Hatada ısrar etmemek gerekir…
Dün Merkez Bankası’nın (MB) Para Politikası Kurulu (PKK) toplantısı vardı. Nerdeyse hiçbir yorumcu PPK’nin faiz oranlarında bir değişiklik yapmasını beklemiyordu. Öyle de oldu. Politika faizi yüzde 10 düzeyinde sabit tutuldu. Dikkatinizi çekerim: Ocak sonundaki gece yarısı olağanüstü toplantısı sonucunda artık bir politika faizinden net biçimde söz edebiliyoruz. ‘Ama’ falan demiyoruz; ‘bir de şu faiz vardı’ diye hatırlatmıyoruz da. Tek bir faizin düzeyini söylemek yeterli şimdi. Onca karmaşadan sonra bu azımsanılacak bir kazanç değil.
PPK açıklamasında iki nokta ön plana çıkıyor. Birincisi, enflasyona vurgu var. Çok şükür; aslında bu durum yeni de değil; birkaç ay öncesine gidiyor. Ancak MB oldukça da iyimser: “Yakın dönemde yapılan vergi ayarlamalarına, döviz kuru hareketlerinin etkilerine ve gıda fiyatlarındaki olumsuz seyre bağlı olarak enflasyon göstergelerinin bir süre daha yüzde 5 hedefinin üzerinde seyredeceği tahmin edilmektedir” deniliyor açıklamada.
Elbette, bunun neresi ‘iyimser’ diye sorabilirsiniz. İyimserlik biraz ‘örtük’. Şöyle: “Yüzde 5 hedefinin üzerinde seyredeceği tahmin edilmektedir” deniliyor. Böyle denilince kulağa yüzde 5.5, bilemediniz yüzde 6 düzeyinde seyredecek enflasyon gibi geliyor. Oysa bu yılın ortalama enflasyonu yüzde 8 olsa bayağı sevineceğiz gibi geliyor bana. MB, bu anlamda ‘iyimser’.
Asıl takıldığım, ikinci nokta. Bunca olumsuz gelişmeden MB’nin hâlâ yeterli dersi almadığını gösteren bir paragraf var PPK açıklamasında. O paragraf şöyle bitiyor: “Kurul bu gelişmeler sonucunda 2014 yılında cari işlemler açığında belirgin bir iyileşme gözleneceğini tahmin etmektedir”. Bir sayfayı doldurmayan bir metinde enflasyona yaptığı kadar cari açığa da vurgu yapıyor MB. Yapıyor ama iyi yapmıyor.
Çünkü bu vurgu, yine ‘çok amaçlı’ bir MB ile karşı karşıya olduğumuz izlenimi yaratıyor. Çok amaçlı olmak böyle bir ortamda kırılgan bir ülkenin merkez bankası açısından iyi bir şey değil oysa. Birden fazla amaç, yakın geçmişte para politikasını karmaşıklaştırarak anlaşılmasını çok güçleştirdi. Algı, enflasyonla yeteri kadar mücadele edilmediği şeklinde oldu. Ocak ayındaki son yazımdan bir alıntı yapayım: “Esneklik, karmaşık bir faiz politikası uygulamak demek değildir. Karmaşıklık anlaşılmayı güçleştirir, belirsizliği artırır. Finansal gerginliğin had safhaya vardığı bir ortamda karmaşıklık iyi bir şey değildir.”
MB’nin bu ortamda yalın olması gerekiyor. “Enflasyonla mücadele ediyor, gereken neyse tereddüt etmeden yapar” izlenimi yaratabilse herkes rahat edecek. Oysa bu algının tam tersini oluşturduğunda, ne olduğunu olağanüstü gece yarısı toplantısı yapmak zorunda kalarak öğrenmiş olması gerekiyor MB’nin. Döviz kurunda balon yaratıp, gece yarısı toplantısı ile o balonu patlatmaya çalışmak yeteri kadar öğretici olmalıydı. Son PPK açıklamasındaki cari açık vurgusu, bu çerçevede umutsuzluk yaratıyor bende.
Kıssadan hisse: Bir kurumun üzerine vazife olmayan, üzerine vazife olduğunu düşünse bile o vazifeyi yerine getirmek için gerekli araçları olmadığı bir işe soyunmaması gerekiyor. Soyunursa işler karışıyor; uç noktada patlatılması gereken balonlar oluşabiliyor çünkü.