Her on firmadan biri temerrüde düştü

Küresel krizin reel sektör kuruluşları üstündeki olumsuz etkisi tartışma götürmeyecek kadar açık. Reel sektör en çok, finans kesiminin yağmur yağarken şemsiyeyi kapatmasından şikayetçi. Bankalar da kendi açılarından haklı. Bir tartışmadır sürüp gidiyor. Daha uzun süre bu tartışmayı izlemeye devam edeceğimiz de kesin. Bugün, reel sektör-finans kesimi gerginliğinin, haydi yumuşatarak söyleyelim anlaşmazlığının başka bir boyutunu, firmaların almış oldukları kredileri ödemede ne ölçüde sıkıntıya düştüklerini masaya yatıralım.

Merkez Bankası'nın, bankalar tarafından yapılan bildirimleri esas alarak yaptığı hesaplamaya göre, belli başlı on sektörde geçen yılın sonunda yüzde 7.8 olan temerrüde düşme oranı, bu yılın eylülünde yüzde 10.8'e ulaştı. Bir oranın değişimini yine oranla ifade etmek pek doğru olmasa da, artışı görebilmek için bu yöntemi kullanırsak, temerrüde düşme oranı yüzde 38.5 oranında arttı.

On sektör toplamında yüzde 7.8'den yüzde 10.8'ye yükselen temerrüde düşme oranı, tüm sektörler toplamında ise yüzde 8.1'den yüzde 11.2'ye çıktı.

Temerrüde düşme oranı; sektörel bazda, tahsili gecikmiş alacak hesaplarında izlenen firma sayısının, toplam firma sayısına bölünmesi yoluyla hesaplanıyor.

Merkez Bankası'nın firmaların temerrüde düşme oranlarına ilişkin değerlendirmesinde, oranın, "firmaların borç ödeme güçlerinin düşmesine bağlı olarak" yükseldiği vurgulanıyor.

Temerrüde düşme oranının en yüksek seyrettiği üç sektör; yüzde 15.8 ile tekstil ve tekstil ürünleri sanayi, yüzde 13 ile gıda, meşrubat ve tütün sanayi, yüzde 11.6 ile de inşaat.

Yüzde 6.7 ile taşımacılık, depolama ve haberleşme, yüzde 8.4 ile makine ve teçhizat ve yüzde 8.5  ile elektrik, gaz ve su kaynakları sektörleri ise temerrüde düşme oranının en düşük olduğu üç sektör konumunda bulunuyor. 

Geçen yıl sonundan bu yılın eylül ayı sonuna kadar olan dönemde temerrüde düşme oranında en hızlı artış yüzde 69.2 ile (6.5'ten 11'e) toptan ve perakende ticaret, komisyonculuk ve motorlu araç servis hizmetleri sektöründe görüldü. İkinci sırayı yüzde 57.6'lık artışla (5.9'dan 9.3'e) metal ana sanayi, üçüncü sırayı da yüzde 52.7 ile (5.5'ten 8.4'e) makine ve teçhizat sanayi aldı. Makine ve teçhizat, bu hızlı artışa rağmen, temerrüde düşme oranının en düşük olduğu sektör konumunda.

Temerrüde düşme oranının en az arttığı sektör ise tarım, avcılık ve ormancılık. Bu sektörde geçen yıl sonunda yüzde 10.3 olan oran, yalnızca 1 puan artarak eylül sonunda yüzde 11.3'e çıktı.