlerinde Rusya krizinin etkilerini atlatmadan şimdi de Almanya ve Hollanda ile yaşanan siyasi krizin tarıma olumsuz yansıyacağı endişesi var.
Okurlarımız soruyor: “Hollanda ile yaşanan krizin tarıma etkileri ne olur?”
Öncelikle, yaşanan siyasi krizin kabul edilebilir bir tarafı yok. Hollanda’da seçim, Türkiye’de referandum var. Bu krizle vatandaşların kararını etkileyip oylarını almak, siyasi rant devşirme çabası var.
Tarımla ilgisi olmayan kriz, tarımı da dolaylı olarak etkileyecektir. Özellikle, iki taraf gerginliği tırmandırır ve yaptırımları yayarsa tarım sektörü de bundan nasibini alır ve olumsuz etkilenir.
Sosyal medyadaki mesajlara bakılırsa daha şimdiden kendi hesabına harekete geçenler var. Holstein ırkı ineğini kesen var, Hollanda ineği diye.
Savunmasız ineklere burada yazamayacağımız ölçüde, akla ziyan bir biçimde hakaret edenler var.
Hollanda’nın milli rengi olan ve kutlamalarda kullandığı turuncuyu portakalla özdeşleştirip bundan sonra portakal yemeyeceğini söyleyenler var.
Bu mesajlardan da anlaşılıyor ki, toplumun bir kesimi, Hollanda hakkında yeterli bilgiye sahip değil. Portakalın Hollanda ile ilgisi olmadığını bilmiyor. Türkiye, kendi portakalını kendisi üretiyor. Rahatlıkla tüketebilirsiniz.
Hollanda ineğine gelince, bir dönem Türkiye bu ülkeden ciddi oranda hayvan ithalatı yaptı. Fakat, son yıllarda hayvan ithalatı yapılmıyor, daha doğrusu yapılamıyor. Hayvan hastalıkları nedeniyle Hollanda’nın sadece yüzde 10’luk bir kesimi ithalata açık, orada da yeterli hayvan olmadığı için bu ülkeden hayvan ithal edilmiyor. Gördüğünüz her siyah beyaz inek, Hollanda ineği değil. İnekleri rahat bırakın.
İthalatta tohum ve teknoloji
Sosyal medyadaki bilgiden yoksun, fevri mesajları bir yana bırakırsak, Hollanda tarım konusunda dünyanın en önemli ülkelerinden birisi. Konya’dan daha küçük diye küçümsenen Hollanda, 2016 yılında 85 milyar euro tarım ihracatı ile dünyada Amerika Birleşik Devletleri’nden sonra ikinci oldu.
Süs bitkileri, gen teknolojisi, tohumculuk, sebze, et ve süt ürünleri, sıvı ve katı yağ gibi bir çok tarım ve gıda ürününde dünyada ilk sıralarda yer alan Hollanda, tarım teknolojisi konusunda da çok gelişmiş ve teknoloji ihraç eden ülke konumunda.
Türkiye açısından bakıldığında Hollanda tarımda önemli bir partner. Özellikle sebze tohumu ve tarım teknolojilerinin ithalatı konusunda Hollanda ilk sıralarda yer alıyor.
Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği’nin “Tohumculuğa Genel Bakış” raporuna göre, Türkiye’nin tohum ithalatı, 2014 yılına oranla, 2015 yılı sonunda yaklaşık yüzde 7 artarak 200 milyon dolar seviyesine ulaştı.Türkiye, 2015’te 63 farklı ülkeden tohum ithalatı yaptı. Bu ithalatın değer olarak yüzde 57’sini sebze tohumları oluşturuyor. İlk sırada ise domates tohumu var.
Tohum ithalatının, yaklaşık yüzde 50’si 5 ülkeden gerçekleştirildi. Bu ülkeler, sırasıyla; Fransa, Hollanda, Amerika Birleşik Devletleri, Peru ve Tayland.
Hollanda, tohum ithalatımızda Fransa’dan sonra ikinci sırada. Türkiye’nin 2015 yılı tohum ithalatının yüzde 13.8’i olan 27.9 milyon dolarlık bölümü Fransa’dan, yüzde 12’si olan 24.3 milyon doları Hollanda’dan gerçekleştirildi. Aynı dönemde Türkiye’nin Hollanda’ya olan tohum ihracatı ise 7.6 milyon dolar.
Ayrıca son yıllarda hızla yayılan fide üretim teknolojisi de büyük oranda Hollanda kaynaklı olarak Türkiye’de gelişti.
Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre Hollanda’dan Türkiye’ye 2016 yılında yaklaşık 135 milyon dolarlık traktör ithalatı gerçekleşti.
İhracatta balık, sebze ve meyve
Hollanda ise, Türkiye’den balık, üzüm, meyve ve sebze, sert kabuklu meyveler ve meyve suları alıyor.
Akdeniz Yaş Meyve ve Sebze İhracatçıları Birliği’nin verilerine göre, 2016’da Türkiye’nin yaş meyve ve sebze ihracatında Hollanda 50 bin 412 ton ve 54 milyon 927 bin dolar döviz geliri ile 9. sırada yer aldı.
Türkiye’den Hollanda’ya ihraç edilen önemli ürünlerden birisi ise balık. Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre 2016 yılında Türkiye’den Hollanda’ya 153 milyon dolarlık taze, dondurulmuş balık ihracatı gerçekleştirildi.
Aynı dönemde Hollanda’ya taze, soğutulmuş üzümde 45 milyon dolar, sebze-meyve ve sert kabuklu meyvede 38 milyon 491 bin dolar ihracat gerçekleştirildi. Ayrıca 2016’da, 26 milyon dolarlık meyve ve sebze suyu, 19 milyon dolar diğer kabuklu meyve ihracatı yapıldı.
En çok Antalya etkilenir
Yaşanan her krizden en çok etkilenen iller arasında Antalya ilk sırada yer alıyor. Rusya ve Almanya ile yaşanan kriz deyim yerindeyse Antalya’yı vurdu. Hem turizm hem de tarım açısından büyük yara aldı. Hollanda ile yaşanan kriz de en çok Antalya’yı olumsuz etkiler. Çünkü, Hollandalı turistlerin en çok tercih ettiği yer Antalya. Hollanda tarım firmalarının yatırım için en çok tercih ettiği kentimiz de yine Antalya. Bu ülke ile yaşanan kriz ekonomiye sirayet ederse bundan Antalya’daki üreticiler,turizm işletmeleri zarar görür.
Avrupa Birliği ile ilişkiler
Rusya, Hollanda, Almanya, Fransa veya başka bir ülke. Siyasi bir kriz yaşandığında, ilişkiler gerginleşince mutlaka bunun ekonomiye de yansıması oluyor. Bu son krizde Hollanda’yı tek başına bir ülke olarak düşünmek doğru değil. Avrupa Birliği’nin parçası olarak ele almak gerekiyor. Kaldı ki, Almanya başta olmak üzere bir çok Avrupa Birliği ülkesi Hollanda’nın yanında yer aldı. Siyasi kriz ekonomik krize dönüşürse Türkiye’nin Avrupa Birliği ile ilişkileri olumsuz etkilenecektir.
Özetle, Hollanda ile yaşanan siyasi krizin ekonomiye, tarıma henüz somut bir yansıması yok. Kriz tırmandırılırsa tarıma muhtemel yansımalarını yukarıda özetledik. Türkiye’nin bağımsızlığından, insan haklarından, özgürlükten ödün vermeden ülke çıkarlarına uygun bir politika uygulaması gerekir.