Hakim karşısına çıkan Trump aday olabilir mi?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York’ta 34 ayrı suçtan mahkemeye çıktı. İddiaları reddeden Trump, suçlu bulunup hapse bile girse başkan adaylığını devam ettirip, başkan bile seçilebilir.

A merika Birleşik Devletleri tarihinde bir ilk yaşanıyor. İlk kez bir Amerikan Başkanı, daha doğrusu başkanlık yapmış biri, suçlu olduğu düşünülerek mahkemeye çağırıldı.

Bu kullandığım tabiri hemen biraz açıklayalım. New York’ta mahkeme 2016 seçimlerinden sonra Trump’la birlikte olduğunu iddia eden iki kadına Trump’ın avukatı Cohen’in, konuşmamaları ve bu konudan bahsetmemeleri için birine 130 bin, diğerine de 150 bin dolar sus parası verdiği iddia edildi. Öncelikle şunu söyleyelim, Trump’ın evliyken ya da değilken, biriyle birlikte olmasının hukuki olarak yaratacağı bir suç yoktur. Zaten mesele ve sorun bu değil.

Bu iki kadına susmaları için verilen para ve karşılığında yapılan anlaşma, Trump açısından yine bir suç teşkil etmemektedir. İki taraf anlaştıktan sonra her türlü para verilebilir, bunda suç teşkil eden bir durum yok. Peki o zaman sorun ve suç teşkil eden ne?

Trump’ın avukatı Michael Cohen, bir müddet önce Trump’ın bilgisi dahilinde bu iki kadına susmaları karşılığında ödeme yaptığını itiraf etti. Esas sorun bu ödemelerin Trump’ın bilgisi dahilinde Cohen’e avukatlık ücreti olarak beyan edilip, Trump Organizasyonu’nun içerisinden ödenmiştir.

Diğer bir deyişle burada sorun teşkil eden mesele paranın çıktığı yer ve vergilendirme sürecinde beyan edilme şeklidir. Şayet bu durum ispat edilirse, hukuki olarak ciddi bir suçtur ve cezalandırılması da gerekli bir durumdur. Bizi ilgilendiren en önemli mesele, Trump’ın mevcut süreçte başkan adayı olup olamayacağı ve bu sürecin nasıl ilerleyeceği sorusudur.

Öncelikle şunu söylemekte fayda var ki, “Amerika Birleşik Devletleri Başkanı” olabilmeniz için 14 yıldır Amerika’da ikamet ediyor olmanız, Amerika Birleşik Devletleri topraklarında doğmuş olmanız ve 35 yaşını doldurmuş olmanız kafidir. Bunun dışında başka hiçbir gereksinim aranmaz.

Hapisten seçim kampanyası

Buna en güzel örnek: 1920 seçimlerinde başkan seçilen Warren G. Harding’in karşısına iki aday daha rakip olarak çıkmıştı. Bu adaylardan bir tanesi Sosyalist Parti adına seçime giren Eugene V. Debs’di. Kendisi, bırakın hakkında soruşturma açılmasını veya itham edilmesini, hapse girmişti. Ve seçim kampanyasını yürütebileceği kadar hapisten yürüttü. Neticede de 1 milyon civarı bir oy aldı.

O günden bugüne Birleşik Devletler yasalarında ya da anayasasında Franklin D. Roosevelt sonrası başkanlık süresinin iki dönemle kısıtlanması haricinde, başkanlık sürecini etkileyecek yeni bir değişiklik yapılmadı. Yani diğer bir deyişle Trump bırakın yargılanmasını, suçlu bulunup hapse bile girse başkan adaylığını devam ettirip, başkan bile seçilebilir. Bundan sonraki yazılarımda değineceğim bu konuya dair, birçok farklı nokta var.

O yüzden şu an sadece Trump’ı bekleyen bu konudan daha da büyük risk taşıyan iki noktaya değinmek istiyorum. Bunlardan ilki, Trump’ın aynı bu tarz sırada bekleyen üç tane daha dava ile karşı karşıya olduğu gerçeği. Bunlardan ilki, Washington’da Joe Biden’ın seçimi kazanmasından sonra çıkan olaylarda arkadaki azmettiricinin Trump olduğu iddiası.

Amerikan anayasasının 14’ün cü maddesine atıfta bulunularak Trump’ın devlete karşı bir ayaklanma girişimiyle suçlanması talep edilmişti. Fakat o dönemde bile Kongre'den 14’üncü maddeye dair bir azil süreci çıkmadı. Dolayısıyla ben bu sürecin ispatlanabilme noktasında Trump’ın aleyhine büyük bir sorun yaratacağını düşünmüyorum.

Trump'ın başı ağrıyabilir

Ancak iki madde daha var ki, bunlar Trump’a şu anki durumundan daha büyük sıkıntı yaratabilir. Bunlardan ilki, Georgia seçimlerinde Trump’ın müdahalesi konusunda elde çok ciddi bazı deliller olması...

Seçimlerin düzgün şekilde hayata geçirilmesi ile ilgili olan kişiyle bir saatlik telefon görüşmesi yaptığı kayıtlarda mevcut. Bu süreç, Trump’ın başını ağrıtabilecek noktalardan biri. Ama henüz bu sürecin diğer davayla aynı aşamaya gelmesine vakit var ve bu dava Georgia eyaletinde görülecek.

Diğer mesele ise Trump’ın başkanlığı sonrası ulusal arşivlere teslim etmesi gereken evrakların 11 bine yakın bir kısmının Florida eyaletindeki evinde bulunmuş olması... Bu konu da Trump’ın başını ağrıtacak diğer bir dava konusu. Başta da söylediğim gibi, bu konuların hiçbiri Trump’ın seçim sürecini hukuki olarak etkileyecek meseleler değil.

Ancak kampanyasını belli noktalarda yıpratacağı ve Cumhuriyetçi Parti ön seçimlerinde sıkıntı yaşayacağı bir gerçek. Trump’ın önünde 1.5 seneden daha uzun bir zaman var. Bu süre içerisinde daha çok şeyler olacağı bir gerçek. Ancak esas olan şu ki; Amerikan siyaseti şu ana kadar hiç şahit olmadığı enteresan bir seçim süreciyle karşı karşıya kalacak.

Bir sonraki dava 4 Aralık’ta

Yoğun güvenlik önlemleri altında mahkeme binasına gelen Donald Trump, Manhattan Başsavcılığı tarafından kendisine yöneltilen suçlamaları dinledi. 16 sayfalık iddianamede Trump, 34 ayrı maddede, porno yıldızı Stormy Daniels’e 130 bin dolarlık “sus payı” ödemesiyle ilgili olarak seçim kampanyası yasası ihlali ve söz konusu ödeme kapsamında işyeri kayıtlarında sahtekarlık yapmakla suçlandı.

Trump, hakkındaki 34 suçlamanın hepsini “Suçsuzum” diye sert bir şekilde reddederken, yargıç mahkemede Trump’ı toplumsal huzursuzluğa yol açabilecek söylemlerden kaçınması konusunda da uyardı. ABD medyasında, Trump'ın davasının bir sonraki yüz yüze duruşma tarihinin New York'ta 4 Aralık olarak belirlendiği bilgileri paylaşıldı.

Trump: Seçime müdahale davası

Donald Trump duruşma sonrası yaptığı konuşmada, “Böyle bir şeyin Amerika’da olabileceğini asla düşünemezdim. Benim işlediğim tek suç, ulusumuzu onu yok etmeye çalışanlara karşı şiddetle savunmaktır” dedi.

Suçlamaları “aşırı solcuların, ülkede daha önce görülmemiş bir ölçekte kitlesel seçim müdahalesi” şeklinde tanımlayan Trump, “Bu sahte dava, sadece yaklaşan 2024 seçimlerine müdahale etmek için açıldı ve derhal düşürülmelidir” diye konuştu.

Trump, Manhattan Bölge Savcısı Alvin Bragg’i “gerçek suçlu” olmakla suçladı, savcının eşinin kendisi hakkında mesajlar yayınladığını, savcının kızının da Başkan Yardımcısı Kamala Harris için çalıştığını belirtti: “Karşımda bir Trump-sevmez bir hakim ve onun Trumpsevmez ailesi var ki, kızı Harris için çalışmıştı.”