Her KOBİ patronu aslında pazarlamacıdır
Küçük girişimlerin veya Türkiye’deki yaygın kullanımıyla KOBİ’lerin pazarlamayla ilişkisi hep zor ve sorunludur. Dünyanın neresinde olursa olsun küçük girişimci az kaynakla çok iş başarmaya çalışan, elindeki kısıtlı olanakları en verimli şekilde kullanmaya çalışan kişidir. Bunun kaçınılmaz sonucu da başta patron olmak üzere küçük işletme personelinin çok daha fazla çalışmasıdır.
Eskiden KOBİ patronlarını daha fazla meşgul eden konular üretimle ve maliyetle ilgili olanlardı. Yani, rakipler ne üretiyor, pazarda ne tür yenilikler var, kim kaça satıyor, ne kadara mal ediyor gibi sorunlar küçük işletmeler için birinci öncelikli konular durumundaydı. Ancak son zamanlarda hem yeni girişimcilerin, hem KOBİ patronlarının, hem de üst düzey çalışanların zamanının büyük bölümünün pazarlamaya ayrıldığını gözlemliyoruz. Tabii bu da doğal bir gelişme. Yıllardır işletmelerin temel fonksiyonunun pazarlama olduğunu yazıp duruyoruz. Elbette büyük ve kurumsal işletmeler bunu daha önceden fark ederken daha küçükler esas odaklanma noktalarını yeni yeni pazarlamaya kaydırıyor ya da kaydırmaya çalışıyor.
Bu durumun yalnız Türkiye’ye özgü olmadığını da hemen ekleyeyim. Yani küçük işletmeler için benzer sorunlar dünyanın her yerinde geçerli. Geçtiğimiz günlerde gözüme çarpan ABD’de yapılmış küçük çaplı bir araştırma, mali sorunlar nedeniyle küçük girişimlerin pazarlama faaliyetlerini kendi içlerinde halletme veya outsource etme konusunda ikilem yaşadığını ortaya koyuyordu. Nextiva adlı iletişim hizmeti veren bir işletmenin bin 300 firmayla yaptığı araştırmaya göre küçük işletme sahipleri sosyal medya ve pazarlama faaliyetlerini bir dış partnerle yapmayı tercih etmelerine rağmen, büyük bölümü yüksek maliyetler nedeniyle bu tür faaliyetlerini işletme içinde çözmek zorunda kalıyor.
Örneğin görüşülen işletmelerin yüzde 80'i sosyal medya pazarlaması yapıyor ancak şirket sahiplerin yarısı, en fazla yardıma ihtiyaç duydukları konunun da bu olduğunu ifade ediyor. Bu şirketlerin yüzde 96’sı sosyal medya hesaplarını şirket içinde yönetirken, patronların yüzde 20’si maliyet sorunu olmasa sosyal medya hesaplarının sorumluluğunu bir ajansa teslim etmeyi tercih edeceğini söylüyor.
Araştırmadan çıkan sonuca göre diğer pazarlama faaliyetleri için de durum çok farklı değil. İşletme sahiplerinin yüzde 35’i SEO (Arama Motoru Optimizasyonu) işini bir dış partnere verirken yüzde 50’si aslında bu işi dışarıya vermek istediğini söylüyor. Benzer şekilde yazılı basın ilanlarını dışarıda bir ajansa hazırlatanların oranı yüzde 20’yi aşmazken yüzde 32’lik grup ajansa yaptırmayı tercih edeceğini belirtiyor. Firma sahiplerinin yarısına yakını da maliyetler nedeniyle SEO hizmetini dışarıya vermesinin mümkün olmadığını dile getiriyor.
Araştırmaya katılan firma sahiplerinin pazarlama faaliyetleri için haftada harcadığı ortalama süre ise 33 saati buluyor. Bu zaman, her gün 5-6 saatin pazarlama ve ilgili işlere ayrılması demek. Firma sahiplerinin yüzde 67'si de gün içinde tüm işlerini yapmak için yeterli zaman bulamadığından şikayet ediyor.
Sonuç olarak Türkiye'de veya dünyanın herhangi bir yerinde küçük işletmelerin ya da KOBİ'lerin sorunları birbirinden pek de farklı değil. Pazarlama faaliyetleri için ayrılacak yeterli kaynak olmadığı için bu işlerin büyük bölümü işletme içinde çözülüyor. Ancak pek de etkili şekilde çözülemediği için işletmeler hızlı büyüyemiyor, büyüyemeyince kaynak yaratamıyor ve böylece girişimlerin çoğu tavuk-yumurta ilişkisi içinde debelenip duruyor.
“Peki bu durum nasıl çözülecek” diye sorarsanız, ben işletme sahiplerinin pazarlama konusunda daha da profesyonelleşmesini öneririm. Madem pazarlama işletmenin temel fonksiyonu ve artık en üst düzeyde ele alınan stratejik konuların başında geliyor, küçük işletme sahipleri için de öyle olmalı. Pazarlama faaliyetiyle daha çok ilgilenmek durumunda kalan her girişimci pazarlama konusundaki bilgi ve deneyimini artırmalı, gerekirse sosyal medya pazarlamasını da, SEO işini de kolları sıvayıp kendisi yapmalı. Başlıkta dediğim gibi her KOBİ patronu aslında pazarlamacıdır.