Hayvan sayısı artarken,et üretimi düşer mi?
Türkiye İstatistik Kurumu hayvancılıkla ilgili peş peşe çok önemli veriler açıkladı. Bu veriler inanılması zor bir sonuç ortaya koydu. Türkiye'nin hayvan varlığı 2017 yılında, bugüne kadar görülmemiş oranda artarken, et üretimi düştü.
Hayvan varlığı bu kadar çok artarken et üretimi düşüyorsa ortada çok ciddi bir sorun olduğunu gösteriyor.
Sorunu daha iyi anlamak,yorumlamak için öncelikle açıklanan verileri bir kez daha hatırlatalım ki, yapacağımız değerlendirmeler daha anlaşılır olsun.
Türkiye İstatistik Kurumu, 7 Şubat 2018'de açıkladığı 2017 Yılı Hayvansal Üretim İstatistiklerine göre; büyükbaş hayvan sayısı 2017 yılında bir önceki yıla göre yüzde 13,2 artarak 16 milyon 105 bin baş olarak gerçekleşti. Büyükbaş hayvan varlığının yüzde 99'unu oluşturan sığır sayısı yüzde 13,2 artarak 15 milyon 944 bin baş olurken, manda sayısı yüzde 13,6 artış ile 161 bin 439 baş olarak gerçekleşti.
Büyükbaş hayvan varlığının yüzde 99'unu oluşturan sığır sayısındaki değişimin et ve süt üretimine de aynı oranda yansıması beklenirken özellikle et üretiminde düşüş olması dikkat çekiyor.
Sığır varlığındaki artış inandırıcı değil
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2001 yılından bu yana açıkladığı sığır varlığı incelendiğinde 2017 yılında yaşanan olağanüstü artışı açıklamak çok zor.
2001 yılında 10 milyon 548 bin baş olan sığır varlığı 2002'de 9 milyon 803 bin başa, 2003'te 9 milyon 788 bin başa düşüyor. 2004 ve 2005 yılında tekrar 10 milyon başın üstüne çıksa da 2006 yılında 10 milyon 871 başa ulaşarak, tam 5 yıl sonra 2001'deki hayvan varlığının üzerine çıkılıyor. 2007 yılında 11 milyon başa ulaşan sığır varlığı 2008 ve 2009'da yeniden 11 milyon başın altına düşüyor.
2001'den 2009 'a gelindiğinde sığır varlığı aradaki dalgalanmalara rağmen ancak 10 milyon 548 bin baştan 10 milyon 723 bin başa çıkıyor. Yani 10 yılda 175 bin başlık bir artış söz konusu.
İthalatın başladığı 2010'dan sonra sığır varlığı inişli çıkışlı bir seyir izleyerek 2015'te 13 milyon 994 bin başa yükselirken ithalatın en çok yapıldığı yıllardan biri olan 2016'da 86 bin baş artışla 14 milyon 80 bin başa yükseldi.
Yoğun ithalatla birlikte 2010-2016 döneminde yine inişli çıkışlı bir seyir izlerken, 7 yılda sığır varlığındaki artış 2 milyon 711 bin baş oldu.
Sadece 2016'dan 2017'ye geçerken sığır sayısının 1 milyon 863 bin baş artarak 14 milyon 80 bin baştan 15 milyon 943 bin başa ulaşmasını açıklamak bizim açımızdan gerçekten çok zor.
İthalat verileri sır gibi saklanıyor.
Türkiye'nin sığır varlığı ne oldu da bir yılda 1 milyon 863 bin baş arttı?
Buzağı ölümleri mi azaldı?
Azalmadı,arttı. Bu nedenle bakanlık ve hayvancılık sektörü temsilcileri buzağı ölümlerindeki artışa dikkat çekmek ve kayıpları önlemek için 2018'i "Buzağı Yılı" ilan etti.
Hayvan ithalatında olağanüstü bir artış mı oldu?
Tarım ve gıdada ihracat verileri her fırsatta dile getirilir. Fakat, ithalat verileri sır gibi saklanır. Bu nedenle ithal edilen sığır sayısı resmi olarak açıklanmasa da, Amerika Tarım Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO) verilerine göre, 2017'de 600 bin baş civarında olduğu tahmin ediliyor. Sığır sayısındaki artışı ithalatla da açıklamak mümkün değil.Kaldı ki, ithalatın çok büyük bölümü besilik dana olarak yapılıyor. Bu danalar 7-8 ay beslendikten sonra kesilerek et olarak tüketiliyor. Kesilen hayvanlar sistemden düşmese dahi, yine de bu artışı açıklamaya yetmiyor.
Süt üretimi artarken, toplanan süt azalmış!
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 7 Şubat'ta açıkladığı 2017 Hayvansal Üretim Verileri'ne göre süt üretiminde de büyük bir artış görülüyor. 2016 yılında 18 milyon 589 bin ton olan çiğ süt üretimi 2017'de yüzde 12 artışla 20 milyon 699 bin tona ulaşıyor. Bir yılda 2 milyon 110 bin tonluk artış var. Oysa son 5 yıllık döneme bakıldığında süt üretimindeki artış toplamda 1 milyon ton civarında. 2014 yılında 18 milyon 630 bin ton olan süt üretimi ertesi yıl sadece 24 bin tonluk artışla 18 milyon 654 bin tona çıktı. 2015'ten 2016'ya geçerken ise süt üretimi 18 milyon 489 bin tona, Türkiye İstatistik Kurumu'nun son revizyonu ile 18 milyon 589 bin tona düştü. Peki ne oldu da 2017'de 2 milyon 110 bin tonluk üretim artışı oldu. Ülkeye süper inekler mi geldi?
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 13 Şubat'ta açıkladığı süt ve süt ürünleri üretim verisine göre toplanan inek sütü miktarı da 2016'da 9 milyon 213 bin tondan 9 milyon 111 bin tona geriledi.
Süt üretiminde müthiş bir artış var. Buna rağmen süt fiyatları artıyor. Fakat,toplanan inek sütü miktarı düşüyor. Bizim ekonomi ve tarım bilgimiz bu çarpıklığı anlatmaya yetmiyor.
Hayvan sayısı arttıkça et üretimi düşüyor
Türkiye İstatistik Kurumu 12 Şubat 2018'de kırmızı et üretim rakamlarını açıkladı. Buna göre 2017'de kırmızı et üretimi 2015 yılının bile gerisinde kaldı. 2015'te 1 milyon 149 bin ton olan kırmızı et üretimi 2016'da 1 milyon 173 bin ton olurken, 2017'de üretim 1 milyon 126 bin tonda kaldı. Hayvan varlığı arttıkça et üretimi düşüyor.
Türkiye yıllardır kırmızı et fiyatını düşürmek için canlı hayvan ve et ithal ediyor. İthalat 2017'de doruk noktaya ulaştı. Açıklanan verilere göre hayvan varlığı artıyor. Süt üretimi artıyor ama et üretimi düşüyor. Bu veri doğruysa Türkiye'de çok az hayvan kesiliyor.Ya da ithal edilen hayvanların et verimi çok çok düşük. Yani dünyanın en kötü hayvanları ithal ediliyor ve bu hayvanlar kesilmiyor demektir.
Özetle, neresinden baksanız,ekonomik kuralların açıklayamadığı çelişkili verilerle karşı karşıyayız. Veriler doğru olmayınca uygulanan politika, alınan önlemler de doğru olmuyor.Olamıyor.