Her şeye rağmen ekonomide durum iyidir
OLAYLARIN İÇİNDEN / Tevfik Güngör Her şeye rağmen ekonomide işler kötü değil. Dolar fiyatı fazla artmadı. 1.20 ile 1.28 YTL arasında gidip geliyor. Borsa çöktü ama başka ülkelerde de çöktü. Dolar kıtlığı yok. İç borç çevriliyor. Bütün bunlar neye rağmen oluyor? (1) Küresel kriz fırtınalar estiriyor. (2) AKP'nin kapatılması için açılan dava içeride istikrarı yok etti. (3) Bakan Şimşek'in Bakanlar Kurulu'ndaki açıklamasına göre Türkiye'den yabancılar 2 milyar dolar çıkardı. BDDK kaynaklı açıklamaya göre bu rakam 6 milyar dolar. Eskiden yabancılar 1 milyar dolar çıkardığında, tüm ekonomi alt üst olurdu. İç pazar daralıyor/ihracat artıyor İç pazar daraldıkça ihracat artıyor. Çünkü üreticinin tek şansı ihracat. Perakende satış yapanların feryatları geçen hafta medyaya yansıdı. Devamlı "tenzilatlı satış" ile perakendeciler ayakta kalmaya çalışıyor. Beyaz eşyada iç pazarın yüzde 12.6 oranında daraldığı açıklandı. Bu durumda tek yol, dışarıya daha fazla mal satmak... Üç aylık ihracat 114 milyar doları buldu. Bunun 23 .7 milyar doları otomotiv ürünleri ihracatı.9 milyar doları elektrikli aletler ve elektronik sanayi ihracatı. 6.0 milyar doları makine ihracatı. 16.0 milyar doları giyim sanayi ihracatı. Giyim ve tekstil sanayini ihmal etmeden, yaşatmaya ve geliştirmeye özen göstererek, toplam ihracatta hızlı büyüme gösteren sektörler için stratejik planlar yapılmasına ihtiyaç var. Görüldüğü kadarı ile otomotiv ve makine sanayii ihracatta ağırlığı olacak sektörler. Ama bu konuda hükümetin bir stratejisi yok. Her şey kendiliğinden ve kontrolsüz gelişiyor. Çimento'da İtalyanlar sattı, Ruslar aldı İtalyanlar 4 çimento fabrikası ile Ambarlı Limanı'nı ve Ambarlı'daki öğütme tesislerini Ruslara sattı. Küresel dünyada, yabancı sermaye şirketlerinde alım satımlar çok olağan. Şirketler değişiyor, şirketlerin merkezlerinin bulunduğu ülkeler değişiyor. Anlaşıldığı kadarı ile İtalyanlar Türkiye'deki tesisleri Türkiye'den kaçmak için değil, en fazla para eden tesisler olduğundan satmış. İtalyanların nakde ihtiyaçları varmış. En kolay ve en iyi fiyat ile satılacak tesisler olarak Türkiye'deki tesisleri pazara çıkarmışlar. Kişisel kredi ve kredi kartı borçlularında hızlı artış var Ferdi kredi borçluları bir yılda 4 binden 12 bine, karat borçluları a9 binden 49 bine yükselmiş. Bu ana tüketici kesimindeki sorunları ortaya koyuyor. Bu rakamlar piyasada talep yavaşlamasının nedenleri konusunda ışık yakıyor. Danıştay teşviki durdurdu Teşvikten yararlanan illere komşu iller, teşvik uygulanmasının haksız rekabet doğurduğunu ileri sürüyor. Bu yaklaşım ile Danıştay'da açılan dava sonuçlandı. 10'dan fazla işçi çalıştırmak üzere yeni işyeri kuracaklara 49 ilde vaat edilen ucuz enerji teşviki ile işverenlerin sosyal sigorta priminden muaf tutulmasını öngören teşvikler bundan sonra uygulanamayacak. Aslında bu iki teşvik, uzun süredir yürürlükte olan teşvik sisteminin temel direklerini oluşturuyordu. Bu durunda hükümetin yeni bir teşvik mevzuatı hazırlaması gerekecek. Bu da her halde uzun zaman alacak.