Haziranda net döviz girişi ödemeler dengesini iyileştirdi

Olağan döviz giderleri ile olağan döviz gelirleri arasındaki açığa “cari açık” (döviz açığı) diyoruz.

Olağan döviz giderlerinde büyük gider ithalat harcaması. Olağan döviz gelirlerinde büyük gelir kaynakları ihracat ve turizm gelirleri.

İthalat azalırsa, ihracat geliri ve turizm geliri artarsa cari açık küçülüyor.

Döviz geliri, giderini karşıladığında cari açık (döviz açığı) sorunu kalmayacak.

Açık kapatılmış olacak. Açık devam ettikçe, açığın finansmanı için ya döviz rezervleri kullanılacak ya da sermaye hareketi ile ülkeye giren dövizlerle açık finanse edilecek.

Sermaye hareketi ile ülkeye 3 kapıdan döviz giriyor. Birinci kapı “doğrudan yatırım” kapısı. Bu kapıdan giren döviz kalıcı döviz.

İkinci kapıdan hisse senedi ve Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) satın almak için döviz giriyor. Üçüncü kapı, kredi, mevduat girişi kapısı.

İkinci ve üçüncü kapılardan giren döviz kalıcı döviz olmadığından bu dövizlere “sıcak para” adı veriliyor. Turizm gelirlerinin azalması, ihracatta beklenen artışın gerçekleştirilememesi nedeniyle cari açık gelir artışı ile değil de ithalattaki daralma sonucu küçülebiliyor.

Dış ticaret açığı büyüyünce cari açık da büyüyor. 2017 yılının ocak ayında cari açık 2.5 milyar dolardı. Mayısta 5.3 milyar dolar oldu. Haziranda 3.7 milyar dolara geriledi..

2016 yılının ilk 6 ayında cari açık 19.0 milyar dolardı. Bu yılın ilk 6 ayında 20.7 milyar dolara yükseldi.

Haziran ayında 3.7 milyar dolar açığa karşılık, sermaye hareketi ile;

► Doğrudan yatırım kapısından net döviz girişi yerine 5.15 milyon dolar döviz çıkışı oldu.

► Hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi yatırımı için net 4.2 milyar dolar girdi.

► Net 2.0 milyar dolar kredi kullanımı oldu.

Sermaye hareketi ile ülkeye giren net 5.7 milyar dolara ek olarak nereden geldiği belli olmayan 987 milyon dolarlık dövizle birlikte, döviz girişi net 6.7 milyar dolara ulaştı.

Giren dövizle cari açık finanse edildi. Artan 2.9 milyar dolar döviz de rezervlere eklendi.

Haziran ayında açıktan daha fazla döviz girişi olduğu için döviz fiyatlarında istikrar korundu.

Son 6 ayın genelinde cari açık 20.7 milyar dolarken (nereye gittiği belli olmayan 4.4 milyar doların etkisinde) toplam döviz girişi 18.3 milyar dolar olduğu için rezervlerden 2.3 milyar dolar döviz kullanıldı.