Hani 24 saatte bitiyordu!

ABD Başkanı Trump’ın seçim vaadi Ukrayna-Rusya çatışmasını 24 sa­at içinde durduracağıydı. Bunu başarabi­leceği iddiasını gerçekleştirmek için tüm diplomatik teamülleri kenara koyarak sert bir giriş yaptı. Yapmasına yaptı ama başkanlık yemininin üzerinden 3 ay geçti. Sonuç hala belirsiz.

Trump’ın bu tip söylemlerine alışı­ğız. Bu söylemlerin mizacından mı yoksa uluslararası sistemi tanımamasından mı kaynaklanıyor bilinmez. Bilinen tek ger­çek Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun bir çözüme ulaşılamazsa Trump’ın görüşme­leri yakında sonlandırabileceği açıklama­sı. Görünen o ki Washington hâlâ herhan­gi bir anlaşmaya varmanın mümkün olup olmadığını belirlemeye çalışıyor.

Rubio’nun sözleri hem Moskova’yı hem de Kiev’i ürkütebilecek bir açıklama olarak görülebilir. ABD’nin barış görüşmelerine katılımını sonlandırmakla tehdit etmesi­nin ardından, Rusya ve Ukrayna’nın bir ba­rış anlaşmasına yanıt vermesi bekleniyor.

Ukrayna’yı taviz vermeye zorlamanın ötesine geçildi

Trump, “Önümüzdeki üç gün içinde size tüm ayrıntıları vereceğim,” dedi. Burada şimdiye kadar gündeme gelen ama açık­lanmayan önerilerle karşılaşabiliriz. Bun­lardan ilki ateşkesi uygulamak için Ukray­na’ya Avrupa barış gücü birliklerinin gön­derilmesi, diğeri ise ABD’nin Ukrayna’ya ait Kırım’ı Rus toprağı olarak tanıması.

Bu durum barış için yalnızca Ukrayna’yı taviz vermeye zorlamanın ötesine geçil­diğini gösteriyor. Ukrayna bunu çoktan kullanmaya başladı. Ukraynalı yetkililer, Trump’ın barış talebini sürüncemede bı­rakan tarafın Rusya olduğunu ifade eder­ken Rusya’nın temel amacının yeniden toparlanma için zaman kazanmak ve daha güçlü bir şekilde Ukrayna’ya saldırmak ol­duğuna vurgu yapıyorlar.

Bu hafta ABD’li yetkililer, Londra’da, Avrupalı ve Ukraynalı müzakerecilerle bir araya gelerek çatışmayı sona erdirme­ye yönelik son ABD önerilerini görüşecek­ler. Bu önerilere öncelikle cevap vermesi beklenen taraf Ukrayna.

Öneri taslağının tam bir ateşkesi içere­ceği ve Ukrayna’nın NATO üyeliğinin sa­vaşı sona erdirme görüşmelerine dahil edilmeyeceği bir yapıda olması bekleni­yor. Ukrayna’nın bu talepleri kabul etmek dışında bir şansı yok gibi.

Rusya barışa hazır mı?

Pazartesi günü gazetecilere konuşan Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, Rus­ya’nın Washington’dan Ukrayna’nın NA­TO’ya katılmayacağı yönünde gelen üst düzeydeki mesajlardan memnun olduğu­nu belirtti ve bu durumun Rusya’nın is­tekleriyle örtüştüğünü söyledi.

Kırım’ın Rus toprağı olarak tanınma ih­timali de Rusya için bir kazanım olacak. ABD Kongresi, Rusya’nın Kırım’ı işgali­nin tanınmasına karşı bir yasa çıkarmıştı. Söz konusu yasa devre dışı kalacak.

Kırım Rus toprağı olarak kabulünün Gür­cistan’da Abhazya ve Güney Osetya üzerin­de bir umut yaratabileceğini de düşünmek gerekir. Bu arada Ukrayna’nın neredeyse %20’si Rusya işgali altında. Kırım dışın­da Luhansk ve Donetsk’in geleceği de Rus­ya’nın tarafında olacak hissine sahibim.

Tüm bunlara rağmen Rusya, “Avrupa Barış Gücü” fikrini ulusal çıkarları için bir tehdit olarak görecektir. Keza Avrupa­lıların hepsi NATO ülkesi. Bu fikrin kabu­lü ancak Barış Gücü içerisinde Rus asker­lerinin olmasıyla gerçekleşebilir kanaa­tindeyim.

Rusya, Rubio’nun bir çözüme ulaşıla­mazsa ABD görüşmelerden çekilir resti­ne, İran ile stratejik ortaklık anlaşmasını onaylayarak ve Tahran ile ekonomik, as­keri ve siyasi ortaklığını güçlendirmeyi taahhüt ederek karşılık verdi.

Rusya’nın dahil olduğu bir krizin 24 saatte çözülmesini beklemek hayalcilik olurdu. Rusya işgal ettiği yerlerden çekil­me konusunda koparabileceği en büyük tavizi almadan masada bir çözüm olmaz. Aklıma sıklıkla kullandığım bir Rus ata­sözü geldi. “Ayıyı dansa kaldırırsan, dans sen vazgeçtiğin vakit değil, ayı vazgeçti­ğinde sona erer”

Bu hafta krizin çözülmesi için önemli. Çözülürse, çıkan sonuca “o zaman niye sa­vaştınız” yorumunu yapma ihtimalimiz de yüksek.