Hane halkı ne durumda?

Büyüyoruz. Büyüyünce gelir artıyor. Artan gelir şu veya bu şekilde hane halkının yaşamını etkiliyor.

Milli gelir arttıkça kişi başına düşen ortalama milli gelir de artıyor.

Ne var ki, milli gelir haneler ve hane halkı arasında eşit olarak dağılmıyor. 

Hane halkı için önemli olan hanenin kullanılabilir geliridir.

Yaşamı etkileyen, hane halkının kullanılabilir gelirindeki değişimdir.Sadece bizim ülkede değil, her ülkede gelir dağılımında eşitsizlik var. Toplam gelirden, her hane, her hane halkı farklı ölçüde pay alıyor.

Bunun için önce kullanılabilir gelirin hane halkı arasında nasıl dağıldığı, sonra da bu gelire bağlı olarak hane halkının yaşamının nasıl değiştiği önemli. Türkiye İstatistik Kurumu her yıl yaşam koşulları araştırması ile gelirin ve yaşam koşullarının nasıl değiştiğini gösteren bilgileri derliyor, yayınlıyor.

2006 Yılında nüfusun en alt gelire sahip yüzde 10’luk dilimi, toplam harcanabilir gelirin yüzde 1.8’ini paylaşıyordu. 

2013 yılında bu gruptaki hane halkının kullanılabilir gelirden aldıkları pay yüzde 2.3’e yükseldi.

Nüfusun yüzde 10’undaki en üst gelir grubunun kullanılabilir gelirden aldığı pay yüzde 32.5’dan yüzde 31.3’e geriledi.

Bu oranlara bakılarak 2006’dan 2013 yılına gelir dağılımında az da olsa bir iyileşme olduğu belirtiliyor.

Uluslararası değerlemelerde teknik olarak gelir dağılımındaki iyileşme Gini katsayısı denilen bir gösterge ile izleniyor. Gini katsayısının küçülmesi gelir dağılımının iyileşmesini gösteriyor. 

2006’da 0.428 olan Gini katsayısı 2013 yılında küçüldü, 0.400 oldu. Küçük de olsa iyileşme var.
İnsanların kullanılabilir gelirlerinin kaynağının ne olduğu önemli. 

2013 Yılında 20 milyon 478 bin hanemiz vardı. Bu hanelerin yüzde 48,3’ünün kullanılabilir gelirinin kaynağı maaş ve ücret geliri idi. Yüzde 19.7’sinin geliri emekli maaşları ve sosyal transferler oldu.

2006 Yılına göre maaş ve ücret gelirleri ile sosyal transferlerde çok büyük artış var.
Buna karşılık müteşebbis, girişimci kaynaklı kullanılabilir gelir geriliyor.

Yaşam koşullarının iyileşip, iyileşmediğinin farklı göstergeleri oluyor.  

Bu göstergelere bakılarak gelirlerdeki değişimin yaşam koşullarını nasıl etkilediği, halkın ne yaptığı hakkında bilgi ediniliyor.

2013 yılındaki belirlemelere göre hane halkının yüzde 65’i borçlu ve borç taksiti ödüyor.

Borçlu hanelerin oranı 2006 yılında yüzde 53 idi. Demek ki, borçlu hane sayısında önemli artış var.

Borç taksiti ödeyenlerin yüzde 26’sı çok zorlandıklarını, yüzde 34’ü az zorlandıklarını söylüyor.

Çok önemli bir gösterge hane halkının yaşadıkları konutların yüzde 60.7’sinin kendilerine ait olması. 2006 yılında hane halkının konut sahipliği oranı yüzde 60.9 idi. İyi de bu kadar konut yapılırken, hane halkının konut sahipliği neden artmadı? Çünkü hane sayısı 2006 yılında 17 milyon 580 bin iken, 2013 yılında 20 milyon 478 bine yükseldi. Hane sayısında 3 milyona yakın artma oldu.