Hayırlı işler!

Merkez Bankası faizi yüzde 17.75’te sabit tuttu. Beklenti 0.75 puan ile 1.25 puan arasında artış yapılacağı yönündeydi.

Merkez faizi değiştirmedi ama dikkat çektiği tehlikelere bakınca hayretler içinde kalmamak mümkün değil. Enflasyona ilişkin öylesine karamsar bir tablo çiziliyor ki...

“Madem durum bu, faiz niye artırılmadı” diye sorası geliyor insanın.

Ama Merkez Bankası mevcut para politikasını yeterince sıkı buluyor olmalı. İyi de, bu para politikası yeterince sıkıysa enflasyon nasıl oldu da yıllık bazda yüzde 15’i buldu ve daha da artacak gibi görünüyor.

Para Politikası Kurulu’nun önceki toplantılarından sonra yapılan açıklamalarda “para politikasındaki sıkı duruşun korunmasına karar verildiği” belirtilirdi. Bu seferki açıklamada “para politikasındaki sıkı duruşun uzun bir müddet korunmasının gerektiği” vurgulanıyor.

Yani sıkı duruş süresini uzatmışız. Ama bu para politikası yeterince sıkı mı, işte o tartışılır.

İki basit soru

Merkez Bankası’nın dünkü faiz artırmama kararından sonra basit iki soruya yanıt aranıyor:

Eğer bu para politikası yeterince sıkıysa enflasyon niye yüzde 15’lerde ve daha da artacak gibi? Eğer bu politika yeterli değilse faiz niye artırılmadı ve aynı düzeyde tutuldu?

Feryat figan enflasyon vurgusu

Para Politikası Kurulu’nun tüm toplantılarından sonra yapılan açıklamalarda en büyük yeri enflasyon değerlendirmesi alır. Doğaldır bu, dünkü toplantı açıklamasında da böyle oldu. Ama bu kez enflasyonla ilgili çok karamsar bir tablo çizildiği dikkat çekti:

“Yakın dönemde maliyet yönlü gelişmeler ve gıda fiyatlarındaki oynaklık enflasyon üzerinde etkili olmuştur. Öte yandan, fiyat artışlarının alt kalemler bazında genele yayılan bir nitelik gösterdiği dikkat çekmektedir. İç talep koşullarının etkisinin azalacağı öngörülmekle birlikte enflasyon ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyeler fiyatlama davranışları üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir.”

Bu görüşün devamı nasıl gelir?

Bu görüşleri dile getiren ne biziz, ne başkaları. Bu görüşler tümüyle Merkez Bankası’na ait. Merkez Bankası feryat figan enflasyona dikkat çekiyor. “Risk artıyor” diyor, “Fiyatlama davranışları bozuluyor” diyor. Diyor da diyor! Ama Merkez Bankası mevcut para politikasını “yeterince sıkı” buluyor olmalı ki açıklamaya şöyle devam ediyor: “Bu çerçevede Kurul, sıkı para politikasının uzun bir müddet korunmasının gerekebileceği değerlendirmesinde bulunmuştur.”

Dolar 4.91’i aştı

Merkez Bankası’nın faizi sabit tuttuğunun açıklanmasıyla birlikte dövizde çok hızlı bir yükseliş oldu ve dolar bir ara 4.91’in üstüne çıktı. Daha sonra gerileyen dolar, bu satırların yazıldığı saatte 4.86 düzeyinde bulunuyordu.

Doların bir günde 10 kuruştan fazla artmasını ekonomi için daha az zararlı görüyoruz, bu açık. Merkez Bankası dünkü toplantısında faizi 0.75 puan ya da 1 puan artırsaydı bundan dolayı kredi faizleri iş yapılamaz düzeye çıkmayacaktı elbette. Faiz zaten çıkmış yüzde 25’lere, ne olacaktı yani, belki yüzde 26 olacaktı.

Ama ya doların 10 kuruş artış göstermesi... Bu durum döviz borçlusu şirketlerin kabusu. Faizi sabit tuttuk, ama varsın kur artsın, tercihimizi bu yönde kullandık.

Hiç olmazsa göstermelik bir artış yapılsaydı
Merkez Bankası’nın faizi artırmayıp sabit tutmak için haklı gerekçeleri olabilir.

Merkez Bankası kamuoyunun faiz artışı beklediğini, bu yüzden değişikliğe gitmeme kararının döviz kurlarını zıplatacağını elbette görüyordur, ama bunu önemsememiş de olabilir.

İyi de yeni yönetim sistemiyle birlikte Merkez Bankası üstündeki baskının çok artacağının sık sık dile getirildiği bir dönemde, bir faiz artışı gerekmiyor olsa bile, hiç olmazsa böylesine bir baskının söz konusu olmadığını ortaya koyacak biçimde sembolik bir artış yapmak daha gerçekçi bir karar olmaz mıydı?