Her şey değişiyor, siyasi iradenin ekonomiye bakışı değişemiyor!
Ramazan Bayramı arifesinde hükümet tarafından açıklanan ekonomik önlem paketi, ana hatları itibarı ile yeterince gerçekçi görünmüyor. Ekonomiyi canlandırma niyeti belirgin; para ve maliye politikasının daha da gevşetileceği, yabancı sermaye çekmeye çalışılacağı, teşviklerin çeşitlendirilerek esnetileceği ve kredi hacmini azami oranda genişletmek için çaba harcanacağı anlaşılıyor.
Küresel koşullardaki olumsuzlaşma eğiliminin görmezden gelindiği, ağırlaşmış sorunların çözümü için herhangi bir girişimin söz konusu olmadığı ve olası yan tesirlerin tümü ile ihmal edildiği dikkat çekiyor. Fakat ciddi boyutta risk taşıyanların çok büyük bir kısmı, moraller bozulmasın diye alelacele hazırlanmış paketi eleştirmekten kaçınıyor! İçinde bulunduğumuz koşullarda iyi niyetin kesinlikle yeterli olamayacağı gerçeği, unutulmuş gibi görünüyor!
Belli ki siyasi irade, ekonomideki eğilimlerden memnun değil! Bu durumun sebepleri üzerinde kafa yormaktan kaçınıyorlar ve pakete doldurulan birbiri ile uyumsuz maddeler ile öncelikle canı yananları teselli etmeye çabalıyorlar. Ayrıca dış politika, güvenlik konuları ve iç siyasi gelişmeler ile ekonomi arasındaki karşılıklı ilişkileri hiç önemsemiyorlar! Küreselleşme denilen kuralsızlığın yarattığı sorun ve dengesizlikleri hesaba katmıyorlar! Diğer gelişen ekonomilerde yaşanmakta olan deneyimlerden de yararlanmaya çalışmıyorlar! Genel çerçeve böyle olunca, gerçekçilikten bahsetmek pek mümkün olamıyor!
Sormak gerekiyor, para ve maliye politikalarındaki olağandışı gevşemeye rağmen gelişen ekonomiler neden durgunlaşmaya devam ediyor? Tasarruf fazlası olanların başaramadığını biz büyüyen tasarruf açığı ile nasıl gerçekleştireceğiz ve olası yan tesirlerle hangi yöntemlerle başa çıkacağız? Küresel düzeyde riskten kaçınma eğilimi dalgalı bir şekilde güçlenirken, net yabancı sermaye girişini yeterli ve gerekli düzeyin üzerine çıkartmak mümkün müdür? Beklenenden yüksek çıkan haziran ayı enflasyonu önemsiz bir detay mıdır? Günü kurtarmak adına mali sektörün kırılganlaşmasını hızlandırmak, para otoritesini itibarsızlaştırmak ve kamu dengesini olumsuzlaştırmak çözüm sayılabilir mi?
Açıklanan ekonomik paketteki bir madde, Türkiye’de yatırım kararı alacak uluslararası şirketlere kurumlar vergisi muafiyeti sağlanacağını söylüyor. Küresel düzeyde devasa boyutlara ulaşan arz fazlasına rağmen, bu tür bir uygulamanın ülkemizde istihdam yaratacağı ve iç talebe katkıda bulunacağı varsayılıyor! Yanlış kullanımları engelleyecek şekilde uluslararası şirket tanımı yapılmıyor! Daha önce yatırım yapmış olanlar cezalandırılırken, ülkemizdeki bir işletmeyi satın alarak yatırım yapacak olanlara vergi kaçırma ve para aklama olanakları yaratılıyor! Bu durumdan olumsuz etkilenecek ekonomilerin, sessiz kalacağı ve tepki vermeyeceği sanılıyor!
Türkiye’nin de içinde yer aldığı gelişen ekonomilerin büyüme potansiyeli, 2003-2011 yılları arasında büyük ölçüde tüketildi. Sürdürülebilir olmayan eğilimler, geleneksel olmayan politikalar, hayali varsayımlar ve gerçekçi olmayan spekülatif hedefler, bireysel ve kurumsal düzeydeki çok aşırıya kaçan borçlanmalar bu olumsuzlukta belirleyici oldu; sorunlar iyice ağırlaştı ve dengesizlikler daha fazla taşınamaz hale geldi! Bu aşamadan sonra ağlamanın veya tepkisel tavırlarla herkesin gözünü boyayarak oyalanmanın faydası olmayacak. Yatırım tasarruf dengesizliğini yeni rekorlara taşımaya çalışmak, yıkımı hızlandırmaktan başka bir işe yaramayacak!
Gerçeği görmek adına bir an için tüm gelişen ekonomilerin benzer önlemler aldığını ve kararlılıkla uygulamaya çalıştığını varsayalım! Diğer yandan da uluslararası yatırımcıların riskten kaçınmak ve kayıplarını sınırlamak adına negatif faizlere bile razı olduğunu anımsayalım! İlk grubun ikincisine yaranmaya çalıştığını ve cazip görünmek için her tavizi vermeye hazır olduğunu da unutmayalım! Kendi kendimize gelin güvey olmayı bırakıp, birbirimizi aldatmaya çalışmaktan vazgeçelim! Gerçekçi olmak ve bedel ödemeye hazırlanmak dışında seçenek kalmadığını görelim!