Hiçbir şey değişmedi ama her şey değişti
Türkiye’nin seçimi dünya basınında geniş yankı buldu… Bütün seçim sonuçlarını en iyi özetleyen cümle sanırım “Hiçbir şey değişmedi ama her şey değişti” saptamasıdır.
İsviçreli Credit Suisse ve UBS tarafından yayımlanan verilere göre, Türkiye’de servet dağılımı adaletsizliğini ortaya koyuyor. Servet dağılımı adaletsizliğini gösteren Gini katsayısı eşitsizliği “gini katsayısı” olarak belirtiliyor.
“Gini katsayısı”na göre, Türkiye’de en zengin yüzde 1’lik kesim ülke servetinin yüzde 39,5’ine sahip. Türkiye bu kritere göre, Avrupa’da servet dağılımı adaletsizliği sıralamasında ilk sıralarda yer alıyor. En zengin yüzde 5 ve en zengin yüzde 10’un servetten aldığı paya bakıldığında Türkiye ikinci sırada bulunuyor. 34 Avrupa ülkesi içinde 80.2’lik ortalaması ile Türkiye üçüncü sırada yer alıyor. İkinci sıradaki Letonya’da 80.4 ve 87.4 ile İsveç ilk sırada. Slovakya yüzde 50.8 ile servet dağılımında en adil ülke olarak gözüküyor.
Slovakya’yı yüzde 59.6 ile Belçika, yüzde 60.9 ile Malta takip ediyor. Rapora göre, en zenginlerin servetten aldıkları paya bakıldığında en büyük dengesizlik Türkiye’de. Türkiye’de en zengin yüzde 1’lik kesim, Türkiye servetinin yüzde 39.5’ine sahip. En zengin yüzde 1’lik kesimin servetinin en düşük payı aldığı ülke ise yüzde 13.5 ile Belçika. Servet dağılımı ve adaletsizliğinde makas bu kadar açılmışken 31 Mart seçimlerinde muhalefette bulunan sosyal demokrat partinin sandıktan birinci parti olarak çıkması kimseyi şaşırtmamalı…
Elbette 22 yıl aradan sonra yerel seçimlerde muhalefetin sandıktan birinci parti olarak çıkması dünya basınında geniş yer buldu. Dışarıdan bakınca nasıl bir Türkiye resmi görüldüğünü dış basında çıkan haber/analiz yazılarıyla daha iyi anlayabiliriz.
Amerikan New York Times gazetesi, “Seçmenlerin ekonomik duruma kızgın olduğu bir ortamda, muhalefetin yerel seçimlerde Türkiye genelinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın iktidar partisine karşı kazanımlar elde ettiğini" yazdı. Seçimin uzun süren geçim krizinin ardından geldiğini, krizde TL’nin değerini yitirdiğini ve çok sayıda kişinin daha yoksul hale geldiğinin altını çizen gazete haberinde muhalefetin “siyasi yıldızı” olarak nitelendirdiği İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu için de “Çok sayıda Türk, İmamoğlu’nu potansiyel cumhurbaşkanı adayı olarak görüyor” görüşüne yer verdi.
İngiltere’de yayınlanan Financial Times gazetesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 20 yıl önce iktidara gelmesinden bu yana en ağır seçim darbelerinden birini aldığını yazdı. Yerel seçimde Erdoğan’ı en çok zorlayan sorunlar arasında ekonominin olduğunu vurgulayan gazete, “Erdoğan’ın partisinin ülkenin orta kesimlerinde güçlü olduğu yerlerde de kayıplar yaşadığını, seçmenlerin yıllardır süren ve gıdadan otomobile her şeyin fiyatını artıran enflasyona isyan ettiği” görüşüne yer verdi.
The Guardian gazetesi de “Türkiye’de ana muhalefet partisi, seçmenin Erdoğan’a sırtını döndüğü seçimlerde ezici bir zafer kazandı” başlıklı haberinde, ana muhalefetin yerel seçimlerde net bir zaferle Recep Tayyip Erdoğan iktidarına beklenmedik bir darbe vurduğunu dile getirdi.
Ulusal bir kader şekilleniyor
Belçika’da kamu televizyonu RTBF, “Sosyal demokrat muhalefet, İstanbul ve Ankara'daki uçurumu genişletmeye devam etti” yorumuna yer verdi. Fransızca yayımlanan Le Soir gazetesi ise yerel seçimlerle ilgili haberi, “Türkiye’de yerel seçimler: Erdoğan iddiasını kaybetti” başlığıyla manşetten verdi. “Türk cumhurbaşkanı, 2019’da muhalefete geçen Ankara ve İstanbul’u geri kazanmayı başaramadı” denilen haberde, “Türkiye’nin en büyük iki şehrinde iktidar adayları kaybetti. İstanbul’da, seçimden zaferle çıkan belediye başkanı Ekrem İmamoğlu için ulusal bir kader şekilleniyor” ifadeleri kullanıldı.
Ekrem İmamoğlu fiili lider
İtalya’nın La Repubblica gazetesi, “Geçen yılki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kıl payı zaferin ardından Reis ve partisi yerel seçimleri kaybetti” haberine yer verdi. Gazete, Ekrem İmamoğlu’nun, “Cumhuriyetçi seçmenleri yeniden sandık başına çektiğini ve kendisini muhalefetin fiili lideri haline getirdiğini” dile getirdi. İtalya devlet televizyonu Rai’nin haber sitesi Rainews, seçimleri ilk haber olarak verdi. Haberde “Hiçbir şey değişmedi ama her şey değişti.
Türkiye'nin büyük şehirleri büyük ölçüde 2019’da onları ele geçiren ılımlı laik muhalefet partisi CHP’nin elindeydi ve yine öyle oldu. Ancak Recep Tayyip Erdoğan tüm karizmasını bu şehirleri geri kazanmak için harcamıştı ve tam anlamıyla yenilgiye uğradı” diye yorumladı. 31 Mart 2024 yerel seçim sonuçlarını anlamlandırmaya çalışan, hem iktidar partili hem de muhalefete oy veren herkesin “Hiçbir şey değişmedi ama her şey değişti” duygusunu yaşadığı ortada…