Hibe konut desteği üzerine düşünceler…

Bugünler öylesine çok gündem konusu var ki; hangisini işleyeceğine karar veremiyor insan. Gerçekten her gün değişen gündem ve önemi artan ekonomi ile ilgili gündem konuları. 

Özellikle Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun ekonomide dönüşüm programları adı altında açıkladığı 25 paket ve bunların alt bileşenleri ile politika tedbirleri önemli. Dünyada en değer kaybeden paralar arasında ikinci sıraya yükselen Türk Lirası'nın seyri merak konusu. Dolar ve euro hareketliliği bir başka endişe kaynağı. Merkez Bankası yönetimi üzerinde oluşturulan baskının sonucunun nereye varacağı da çok önemli bir kırılma işareti. Altın ve petrol fiyatları da dikkat çekici…
Bütün bunların içerisinde biz hibe konut desteği konusuna değinmek istiyoruz.

Malum, geçtiğimiz hafta Başbakan Ahmet Davutoğlu 8 Bakanı ile inşaat ve müteahhitlik sektörünün zirvesine katıldı. Türkiye Müteahhitler Birliği'nin ve Ekonomi Bakanlığı'nın ortak organizasyonuyla bu toplantı yapıldı. Bizim de TMB adına katıldığımız toplantının basına kapalı kısmında çok şeyler söylendi. Ancak; toplantının sonunda Başbakan Davutoğlu sürpriz yaptı ve sektör için önemli bir projeyi açıkladı. 
Projenin özü şu… 

İlk kez konut alan vatandaşlar, bu amaçla belli süre ile bankada biriktirdikleri paraları için sürenin sonunda biriktirdikleri paranın yüzde 15’i dolayında devlet desteği alacaklar. Bu süre en az 3 yıl olarak öngörülüyor. 3 yıl parasını yatıranlara sağlanan devlet yardımı yüzde 10’da kalacak, ancak 4 yıla çıkarsa bu oran da yüzde 12’ye yükselecek. Eğer 5 yıl süreyle alacağı konutun peşinatını bankada tutarda devlet desteği yüzde 15 olarak uygulanacak.

Projenin amacı ne?... 

Hemen belirtelim ki; bu projenin ilk ve temel amacı, konut sektörünü canlandırmak değil. Temel amaç bireysel tasarrufları artırmaktır. Ülkenin tasarruf açığını artırmada yeni bir projeyi devreye sokarak bu yolla mevduat sahibine ek faiz desteği sağlamak.

İkinci önemli amaç da seçim öncesi yeni bir sosyal projenin müjdesini vermektir. Zira; ekonomik sonuçları sonra ortaya çıksa da siyasi sonuçları hemen doğacak bir proje. 

Son akla gelen amaç ise, konut sektöründe yaşanan stok fazlasını eritmek. Türkiye ekonomisi için çok büyük bir yeri olan inşaat sektörüne bu yolla destek sağlamak. 

Proje nasıl uygulanacak?...

- Devlet desteği, paranın bankada kalmasından sonra verilecek. 
- Para, muhtemelen mevduat sahibine ödenmeden onun talimatı olarak konut aldığı müteahhit veya inşaat firmasına ödenebilecek. 
- Bankaların uyguladığı peşinat oranı değişebilecek mi? Yani bir banka örneğin yüzde 20 peşinat alırken bir başkası daha farklı oran uygulayacak mı?
- Konut almak için parasını yatıran kişi, her ne gerekçe ile olursa olsun, vade dolmadan parasını çekebilecek mi? Çekerse faiz uygulaması nasıl olacak?
- Banka mevduat sahibine vadeli mevduat faizi uygulayacak mı?
- Vadeli mevduat faizi stopajı, hibe konut kredilerinde sıfırlanabilecek mi?
- Taslağa göre ilk kez konut alanlar bu imkandan yararlanabilecek. Hemen herkesin de konutu olduğuna göre bu noktada eş, çocuk, kardeş, hala, dayı, kuzen gibi isimler adına hesap açılacağı anlaşılıyor.
- Peşinat parasının toplu yatırılması ile aylık taksitler halinde 3, 4, 5 yıl süreli yatırılması arasında faiz açısından farklı işlem yapılması gerekiyor. 

Projenin kime ne avantajı olacak?...

- Daha önce de belirttiğimiz üzere, düşmeye başlayan faizler karşısında, özel amaçlı mevduat hesabı açtıranlar ilave faiz desteği sağlanmış olacaktır.
- Yine sektörün ifade ettiği gibi özellikle sosyal nitelikli sosyal konut stokunu azaltacaktır.
- Bu, oturma amaçlı bir konut edinmeden daha çok uzun vadeli bir yatırım aracı olabilecektir. 
- Kayıt dışılığın yüksek olduğu sektörde kayda girmeye katkı sağlayacaktır.
- Bankalar için de çok uzun vadeli yeni bir finansman kaynağı olacaktır. 

Bir öneri…

Madem böyle bir proje kamuoyuna duyuruldu. Burada projeyi daha etkin kılacak bir öneriyi dile getirelim. Bu proje, kamuda ve hatta özelde emekliliği teşvik edici olabilir. Özellikle kamu kesiminde yapılan emekliliği özendirici uygulama için iyi bir fırsat olabilir. Memura emekli ikramiyesinin veya işçiye kıdem tazminatının tamamı verilmez de bir kısmı verilebilir, bir kısmı bu peşinat için kullanılabilir. Aynı şekilde kredi geri ödemesinde de emekli aylığının bir kısmından yararlanılabilir.