Hiç değilse bundan sonra
Kocaeli Belediye'sinin E-5 yolu çevresinde Çayırova-Gebze arasındaki bölgeyi sanayiden arındırıp ticari alan olarak düzenleyen ve buradaki 250 fabrikanın 2025 yılında kadar bilgedeki 12 OSB'ye taşınmasını öngören plan çalışması son aşamaya gelmiş görünüyor. Bu gelişmeler artık kentlerin ticaret-konut ve sanayi alan tespitini gelişigüzellikten kurtarmanın zamanının bütün Türkiye için zamanın geldiğini gösteriyor. Bir başka konuda OSB'lerin fiziki ve lojistik altyapılarının geliştirilmesinin zorunluluğunun ortaya çıkmış olması ile yeni OSB'lerin mutlaka bu özelliklere sahip olarak kurulmasının gerekliliğini gösteriyor.
Çayırova Gebze arasında E-5 karayıolu kenarında yer alan 250 fabrikanın 2025 yılına kadar bölgede bulunan 12 Organize Sanayi Bölgelerine taşınmaları için 2008 yılında başlayan çalışmalar son aşamasına gelmiş.
Arkadaşımız İbrahim Ekinci'nin haberine göre bu bölge sanayiden arındırılıp ticaret bölgesine dönüştürülecek. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İmar Mürdürlüğü bölge ile ilgili önce 1/25.000 ve ardından 1/5.000'lik planları hazırlamış, bölgeyi sanayi alanı olmaktan çıkarıp ticari alan olarak tanımlamış. Ardından 1/1.000'lik planları düzenlemekle görevli Gebze Belediyesi de bu düzenlemeyi içeren planı meclisinden geçirerek onay için Kocaeli Büyükşehir Belediyesine gönderildi. Büyükşehir de komisyonda uygunluk incelemesi yapılmaya başlayan çalışmanın birkaç ay içinde Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisine sunulacak.
Sürecin tamamlanmasının ardından 15 yıllık sürede bu 250 fabrikanın taşınması istenecek. O dönemde belediye kuruluşlara özel bir zorlama yapmayacak. Ancak, bölgede hiçbir yeni sanayi kuruluşu yatırımına izin verilmeyecek ve mevcut fabrikaların tevsii ve yeni ek bina yapımlarına da engel olunacak.
Bu çalışmalarla ilgili bölgeyi ticari alana çevirme ve sanayi kuruluşlarının terki konusunda belediyelerce bilgi verilirken, bunun bir kamulaştırma işlemi olmadığı, arsaların arazi sahiplerinin olmaya devam edeceği, toplu konut, otel, AVM, fuar alanı olarak plana göre imar hakkı verileceği belirtiliyor. Ancak, bazı fabrika sahiplerinin bu yaptırıma ve taşınmaya karşı çıkarak mahkemeye başvurmaya başladıkları gözlemleniyor.
Türkiye'nin hemen her kentinde konut, ticari alan ve sanayi bölgesi olarak önemli plan eksiklikleri söz konusu. Plansızlık nedeniyle birçok kentte sanayi tesisleri kendilerince uygun alanlara yerleşiyor. Bu da zaman içersinde önemli sorunlara neden oluyor. Sanayi için ayrılan sayıları 250'yi aşan Organize Sanayi Bölgelerinin birkaçı dışında hemen tamamı da eksiklikler taşıyor. Altyapı ve arıtma yetersizliklerinden, demiryolu-liman bağlantısı açısından lojistik eksikliğe, sağlıklı enerji desteğine kadar birçok OSB eksiklik ve yoksunluk içersindeler. Buna karşılık altyapıları biraz iyi olan OSB'lerde ise arsa fiyatları çık pahalı. Yatırımcılar bu tür OSB'lerde üretim için makine alt yapısına denk bir ödemeyi ölü yatırım olarak arsaya yatırmak zorunda kalıyorlar.
O açıdan hiç değilse bundan sonra yeni kurulacak OSB'lerin gerekli altyapı ve lojistik imkanlara sahip olarak yörenin özelliklerinin sinerji yaratabileceği sanayi dallarını içerir şekilde kurulmasının modellenmesine çalışılmalıdır. Ayrıca mevcut OSB'ler de özellikle demiryolları ve liman bağlantılarıyla lojistik açıdan geliştirilmelidir.
Kocaeli Belediyesinin E-5 kenarını sanayiden arındırıp ticari alana çevirme kararının düşündürdüğü bir başka konuya da değinmek isterim. Uzun bir süredir Dilovası bölgesindeki fabrikaların bölgede sağlığa zararlı olduğu ve bir kısmının bölge dışına çıkarılması konusunda raporlara dayalı yayınlar yapılıyordu. Bize göre bir taşınma planının bu açıdan öncelikli olduğuna inanıyordum.