Herkes 30 Ekim'i bekliyor.
Murat İman / Yatırım Finansman
Piyasayı yakından takip edenler, VOB'un İMKB 30 endeksi kontratlarında nisan ve haziran ayları vade bitiminde neler olduğunu gördüler. Ekonomi kanallarını takip edenler ise vadeli işlem kontratları ile ilgili olarak neredeyse her gün aynı uyarı ile karşılaşıyorlar: ''Arbitraj Pozisyonları.'' Konuya yabancı olanlar için kısaca açıklayalım, vadeli işlemlerde göz önünde olan üç fiyat vardır, birincisi spot endeksin fiyatı, ikincisi vadeli işlemlerde o anda gerçekleşmekte olan fiyat ve son olarak teorik fiyat. Teorik fiyat spot endeksin risksiz faiz oran ile çarpımıdır yani paranızı repoya bağlarsanız hiç yorulmadan alacağınız rakamdır. Şimdi kısaca bir örnek verelim; İMKB 30 endeksi 60.000 olsun risksiz faiz oranı ile çarptığımızda teorik fiyat 60.600 ve o sırada vadeli işlemlerde geçmekte olan fiyat 61.000 olsun yani teorik fiyatın üzerinde, işte o zaman arbitraj traderları ortaya çıkar; endeks hisselerinden belirli bir montan alır, karşılığı kadarda vadeli işlem kontratı satar, böylece 1000 puanlık kârı kilitlerler. Bu işlem mutlaka vadeli işlem sözleşmesi fiyatı teorik fiyatın üzerinde olduğu zaman yapılır zira teorik fiyattan işlem yapıp maliyetlere katlanmaktansa repo yapılması daha kârlıdır. Artık endeksin düşmesi veya çıkması hiç önemli değildir, çünkü endeks düşse hisseden kaybederken kontrattan kazanır, çıkarsa kontrattan kaybeder hisseden kazanır. Vade sonu geldiğinde kontratın uzlaşma fiyatı endeksin son 15 dakikalık ortalaması olacağı için bu 1000 puanlık fark kapanmak durumundadır ve trader son 15 dakikada elindeki hisse senetlerini satar, kontratlarını ise uzlaşma sonrası kapanmaya bırakır.
Şimdi bu Türkiye'de oluyor mu? diye sorarsanız ''evet'' oluyor. Nisan ve haziran vadeli kontratların son gününe bakarsanız son 30 dakikada 1000 puana yakın satışlar görüyorsunuz çünkü arbitrajcılar hisse senetlerini satıyorlar zaten satmak zorundalar başka çareleri yok. Ekim vadeli kontratlarda da fiyatlar uzun süre teorik fiyatın üzerinde gitti, bu yüzden ''arbitrader''lar fırsatı kaçırmamışlardır diye bir çıkarım yapabiliriz. Ekim ayının son gününde Ekim vadeli endeks kontratınız varsa dikkatli olmakta yarar olabilir, çünkü montanı belirsiz bir rakam son 15 dakikada İMKB 30'u oluşturan hisse senetlerine satış olarak gelebilir. Bu satış karşılanabilir mi? Yüksek bir rakam mı? Piyasaya daha önce satış gelirde piyasa düşük olduğu için gelen talep bu satışları durdurabilir mi? Yoksa piyasa çok yüksekte olur ve bu satış piyasayı döndürür mü? Hep beraber izleyip göreceğiz.