Hırvatistan, İspanya pahalandı, Arnavut denizi verelim!

İki haneli enflasyonu en son 1980’de yaşamıştı Avrupa Birliği bölgesi. O günden bugüne ortalama yüzde 3-4’ü geçmeyen ‘dengeli’ ekonomilerle Ukrayna krizine kadar geldiler.

Savaşla beraber 2022’de bir kez daha iki haneyi, yüzde 11.5’i gördüler. Sonrasında yüzde 4 eşiğine kadar düşüş var ama hayat pahalılığı zorluyor, huzursuzluk tırmanıyor, popülist politikacılar palazlanıyor.

Ama kuşaklar boyunca yerleşmiş tatil geleneği de Avrupa’da her daim kutsal. Enflasyona, pahalılığa kurban edilemeyecek bir insan hakkı.  Çoğu Avrupalı Noel masalarında gelecek yaz tatilinin bırakın planlarını, ’tur paketi alımlarını’ karara bağlıyor. Ve işte bu enflasyonist ortamda tatil maliyetleri de fezaya çıkmaya başladı.

Rusya’dan Almanya’ya, en büyük pay turist membası ülkelerden Türkiye için gelen “Haddinden fazla pahalandı” şikayetleri artıyor. Ortadirek Avrupalı, yüksek sezonda artık Türkiye’yi “boyunu aşan destinasyon” saymaya başlıyor. Herkes kuruş hesabı yapmaya başladı.

Denize ayağını daha ucuza sokacak kıyı arayışında. Son yıllarda Hırvatistan, orta ve kuzey Avrupalılar için tatil cenneti. Zira 1 Ocak 2023’de Schengen bölgesine dahil olup sınır kontrollerini kaldırınca, ideal destinasyon oldu. Mesela İspanyol adalarına 4-5 saat uçarak ulaşabilen Münihli bir Alman aile, en fazla 6-7 saatlik ekonomik araba yolculuğu sonunda Adriyatik sularına balıklama atlamanın tadını çıkarıyor.

Artan talep, üstüne binen enflasyon burada da fiyatları zıplattı ama 4 milyon nüfuslu Hırvatistan geçen yıl yüzde 9 artışla 20.6 milyondan fazla turist ağırladı. Gelirler katlandı, hedefler aşıldı. Peki bu böyle devam edecek mi? Muamma. Zira Avrupa turizminin dinamosu olan Almanya’da “Pahalanan Hırvatistan’ın yerine Avrupa’da alternatif yaratma” arayışları yoğunlaştı. 

Alman RTL televizyonu, daha birkaç yıl önce kişi başı sadece 500 euroya tatil yapabilen birinin, seneye Hırvatistan’da bu bütçeyle hiç şansı olmadığını, geçen yaz aynı otelde kalıp bir yıl öncesine kıyasla yüzde 50 daha fazla ödeyenlerin arttığını hesapladı. RTL uzmanları, Hırvatistan ve İspanyol adaları dahil popüler destinasyonlar için alternatif arıyor. İlk öneri şaşırtıcı: Arnavutluk!

“Bu ülke diğer Akdeniz ülkeleriyle karşılaştırıldığında çok ucuz. Özellikle Vlora bölgesi çok güzel. Kuzey kısmı Adriyatik Denizi’ne, İtalya’nın Lecce’sine   bakıyor, güney kısmı ise Arnavutluk Rivierası olarak biliniyor. Turizm, özellikle sahil boyunca ve Saranda gibi büyük şehirlerin yakınında gelişiyor. Aşağısı zaten Yunanistan’n tatil cenneti Korfu. Aynı deniz, daha az maliyet” diyor uzmanlar.

Turizm pazarı dinamik. Arayışlar yoğun. Rusya, vatandaşlarına ülke içinde yaz tatili seçeneği sunmak için Karadeniz’den ayrı Hazar Denizi kıyılarında bile dev otel projeleri üzerinde çalışıyor, Avrupa’da “Onların denizi mi var?” diye dudak bükülen Arnavutluk sahilleri Almanya’da pazarlanıyor. Enflasyonun cüzdanları kemirdiği dönemde herkes yüzülecek "daha ekonomik deniz” arıyor.