Hindistan, kültürüne patent alıyor

34 milyon sayfa Hint tıp, sosyal ve kültürel tarih bilgisi.

80 bin adet Ayurveda yaşam bilgisi reçetesi.

1 milyon adet alternatif terapi Unani reçetesi.

12 bin adet Hint alternatif tıp Siddha reçetesi.

1.500 adet yoga duruşu (asana) patenti.

Bunlar, Hindistan’ın entelektüel sermaye ve kültürel miras saydığı geleneksel tıp ve bütün sosyal tarih bilgisinin dijital ortama aktarıldığı kütüphanede...

“Geleneksel Bilgi Dijital Kütüphanesi” (TKDL) şimdiye kadar Hindistan’ın gelmiş geçmiş yazılısözlü tarih ve kültürünü, fikir ve telif hırsızlığına karşı korumak amacıyla 2001’de kuruldu.

2011’de kütüphanenin hazinesi yukarıdaki rakamlara ulaştı.

Batılı “guru”ların, geçmişi birkaç bin yıla dayanan yoga asana’larını, geleneksel Hint tıp bilgilerini kendilerine mal ederek, Batı’da patent bile almasına Hint hükümeti çözüm aramaya başlamıştı

ABD’de basmati pirincine ve Hint Safranı olarak bilinen zerdeçala patent başvurusu yapılınca Hintlilerin canına tak etti. Hükümet, derhal ABD’de dava açtı. Ve patent başvuruları reddedildi.

Bunun ardından hükümet, sorunu kökünden çözmeye karar verdi.

Çünkü, sadece ABD’de ve sadece yoga konusunda 30 milyar dolarlık bir pazar var. Alternatif tıp uygulamaları için bir rakam verilemiyor bile... İşini bilen “guru”lar, sadece ABD’de şimdiye kadar 134 yoga asanası’nın patentini aldı. Yogayla ilişkili 150 telif hakkı aldılar. 2.315 marka tescili yaptırdılar. Yoganın ünlü hecesi “om” için dahi patent alan olmuş.

Hint hükümeti, fikir ve telif hırsızlığı olarak gördüğü bu durumla başa çıkmak amacıyla bu bilginin tümünü dünyaya açmaya ve Hint kültürüne ait olduğunu belirtmeye karar verdi: TKDL’yi

kurdu.

Ardından, bir uzmanlar ordusu, ne kadar tarihi kaynak varsa tarayıp, buradaki bilgiyi TKDL’ye aktarmaya başladı.

Sanskritçe, Tamil, Arapça ve Acemce dahil çeşitli dillere yayılan Hint kültür mirası İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca ve Japonca’ya çevrildi. Yoga asana’ları ayrıntılı bir şekilde tanımlandı. Bunun için özel bir yazılım geliştirildi. Binlerce şifalı ot ve karışımın formülleri ve kullanılış biçimleri dijital arşive aktarıldı.

Böylece, başkalarının, bu bilgilere sahip çıkarak kendi adına tescil ettirmesi önlenecek. Önleniyor.

Şöyle: Batılı patent kurumu, yapılan başvuru Hint kültürüne yakınsa, TKDL’den araştırıp özgünlük açısından bakıyor. TKDL, sitesinde, araştırma sonucu reddedilen yabancı ülke patent başvurularını

gururla listeliyor.

Hindistan, kültür ve tarihine sahip çıkıyor böylece.

Biz ise hiç bu havada değiliz. Marka tescili, coğrafi işaret tescili, patent, faydalı model gibi konular kamuoyunun meçhulü. Sadece şirketlerin ilgi alanında belki, o kadar. Kamuoyu için, baklava-Türk kahvesi-yoğurt gibi spot konularda Yunanistan’la ezeli didişmemiz ve pop kültür isimlerimizin marka tescili yaptırmaları daha ilginç. Dünya patent liginde neredeyiz,

bunun “aslında” anlamı ne gibi yaşamsal önemde soruları sormak ve yanıt aramak aklımıza gelmiyor.