Güvenilir gıda gündemin zirvesinde

Prof. Dr. Aykut GÜL
Prof. Dr. Aykut GÜL STRATEJİK DÜŞÜNCE [email protected]

Tarım gündemi yoğun. Yoğun günde­min önemli bir bölümü başta gıda, des­tekleme ödemeleri ve ürün fiyatları olmak üzere, kısa vadeli, doğrudan para ile ilinti­li ve popüler konular.

Tarım ve Orman Ba­kanlığı’nın (TOB) güvenilir gıdada yeni dö­nem olarak vurguladığı, taklit ve hileli gıda listelerinin, elektronik ortamda anlık ola­rak paylaşılması, beklenenin üzerinde ses getirdi. Konu ilk defa bu kadar hararetli bir şekilde tartışılır oldu. Demek ki şeffaf­lık bilgilenmeyi, bilgi ise konu ile ilgili fikir üretebilmeyi sağlıyordu. Ancak her zaman olduğu gibi sosyal medya, bu konuyu da çar­pıtarak yoğun bir dezenformasyona yol açı­yor. Sanırım en büyük başarı güvenilir gı­danın ülke gündemine gelmiş olması.

Her gün onlarca kalem üzerinden bilgi paylaşımının yapıldığı sistem konusunda bazı rahatsızlıkların olması da doğal. Her kimde hata veya ihmal varsa yargı yolu açık.

“Bakanlık ne iş yapar?” diye sürekli ola­rak ağır bir şekilde eleştirilen Bakanlığın 7 bin 500 personeli ile sadece bu yılda bir milyona yakın denetim gerçekleştirdiği­ni, 16 bin uygunsuzluğun belirlendiğini, bu tartışmalar esnasında öğrendi kamuoyu.

Sistemin ilgi görmesi üzerine, “Tarım Cebimde” uygulamasına da yakında adap­te edileceği bilgisini verdi Sayın Yumaklı.

Gıda okuryazarlığı ve dezenformasyon

Bu vesileyle TOB’un katkılarıyla Birleş­miş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından hazırlanan “Türkiye Gıda Okur­yazarlığı Stratejisi ve Eylem Planı 2022– 2028” raporunu, konuya ilgi duyanların mutlaka incelemesi gerekiyor.

Raporda, gıda okuryazarlığının; yeter­li, dengeli ve sağlıklı beslenmeye yönelik uyumlu gıda alımını sağlamak için gıda sis­temlerinin kullanılmasını, anlaşılmasını ve uygulanmasını içerdiği ifade ediliyor.

Tüketici farkındalığının, gıda okuryazar­lığının çok önemli bir diğer bileşeni oldu­ğu; sosyal medyada, yazılı basında gıda ve beslenme ile ilgili çok fazla bilgi kirliliği­nin olduğu; insanların hangi besinleri tü­ketip tüketmemesi gerektiği konusunda endişe duydukları ve doğru kararı vermek­te zorlanmalarının bilgi kirliliğinden kay­naklandığı da raporda yer alıyor.

Girişte bahsettiğimiz, taklit ve hileli gı­daların elektronik ortamda anlık olarak paylaşılması, tüketici farkındalığı açısın­dan da önemli. Bu vesile ile konu tüm plat­formlarda geniş bir şekilde tartışılıyor.

Ancak her alanda olduğu gibi, uzman ol­mayan kişilerin dezenformasyonunun yanı sıra, toplum tarafından güvenilir bilinen ve mesleki açıdan da yeterli olduklarına inanı­lan kişilerin de çeşitli kaygılarla, güvenilir gıda konusunda algı çalışmalarına katılma­ları, bilgi kirliliğinin boyutlarını artırıyor.

FAO’nun raporunda ayrıca, “Gıda Etike­ti” konusunda, bilgiyi tüketiciye doğrudan iletmenin en ulaşılabilir yolu olduğu ve gıda okuryazarlığı bakımından da önemli bir araç olduğu vurgulanıyor. Devamında, ülkemizde tüketicilerin gıda ve beslenme konusundaki başlıca bilgi kaynakları olarak; aile, arkadaş­lar, televizyon, sosyal medya, diyetisyenler, doktorlar ve ünlüler sıralanıyor. Bakanlığın gıda okuryazarlığı konusunda, kamuoyuna fazla yansımayan ve yakın gelecekte giderek yoğunluk kazanacak olan projeleri var.

Güvenilir gıda geleceğimizdir

Sonuç olarak, gıda güvenirliği bir mil­li güvenlik meselesidir. Öncelikle üretim aşamasından başlayarak, girdi kullanımı­nın uygun zamanlarda, uygun miktarlarda ve uygun niteliklerde olması gerekiyor.

Kimyasal kalıntının olduğu bir meyve veya sebze için, özellikle de sistemik açı­dan sorunluysa, gıda işleme esnasında çok fazla bir şey yapamazsınız. Önce güvenilir gıdanın hasadı, sonra gıda kodeksine uy­gun şekilde işlenmesi ve en son aşamada da sofraya kadar bozulmasının, zarar görme­sinin önlenmesi, güvenilir gıda için elzem.

Unutmayalım ki, güvenilir gıda, sağlıklı nesiller demektir. Sağlıklı nesiller ise gele­ceğimizdir, beka meselemizdir.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar