Hareketli günlerde küresel piyasalar
Sadece bizde değil, Dünya’da da gelişmeler hız kesmiyor. Her yeni güne yeni bir haberle uyanıyoruz. Bizde siyasi iklim epey hareketli. Türkiye seçim ortamından bir türlü çıkamıyor. Birkaç ay sonra gerçekleşecek olan yerel seçimler önümüzdeki birkaç yıllık süre içerisinde siyasi yönün nereye evrileceği açısından son derece önemli.
Zira siyasi partiler için belediye seçimleri genel seçimler için de önemli bir yatırım niteliğinde. Türkiye ikinci yüzyıla ana muhalefette büyük bir değişimle girdi. Geçtiğimiz günlerde CHP kurultayını hararetle izledik. Siyaset yorucu ve zor bir iş. Zira bu mecrada tutunabilmek için geceleri rahat uyumadan sadece siyasi oyun kurgulaman lazım. Ana muhalefetin yeni yönetimi ülkeye hayırlı olsun.
Değişim isteniyordu, değişim gerçekleşti. Bakalım ana muhalefet yerel seçimlerde nasıl bir başarı sergileyecek. Dürüst Kılıçdaroğlu’nun dinamik kurmayı, CHP aşığı Özgür Özel Başkan koltuğunda. Bakalım bu daha genç lider, siyasi arenayı nereye taşıyabilecek hep beraber izleyeceğiz. Bizde bu değişim siyaset sayfalarına bomba etkisi yaratırken; İsrail, Filistin’de halkı çoluk çocuk demeden katletmeye devam ediyor.
İsrail saldırıları Ekim başından bu yana sürerken, piyasalarda da etkilerini hissediyoruz. Yatırımcı davranışını etkileyen çok sayıda faktör var. Yatırımcılar şüphesiz yüksek getiri etrafında konumlanmayı tercih ederken, gerçekleşen çeşitli makro olaylar, siyasi ya da jeopolitik riskler bu davranışı farklılaştırabiliyor.
Örneğin pandemiyle beraber MB’lerin durgunluk yönetimi kapsamında yapmış oldukları faiz indirimleri ve tedarik riskleri ile beraber artan enflasyon görünümü yatırımcıyı daha yüksek getiriye yönlendirmiş ve hisse senetleri piyasası ve kripto varlıklar dönem dönem pozitif ayrılmıştı. Savaşın başlamasıyla beraber ise yatırımcının yönü altına çevrilmişti.
FED’in en son toplantısında ise faiz sabit tutularak üçüncü çeyrek büyüme rakamının kuvvetli geleceği yönündeki beklentiler paylaşıldı. Bir yandan FED tarafından piyasaya olumlu sinyaller iletilirken, bir yandan da enflasyon ile mücadelede sona gelinmediğinin altının çizilmesi özellikle gelişmekte olan ülke piyasaları için bir belirsizliği de beraberinde getirmeye devam ediyor.
Küresel piyasa faaliyetlerini ve büyüme öngörülerini doğru analiz edebilmek için kullanılan bir diğer veri de İmalat Satın alma Yöneticileri Endeksi (İmalat -PMI). Bu endeks ile imalat ve sanayi sektörlerinde ki ekonomik aktiviteyi ölçer ve kısa vadeye ilişkin büyüme yorumları yaparız.
PMI verisi için eşik değerin 50 olduğunu ve bu değerin altında açıklanan bir istatistiğin ekonomik daralmaya işaret ettiğini not etmek gerekir. ABD için açıklanan bu veri daha çok yeni 50 düzeyinde seyrederken, Avrupa coğrafyası için bu eşiğin bir süredir aşılamadığını gözlemlemekteyiz.
İngiltere (44.8), Fransa (42.8), Almanya (40.8) olarak gerçekleşirken Euro Bölgesi için açıklanan İmalat PMI değeri 43.8 olarak gözlenmektedir. İstanbul Sanayi Odası’nın hazırladığı İmalat PMI rakamları ise Türkiye’de bu değerin 48.4 olarak gerçekleştiğine işaret etmektedir. Çin’de ise bu rakam 50.6’dan 49.5’e geriledi. Özetle, küresel ekonomi yönetimlerinin yoğun çabalarına rağmen ekonomik aktivitede bir zayıflık beklentisi hâkim.
Bizde ise MB’nin ılımlı piyasa iletişimi önemli. Yeni ekonomi yönetimi politikalarını ihtiyaç oldukça faiz artışı yönünde konumlandırırken, bir yandan da yabancı yatırımcının ülkeye girmesi yönünde yoğun çalışmalar devam ediyor. Türkiye CDS rakamları 350’ler seviyesine kadar geriledi. Ancak kısa vadede yabancı yatırımcının hızla ülkeye girmesini beklemek hayal olur.
Öte yandan ekonomi yönetiminin ‘olumsuzlukların farkındayız ve temkinli ve kararlı olmaya devam ediyoruz’ duruşu; Türkiye pazarının canlanması ve ikna gücünün korunması için son derece önemli. Önümüzde yerel seçimler var. Seçim ekonomisi ülkenin ekonomik faaliyetleri için de önemli bir engel. Yabancı piyasalarımız için en net kararı seçimler sonrasına erteleyecektir.