Hiç soru sormayan insan

Çoğunluğu üniversite bitirmiş bir gruba, orta büyüklükte bir sanayi kentinde, yakın gelecekte neler değişeceğini anlatıyordum. Sözü üç boyutlu baskı ve eklemeli üretim konusuna getirdim: Yakın gelecekte malzeme sorunu çözülecek, kızınızın ya da oğlunuzun düğününde, adları yazılı, belki de profillerinin yer aldığı bardaklar kullanacaksınız. Düğün salonunun önüne park eden bir kamyonet, misafirinizin sayısına göre üzerinde çocuklarınızın adları, belki de profilleri olan bardakları üretecek; konuklarınız düğün gününün anısı olarak bardakları evlerine götürecek dedim. İddialı bir iş yerinin ikinci kuşak yöneticisi, toplantı sonrası yemekte söyleşirken, "3D baskı konusunu abarttığınızı düşünüyorum. Makinelerin geliştirilmesi, özellikle malzemenin geliştirilmesi daha uzun zaman alacaktır. Cam gibi ısındığı zaman sıvı, soğuduğu zaman katı olan malzemeyi yaygın biçimde 3D baskı ile üretme biraz hayal. Biz günlük pratik sorunlar üzerine eğilsek daha iyi ederiz" dedi.

Teknolojik gelişmelerin hızının çok arttığını söyleyerek, mühendis arkadaş gibi bakmadığımı, bu konuları tartışarak içselleştirmemizi, aynı zamanda toplumsallaştırmamız gerektiğini söyledim; tartışmayı da orada kestim.

The New York Times'in haberi

Nisan ayının son günü sabah gazeteye gittiğimde, her gün düzenli olarak yaptığım işimi yaptım. Yerli ve yabancı yazılı medyayı taradım. The New York Times bilimdeki gelişmeleri aktardığı sayfada, "3D baskı cam üretiminde devrim yaratacak" başlıklı tek sütün üzerinde 21 satırlık kısa bir haber yeralıyordu. Haberde cam üretiminin dünyanın en eski sanatı olduğu, Mezopotamya' da camın 5 bin yıldan beri bilindiği belirtiliyor; Roma İmparatorluğu'nun ilk dönemlerinde geliştirildiği anımsatılıyordu.

Araştırmacıların modern teknolojilerle cam üretme aşamasında olduğu belirtiliyor; geçen hafta Almanya' da bir araştırma ekibinin sıvı camı ultraviyole ışığında biçimlendirdiği, ısıyla sertleştirildiği haberini veriyordu. Yeni tekniğin, karmaşık ve ayrıntı gerektiren cam üretiminde maliyetleri düşüreceği ve zaman kazancı sağlayacağı; kaliteli ayna yapımına ve lens üretimine de kapı açacağı ileri sürülüyordu. Bugünkü cam üretim sürecinde cam eriyiği, kullanılan bir dizi kimyasal işlem anımsatılarak gelişmenin yaratacağı etkilere değiniliyordu. Cam üretim prosesinin karmaşıklığı ve büyüklüğünü, kesintisiz üretim yapma zorunluluğunu, ısıtma ve soğutma tekniklerinin karmaşıklığını az çok bilen biri olduğumdan, haber ilgimi çekti.

Teknolojik gelişmelerin, Sanayi Devrimi sonrasındaki birikimlerimizin zihinlerimizde oluşturduğu paradigma önemli ölçüde değişiyor.Herhangi bir teknik buluşun kısa zamanda ticari yaşama yansıması; yine çok kısa zamanda yerelden küresele pazara yayılabilmesi, yeni paradigmalar gerektiriyor.

Geleceği yaratan kültür

Örgütlü ve büyük kuruluşlar olan cam üreticilerinin araştırma ekipleri bu yeni gelişmeleri yakından izliyordur.Yine de, sadece cam alanında değil, bütün üretim alanlarında bizim gibi gelişmekte olan ülkeler için endişelendiğim bir eğilim var: Kasaba kültüründeki insanların kendi bilmediğini, yokmuş gibi algılama eğilimi çok güçlü.Bu eğilim, gelişmeleri zamanında yakalamayı, uyum sağlamayı engelliyor. Ünlü çin atasözünü anımsayalım: "Devamlı soru soran insan 5 dakika aptaldır; hiç soru sormayan insan ömür boyu aptaldır!"

Her şeyi sürekli sorgulama zorunda olduğumuz bir zamana doğru hızla ilerliyoruz.