Harcamaların Ocak’tan sonra yavaşladığı anlaşılıyor

Vergi gelirlerindeki artış, insanların ve şirketlerin gelirindeki, tüketimlerindeki artışı,  devlet harcamalarının dağılımı ise, Hükümetin topladığı paraların nerelere harcandığını gösterir.

Aylar itibariyle gelirler de harcamalar da dalgalanır. Ama gene de aylık rakamlara bakarak ekonominin genel gidişi hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.

Ocak-Şubat aylarını kapsayan 2 aylık bütçe rakamları geçtiğimiz günlerde açıklandı
Gelir   72 Milyar TL.,  gider 72  Milyar  TL. dolayında. Bütçe açık yerine fazla vermiş. 2 Aylık fazlalık 3.5 milyar TL.

Devlet bütçesinde harcamaların ağırlığını personel giderleri ile sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri teşkil ediyor.

2012 Yılının ilk 2 ayında toplam harcamalar geçen yılın aynı dönemine göre faiz gideri hariç yüzde 10.5 oranında arttı.

2012 Yılının ilk 2 ayındaki toplam harcamalarda personel harcamalarının payı yüzde 30. Personel harcamalarındaki artış ise yüzde 16.7 oranında.

Demek ki, ya personel sayısı artmış ya da kamu personelinin maaşlarında önemli ölçüde artış gerçekleşmiş.

Bütçe harcamalarından sağlık, emeklilik, sosyal yardım gibi alanlara giden paraların toplamı da yüzde 30 dolayında.

Demek ki bütçe harcamalarının yüzde 60’ı, maaşlara ve sosyal harcamalara gidiyor. Kalıyor geriye toplam harcamaların yüzde 40’ı.

Daha önce yayınlanan kanunlara dayalı olarak bütçe harcamalarının yüzde 9’u mahalli idarelere, belediyelere gidiyor. İki ayda yatırım harcamalarının bütçe harcamalarındaki payı yüzde 4, tarım sektörüne verilen desteklerin payı yüzde 3.5 dolayında.

Bütçe gelirlerinin büyük bölümü vergi gelirleri. Vergi gelirlerindeki artış yüzde 11 dolayında.
Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi gibi vergiler belli süre önce elde edilen gelirlerden ödenir. 
Harcama vergileri olan KDV ve ÖTV ile Banka ve Sigorta Hizmetleri Vergileri ise, bir ay önceki harcamaların bir ay sonra ödenen vergilerdir.

Bir ay içinde tahakkuk eden KDV ve ÖTV bir sonraki ay ödenir.. Açık anlatım ile her ay, KDV ve ÖTV vergilerinde görülen artış oranları bir önceki aydaki harcamanın büyüklüğünü ortaya koyar.
2014 Ocak ayında dahilde alınan KDV, bir önceki yılın Ocak ayına göre yüzde 15.7, ithalde alınan KDV yüzde 38.7 artmıştı.

Bunlar ekonomide 2013 Aralık ayındaki hareketi gösteriyordu.

2014 Yılı Ocak ayında ekonominin bir önceki yılın Ocak ayına göre ne durumda olduğunu ise, 2014 Şubat ayı KDV ve ÖTV rakamlarından izliyoruz.  

Şubat ayı vergi artış oranlarına bakarak diyoruz ki:

(1) 2014 Ocak ayında bir yıl önceye göre dahilde KDV’ye konu olan satışlar artmış. 
(2) Çoğu lüks tüketimden ve otomotivden alınan ÖTV’de gerileme, Ocak ayında bu sektörlerdeki göreceli yavaşlamayı gösteriyor.
(3) İthalde alınan KDV gerilemesi ise, Ocak ayında ithalattaki duraklamayı işaret ediyor.
(4) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisindeki artış ise, finansal kesimin Ocak ayını hareketli geçirdiğini anlatıyor.

Özet ile Şubat ayında tahsil edilen harcama vergilerine bakıldığında Ocak ayında ekonomide talebin canlı olmasa da göreceli olarak iyi olduğu görülüyor. Ne var ki dün DÜNYA’da yayınlanan araştırma bulguları Ocak’tan sonra ekonomide ciddi bir daralmayı işaret ediyor.

DÜNYA’da yayınlanan araştırma bu bakımdan çok önemli. Son durumu yansıtıyor.