Hatadan dönülme müjdesi

Başbakan Erdoğan'ın Mardin seyahati dönüşü 3-4-5 ve 6. Bölgelerde istihdam teşviki ile ilgili yaptığı yeni açıklama 31 Aralık 2012'de sona eren 5084 sayılı teşvik sisteminin uzatılmasıyla ilgili Anadolu iş dünyasından gelen taleplerin olumlu karşılandığını gösteriyor. Gönül isterdi ki bu yeni uygulama 31 Aralık 2012 öncesinde hayata geçmiş son 1.5 aydır bazı kentlerde yaşanan işten çıkarmalar, kayıt dışına almalar yaşanmamış olurdu. Şimdiki beklentimiz Başbakanın sözünü ettiği düzenlemenin bir an önce yasalaşması olacaktır…

 

Mardin dönüşü Başbakan Erdoğan 6 yıllık uygulamanın ardından 31 Aralık 2012 tarihinde 5084 sayılı teşvik sisteminin son bulmasının ardından 3. 4. 5. ve 6. Bölgeler için kademeli yeni istihdam teşvik sistemi getirileceğini açıkladı. 3. Bölgedeki 12 il için üç yıl, 4. Bölgedeki 17 il için 4 yıl ve 5. Ve 6. bölgedeki 31 il ve Bozcaada ve Gökçeada için 6 yıllık istihdam teşviki öngörüldüğü Başbakan tarafından açıklanınca, hatadan dönüleceğine tanık olduk. Şimdi bu Başbakan söylemine uygun yasal düzenlenmenin bir an önce yasalaşması gerekiyor.

 

1998'den bu yana Türkiye'de uygulanan 4325-5084 dört bölgeli ve altı bölgeli teşvik sistemlerinden gerice yörelere en yararlı sonuç son altı yıldaki SSK prim uygulaması oldu. 5084 önce üç ayaklı vergi indirimi, elektrik desteği, SSK prim desteği ile uygulandıktan sonra,  2006 yılından bu yana değişen 5615 sayılı yasa ile 49 il ve iki adada 51 merkezde 6 yıl boyunca 31Aralık 2012'lye kadar tek ayaklı SSK prim indirimi olarak uygulandı. Bu da çok olumlu sonuç verdi. Kayıt dışılığı azalttı, yasadan yararlanmak isteyen KOBİ'lerin çalışan sayısını 10'un üzerine çıkarmalarına ve kadın istihdamının artışına yol açtı…

 

Bunun sonucu 51 merkezde 31 bin işyerinde 766 bin 672 kayıtlı işçinin SSK priminin 200 lirasının devlet tarafından karşılanmasıyla işverenlerin aylık 1 milyar 439 bin lira yıllık 17 milyar 200 milyon lira daha az prim ödemesi yapmasına imkan tanıdı.

 

31 Aralık 2012'de sona eren bu avantajın olumlu sonuç verdiğini belirterek uzatılması için 2012 Ekim ayında "5084'ün faydalı ayağının uzatılması gerekir" başlıklı bir yazı kaleme aldım. 2012 yılı sonuna kadar da bu talebimi başka yazılar da birkaç kez tekrarladım. Çeşitli toplantılarda da ilgili bakanlardan uzatılması talebinde bulundum. Başka yazarlarda benzer yazılar yayınladılar, benzer talepler dile getirdiler. Aynı dönemde Anadolu iş dünyası temsilcileri de taleplerini dile getirdiler. Aralık ayında Malatya, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Elbistan TSO başkanları "Kamuoyuna duyuru" başlıklı ortak açıklamalarında 5084'ün 5 yıl süreyle uzatılmasını talep ederlerken, "5084'ün sona ermesi kayıt dışılığı artıracağı gibi, sosyal güvenlik sisteminde derinlemesine sorunları beraberinde getirecektir" uyarısında bulunuyorlardı. 

 

Anadolu iş dünyasında 5084 kapsamındaki illerden uyarılar gelmesine karşın 31 Aralık tarihine teşvik sisteminin sona ermesine kadar yeni düzenleme yapılıp yürürlüğe girmedi. İlgili bakanlar da genelde 5084'ün uzatılmayacağına dönük "olumsuz mesajlar" verdiler. Bu yılbaşından başlayarak işten çıkarmalara ve kayıt dışı çalışma önerilerinin gündeme gelmesine neden oldu.

 

Bu açıdan Başbakan Erdoğan'ın Mardin dönüşü yaptığı açıklama birinci ve ikinci bölge dışındaki illerden 3 ve 4. Bölgelerde illerde üç ve dört yıl daha SSK prim desteğiyle istihdamın destekleneceğini, 5 ve 6. Bölgede ise beklenen 5 yıldan daha uzun süre 6 yıl desteğin süreceğini ortaya koydu. Ayrıca, istihdam teşvikindeki il sayısını 49'dan 60'a yükselterek 11 ilin daha yararlanacağını belirtmiş oldu.

 

Keşke bu açıklama daha erken yapılıp, 31 Aralık öncesi 5084 sona ermeden yeni düzenleme hayata geçebilseydi. Hatadan zamanında dönülmüş olur ve son 1.5 ayda yaşanan bazı olumsuzluklar yaşanmamış olurdu…