(Hangi) Büyüme üzerine
Çarşamba günü açıklanan ABD birinci çeyrek büyümesi alt kalemleri nedeni ile detaylı bir incelemeyi hak ediyor. Yüzde 0.1’lik açıklama yüzde 1.2 beklentisi ile karşılaştırıldığında doğal olarak şaşkınlık yarattı. Kişisel tüketim kalemi ise, ki ABD ekonomisinin yüzde 70’ini oluşturduğu için önemlidir, beklenti yüzde 2 yerine yüzde 3 artış göstermiş. Oldukça kuvvetli bir artış ancak nereden geldiğine dikkat etmemiz gerek. Mallar kaleminde değişim yüzde 0.4 olurken hizmetler kaleminde değişim yüzde 4.4. Ve tüketim kaleminin toplam büyümeye katkısı yüzde 2.04. Bu katkının sadece yüzde 0.08’lik kısmı mallardan gelirken hizmetlerin katkısı yüzde 1.96 olmuş. Ancak bunun da yüzde 0.73’si kamu hizmetleri (elektrik,- gaz,su) ve yüzde 1.10’i sağlık harcamalarından kaynaklanıyor. Kışın aşırı soğuk geçmesi ilk kalemi, Obamacare yani sağlık reformu ikinci kalemi açıklıyor. Sorun şu ki rakam yüksek olsa da büyüme kalıcı olması zor ve kalitesiz kalemlerden kaynaklanıyor. İkinci ana kaleme yani yatırımlara geçelim. Bu kalem de yüzde 6.1 gerilemiş ve büyümeden yüzde 1.01 çalmış. Şirketlerin yatırım yapmadığını görüyoruz. Aynı şekilde toplam büyüklük içinde ufak ama öncü rolü yüksek konut kalemi de 4. çeyrekten sonra bir kez daha daralmış. Bu kalemlerde kalıcı daralma istihdamı zorlayacaktır.
ABD büyümesinin sağlıklı bir trende oturması sadece tüketici üzerinden olmamalı. Şirketlerin de yatırım yapması gerekiyor. Deutsche Bank’ın analizine göre şirketlerin nakit pozisyonu rekor seviyede olsa da borca oranı son 15 yılın en düşük seviyesinde.
Bu da bizi yatırımlar konusunda “kara kara” olmasa da “biraz” düşünmeye itiyor. Stoklarda yaşanan değişim de büyümeyi negatif etkilemiş. Ancak bu kaleme şimdilik fazla ağırlık vermiyorum. Net ihracatın da büyümeden yüzde 0.83 çaldığını görüyoruz. Bu ABD ekonomisinin ilk defa başına gelmiyor. Ancak Yuan’ın sert bir şekilde gerilediği, BOJ’un yeni bir QE yapmasının gündemde olduğu bir ortamda bu trend kalıcı hale dönüşebilir. Birinci çeyrek büyüme oranı çarşamba akşamı açıklanan FOMC kararını etkilemedi. Ancak bu verinin ışığında FED şu hesabı yapmak durumunda: Birinci çeyrek büyümesi yüzde 0.1 ve beklenti/hedef mart toplantısında açıklandığı gibi yüzde 2.8-3.0 ise ikinci çeyrekte büyüme kaç olmalı (4% civarı) ve olabilecek mi? Bu sorunun cevabını tutanaklarda ve bir sonraki ekonomik projeksiyonlarda alacağız. İki gün önceki toplantıda ise FED ilk çeyrekte yavaşlamayı kısmen mevsim koşullarına bağladı ve toparlanmanın (bir kez daha) başladığını belirtti. Marta göre hane halkını daha kuvvetli ancak yatırımları daha zayıf görüyor. Bu yıl ikinci kez tüm üyelerin aynı yönde oy kullandığını görüyoruz. Son olarak kısa bir bilgi. Artık AAA ratingine sahip sadece üç şirket kaldı. Tarihte en düşük sayı. Bunlar Microsoft, Exxon Mobil ve J&J.
