Hangi büyüme doğru?
Bir öyküde bahsi geçen üç inatçı köylü, görüşlerini bir türlü ortak paydada birleştiremezler. Etraftakiler gruba müdahale edip, tarafları uzlaştırmak isteseler de; bu imkansızdır. Öykü ya bu; insanlar cismen bir tarafta, görüşleriyse karşılarında tamamen farklı bir ortamda olacak şekilde yerleştirilirler. Ayrıştırılmış bu görüşleri bir iskambil destesi gibi karıştırıp, bedenlerinden kendilerine en uygun aklı seçmeleri istendiğinde, bedenleri fikirlerinden arınmış bu insanların hepsi de kendi orijinal akıllarını bulur ona dönerler. GSYİH büyüme hesabı söz konusu olduğunda da durum aynıdır. ABD, AB ve Türkiye’nin tercih yöntemleri ayrı ayrıdır. Her biri farklı farklı adreslere ulaşırlar.
ABD çeyreklik serileri yıllık (yani 4 çeyrek toplam şeklinde) serilere dönüştürür. AB ve biz çeyreklik dönemlerde kalırız. AB çeyreklik verilerini mevsim ve takvim etkilerden arındırarak bizden ayrışır. Çeyreklik dönemleri ölçümler ve yıllığa dönüştürüp büyümesini tanımlar. Bizse her şeyi daha basite indirger ve çeyreklik GSYİH verilerini kullanırız. İçinde bulunduğumuz çeyrekle geçen yılın aynı çeyreği arasındaki değişim, bizim büyümemizdir. 3 farklı tercihin seyrini 2015 IÇ’den itibaren gösteren grafiğimizde en oynak seriye AB’de, en dingin seriye de Türkiye’de ulaşırız.
ABD, AB ve Türkiye farklı serilerle çalışırlar. Haliyle hesaplamaları da farklı sonuçlar verir. Farklı ifade edilseler de GSYİH ile bir ekonomide oluşan katma değer ölçümlenir. Genel toplam, üretime konu gelirlerle giderler arasındaki farkı hedefler. Harcama yaklaşımı tüketimi, yatırımı, hükümeti ve net ihracatı dikkate alır. Bir de gelir yöntemi vardır ki, milli gelire (ücret, faiz, rant, kâr) dolaylı vergileri, amortismanları ekleyerek bu toplamdan sübvansiyonları çıkartır. Büyüme hesapları kendi yaklaşımlarını yansıtan değerlerdir. Bize düşen de onların neleri ölçtüğünü anlamaktır. Aristo’nun dediği gibi en güzeli ve doğrusu; dinleyenin, okuyanın ve takip edenin yararlandığıdır.
