Hafif stagflasyon
21. yüzyılın ekonomik tarihi yazıldığında, Eylül 2012'nin neredeyse Eylül 2008 gibi önemli ve belirleyici bir dönem olarak kayıtlara geçeceğini düşünüyoruz. Bu ayın en tarihi olayı tam istihdamı neredeyse enflasyon hedefinin üstüne yerleştiren ABD Merkez Bankası'nın (FED) gerekirse limitsiz tahvil satın alma kararı oldu.
Aslında para politikasında buna benzer bir dönem, 1970'lerde yaşanmıştı ve sonuçları arasında stagflasyon vardı. Koşullar, özellikle istihdam piyasasında, çok farklı olsa da bizim aylardır vurguladığımız gibi hafif stagflasyon benzeri bir ekonomik görünüm olasılığının küçümsenmemesi gerektiğini düşünüyoruz.
Esasında ekonomiler de doğada çok sık gördüğümüz döngüler şeklinde gelişir. Örneğin Büyük Buhran'dan sonra, deflasyon korkusu ağır basıyordu, politikalar ona göre oluşturuluyordu. Ancak 1970'lerde oluşan stagflasyon ile ana tehditlerden biri enflasyon olarak görülmeye başlanmıştı. Milton Friedman önderliğinde iktisatçılar ise, Keynesyen görüşe karşı monetarist bir "karşı devrim" gerçekleştirdi ve monetarist modeller popüler olmaya başlandı.
1997-1998 Asya krizi ile başlayan finansal kriz sonrası, FED'in buna genişlemeci para politikası ile cevap vermesi ise Nasdaq balonunu yaratmıştı. Nasdaq balonunun 2000 yılında sönmesinden sonra yine parasal genişleme ile cevap vermesi sonucu ABD emlak ve subprime mortgage balonunun temelleri atılmıştı. Bu balonlar ise finansal sistemin aşırı kaldıracı ile birleştiğinde 2008 krizi ortaya çıktı.
2008 krizine verilen cevap da yine parasal ve maliye politikalarının gevşetilmesi şeklinde olmuştu.
Fakat Eylül 2012'de FED'in attığı adım aslında önceki örneklerden farklı. Çünkü görünürde ABD ekonomisi trend benzeri büyüme ve yavaş da olsa iyileşen istihdam ortamındayken FED sınırsız tahvil alımı yapabileceğini açıkladı.
Böyle bir politikaya itirazların çoğu, enflasyon yaratabilir riski nedeniyle yapılıyorsa da mevcut çıktı açığı koşullarında talep yönlü bir enflasyon ihtimali düşük görünüyor. Çok bahsedilmese de başka bir olasılık daha olduğunu düşünüyoruz. O da FED'in istihdamı teşvik, ekonomik büyümeyi hızlandırmak için çabalarında başarısız olması durumunda aynı yöntemlerde ısrar ederek ve yarattığı likidite ile emtia gibi başka varlık fiyatlarının ekonomik döngüyle beraber düşmesini sınırlandırması.