Hazır Beyan Sistemi

Kapsam ve uygulamanın başlangıcı

Gelişen bilgi teknolojilerini kullanarak vergi mükelleflerinin yükümlülük ve ödevlerini vergi dairesine gitmeden, hızlı, kolay ve düşük maliyetlerle yerine getirmelerini sağlamak amacıyla ve elbette beyan dışı kalmış gelirlerin beyanını sağlayarak vergi gelirlerini artırma amacıyla, Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 257'nci maddesinin Maliye Bakanlığı'na tanıdığı yetkiler çerçevesinde, 18/2/2012 tarihli ve 28208 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 414 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ'i ile sadece “gayrimenkul sermaye iradı” elde eden mükelleflerin bu iratlarına ilişkin olarak önceden hazırlanmış beyannamelerini onaylayıp gönderebilmelerine imkan veren “Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi” hayata geçirilmişti.

Bu kez, 25 Şubat 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 470 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ'i ile; 2012 yılından itibaren uygulanmakta olan bu sistemin kapsamı genişletilerek, gelirleri sadece 

- ücret, 

- gayrimenkul sermaye iradı (kira gelirleri),

- menkul sermaye iradı (faiz, repo, kar payı vb gelirleri) ile

- diğer kazanç ve iratlardan (değer artış kazançları ve arızi kazançlardan)

- veya bunların birkaçından

- veyahut tamamından, 

ibaret olan gelir vergisi mükelleflerinin bu gelirlerine ilişkin beyannamelerinin de Gelir İdaresi Başkanlığı'nca önceden hazırlanarak mükelleflerin onayına sunulması esasına geçilmiştir.

Ancak, ticari, zirai ve serbest meslek kazancı elde edenler bu sistemden yararlanamamaktadır.

Hazır Beyan Sistemi'nin yukarıda belirtilen kazanç ve iradlar için uygulanmasına 2015 takvim yılı gelirlerinin beyan dönemi itibarıyla başlanacaktır. Dolayısıyla, 2015 yılında elde edilen söz konusu gelirlere ilişkin beyanname 1 Mart’tan itibaren, Mart ayının 25'inci günü saat 24.00’e kadar verilebilecektir.

Sistemden yararlanarak beyannamenin verilmesi

Hazır Beyan Sistemi, beyanname vermek zorunda olan mükelleflerin elde ettikleri gelirlerin türüne göre Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, veri ambarında bulunan bilgiler ile diğer kurum ve kuruluşlardan temin edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, beyannamenin kısmen veya tamamen önceden hazırlanarak mükelleflerin onayına sunulması esasına dayanmaktadır. Hazır Beyan Sistemine; Gelir İdaresi Başkanlığı'nın “www.gib.gov.tr” adresindeki internet sayfasında yer alan linkleri tıklayarak ya da İnternet Vergi Dairesi'nin “intvd.gib.gov.tr” adresinden ulaşılabilir.

Mükellefler güvenlik sorularını cevaplayarak veya İnternet Vergi Dairesi şifrelerini kullanarak Sisteme giriş yapabilecek ve buradan Gelir İdaresi Başkanlığı'nca kısmen veya tamamen önceden hazırlanmış beyannamelerini görüntüleyebilecek, doldurabilecek, değiştirebilecek ve onaylayabileceklerdir. İnternet Vergi Dairesi şifresi bulunmayan mükellefler, tebliğ ekinde yer alan İnternet “Hizmetleri Kullanım Başvuru Formu (Gerçek Kişiler)” ile herhangi bir vergi dairesine başvurarak kullanıcı kodu, parola ve şifre alabileceklerdir.

Gerçek kişiler sisteme giriş yaparak, önceden hazırlanmış olan beyannamelerini kontrol edip, istediği değişiklikleri yaptıktan sonra beyannameyi onaylayabilirler. 

Ticari, zirai ve serbest meslek kazancı elde edenler bu sistemden yararlanamadıkları için, beyanname verilmek istenilen yıl içerisinde herhangi bir tarihte anılan kazançlara ilişkin olarak faal yıllık gelir vergisi veya basit usul mükellefiyeti bulunuyorsa, Sisteme giriş yapılabilse de ilgili yıl için bu Sistem’den beyanname verilemez.

Hâlihazırda ücret, kira, menkul sermaye iradı (MSİ) ve diğer kazanç ve irad (DKİ) gelirlerinden dolayı gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla beyanname verebileceği gibi, bu gelirlerine ilişkin olarak ilk defa mükellefiyet tesis ettirerek beyanname verecek olanlar da bu Sistem üzerinden beyannamelerini gönderebileceklerdir. Bu kapsamda, daha önce ücret, kira, MSİ ve DKİ gelirlerinden dolayı gelir vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar Hazır Beyan Sistemi’nden beyannamelerini elektronik ortamda onayladıkları anda adlarına gelir vergisi mükellefiyeti tesisi ve vergi tahakkuku işlemleri sistem tarafından otomatik olarak gerçekleştirilecektir.

Beyan edilen gelirlere ilişkin vergilerin ödenmesi ve diğer hususlar

Beyannamenin verilmesi sırasında, vergi hesaplaması Sistem tarafından otomatik olarak yapılacak ve tahakkuk bilgileri mükellefin onayına sunulacaktır. Onaylama işlemi sonucu otomatik olarak hazırlanan tahakkuk fişleri ve/veya ihbarnamelerin yine Sistem üzerinden mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilmesi işlemi ile söz konusu tahakkuk fişleri ve/veya ihbarnameler mükellefe tebliğ edilmiş sayılacaktır.

Beyannamenin onaylanmasının ardından verginin beyan sistemi üzerinden kredi kartıyla, internet bankacılığı yoluyla, banka şubelerinden ya da vergi dairelerinden ödenebilmesi mümkündür.

Öte yandan, geçmiş yıllar için düzeltme beyannamesi verilmek istenmesi durumunda, içerisinde sadece “kira” gelirine yönelik gelir beyanı bulunan düzeltme beyannameleri için Hazır Beyan Sistemi kullanılabilecek; ancak önceki yıllarda beyan edilen kira gelirlerine ücret, MSİ yada DKİ eklenmek suretiyle düzeltme beyannamesi verilmek istenmesi halinde bu beyannameler sistem üzerinden değil, vergi dairelerine başvurularak verilebilecektir.