Hazine’ye ait tarım arazilerinde satışı ve kiralanmasında son hamle

Hükümet, hazineye ait tarım arazilerinin satılması ve kiralanması için 2012 yılından bu yana çalışmalarını sürdürüyor. Bu arazilerin kiracılarına, kullanıcılarına ve paydaşlarına satışı için belirlenen tarih ve ödeme tarihleri bir kaç kez ertelendi.

Bugünlerde okurlarımız Hazine’ye ait tarım arazilerinin satışı ve kiralanması ile ilgili çok soru gönderiyor. Okurlarımızı bilgilendirmek amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün verilerinden hazineye ait tarım arazilerin satışı ve kiralanması hakkındaki gelişmeleri derledik.

2B kapsamındaki arazilerin satışı

Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazine'ye ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında 6292 Sayılı Kanun'a göre 2B alanları kullanıcılarının hak sahibi olabilmesi için gerekli şartlar şunlar:

Kanunun yürürlüğe girdiği 26/04/2012 tarihinden önce 3402 sayılı Kanun hükümleri uyarınca düzenlenen güncelleme listeleri veya kadastro tutanaklarına göre oluşturulan ya da Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra 3402 sayılı Kanun hükümleri uyarınca düzenlenecek güncelleme listeleri veya kadastro tutanaklarına göre oluşturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesinde isimlerinin yer alması ve bu kişilerin 31/12/2011 tarihinden önce kullanıcı ve/veya muhdesat (bir taşınmaz üzerinde sahibinin değil de bir başka kişinin veya kişilerin yapısının ağaçları bulunması) sahibi olduklarının belirtilmesi gerekiyor.

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra hak sahipliği tespit edileceklerin ise kadastro tutanaklarının kesinleştiği veya güncelleme listelerinin tescil edildiği tarihten itibaren sekiz ay içinde İdareye başvurması, İdarece tebliğ edilen satış bedelinin itiraz ve dava konusu edilmeksizin kabul edilmesi gerekmektedir.

Başvuru süresi

Süresi içinde başvuru yapmayanlar, kendilerine yapılan tebligatta belirtilen süre içinde taşınmaz bedelini ödemeyenler, taksitli satışlarda sözleşmesinde belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenler 30 Kasım 2018 tarihine kadar Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Milli Emlak Dairesi Başkanlığına başvurmaları gerekiyor.

Belediye sınırları içinde ve dışındaki tarım arazileri

6360 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunundan önce köy sınırları içinde bulunan Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin başvuru süresi 7 Eylül 2018'de tamamlandı. Kendilerine yapılan tebligatta belirtilen süre içinde taşınmaz bedelini ödemeyenlerin ödeme süresi ile, taksitli satışlarda sözleşmesinde belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenlerin ödeme süresi ise 30 Kasım 2018 tarihine kadar uzatıldı.

Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesine ilişkin 4706 Sayılı Yasa ile Belediye ve Mücavir alan sınırları içinde bulunan tarım arazilerinin hak sahiplerine satışında ise;

- 26 Nisan 2012 tarihi itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan Hazineye ait tarım arazilerini;30 Mart 2014 tarihi itibarıyla en az üç yıldan beri (30.03.2011) taşınmazı kiralayan ve halen kira sözleşmesi devam eden kiracılarına,

- 30/3/2014 tarihi itibarıyla en az üç yıldan beri (30.03.2011) tarımsal amaçlı kullanan ve kullanımlarının halen devam ettiğinin İdarece belirlenmiş olanlara,

- Taşınmazların kullanım ve süre şartlarına tabi olunmaksızın paydaşı olanlara,

- İdarece tespit ve tebliğ edilen rayiç bedelin itiraz ve dava konusu edilmeksizin kabul edenlere, satışları yapılabilmektedir.

İmar planı olmayan tarım arazilerinin satışı ve kiralanması

İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan hazineye ait tarım arazilerinin kullanıcılarına uygun bedelle hak sahiplerine satılması veya kiralanması için yapılacak işlemler ise özetle şöyle: "Hazineye ait tarım arazilerini; 31/12/2017 tarihinden önce en az üç yıl süreyle tarımsal amaçla kullandığı İdarece belirlenmiş olan ve başvuru tarihi itibarıyla da kullanımları halen devam edenlerden 19 Kasım 2018 tarihine kadar başvuruda bulunanlar hak sahibi sayılırlar.

Bu kapsamında hak sahibi olanlara kiralama yapılabilmesi için varsa ecrimisil borçlarının ödenmiş veya taksitlendirilmiş olması gerekiyor. Bu kapsamda on yıl süre ile sözleşme hükümlerine uygun olarak kullanılan Hazineye ait tarım arazileri talep edilmesi halinde kiracılarına doğrudan satılabilir. Kiralamak veya satın almak isteyenlerin 19 Kasım 2018 tarihine kadar başvuru yapmaları gerekiyor.

Özel kanunlar kapsamında kalıp kiralanması mümkün olmayan yerler ile Bakanlıkça belirlenen taşınmazlar üzerinde tarımsal amaçlı kiralama yapılamaz.

Kiracının;

- Kiralananı tarımsal amaç dışında kullanması,

- Fesih talebinde bulunması,

- Kira dönemi sona ermeden faaliyetini durdurması,

- Taahhüdünü sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi, hallerinde kira sözleşmesi, İdarece hasat sezonuna müteakip tazminat alınmaksızın feshedilir.

Tıbbi, aromatik ve süs bitkisi yetiştireceklere kiralama teşviki

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü, hazine taşınmazlarını, tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirilmek amacıyla kiralanmasını teşvik ediyor.

Birçok sektörde yoğun olarak kullanılan bu bitkilerin ve bunlardan elde edilen ürünlerin ithal edildiğine dikkat çeken Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün konuya ilişkin açıklaması özetle şöyle:

"İlk kez yapılacak uygulama ile mevcut potansiyelin ortaya çıkartılması ve bu bitkilerin yurtiçinde üretiminin artırılarak ithalatın azaltılması amacıyla, Hazine taşınmazlarının, tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirilmek amacıyla kiralanması teşvik edilmektedir.

Buna göre;

- Hazine taşınmazları, tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkilerinin üretimi yapılmak üzere rayiç bedelin binde biri bedel üzerinden, çok yıllık bitkiler için 10 yıla, tek yıllık bitkiler için ise 5 yıla kadar kiraya verilebilecek.

- Bu amaçla, belirlenecek ya da vatandaşlarca talep edilecek taşınmazlar idarenin internet sayfalarında, gazetelerde, ilgili belediye, ticaret, sanayi ve ziraat odalarında ve taşınmazın bulunduğu mahalle/köyde ilan edilerek duyurulacak.

- İlan üzerine başvuranlar arasında, tebliğde yer alan kriterlere göre yapılacak puanlama ile kiralanacak hak sahibi belirlenecek. Bu puanlama yapılırken taşınmazın bulunduğu yerde yaşayan vatandaşlara öncelik tanınacak.

- Tıbbi ve aromatik bitkiler ile süs bitkileri yetiştirilmek amacıyla kiralama talebinde bulunmak isteyen vatandaşlar Defterdarlık ve Mal Müdürlüklerine başvuruda bulunabilecekleri gibi Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün web sitesi (www.milliemlak.gov.tr) üzerinden de elektronik olarak başvurabilirler.

Hangi araziler satılacak?

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde satışı yapılacak tarım arazileri şunlar:

1- 26 Nisan 2012 tarihi itibarıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde yer alan ve imar planı bulunmayan veya imar planında (ölçeğine bakılmaksızın nazım imar planları ile 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı) tarımsal amaca ayrılanlar,

2- Kamu hizmetine tahsis edilmeyen veya fiilen bu amaçla kullanılmayanlar,

3- Deniz kıyı kenar çizgisine beş bin metre mesafenin dışında bulunanlar,

4- Tabii ve suni göllerin kıyı kenar çizgisine beş yüz metre mesafenin dışında bulunanlar,

5- İçme suyu amaçlı barajların mutlak ve kısa mesafeli koruma alanları dışında kalanlar,

6- Satış tarihi itibarıyla arazi toplulaştırılması yapılmayacaklar,

7- Özel kanunlar kapsamında kalmayanlar,

8- Kadastrosu yapılanlar, satışa konu edilebilir.

Bu arazileri satın almak için belirlenen son başvuru tarihi 5 Aralık 2018.