Güvenilir gıda gündemin zirvesinde
Tarım gündemi yoğun. Yoğun gündemin önemli bir bölümü başta gıda, destekleme ödemeleri ve ürün fiyatları olmak üzere, kısa vadeli, doğrudan para ile ilintili ve popüler konular.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın (TOB) güvenilir gıdada yeni dönem olarak vurguladığı, taklit ve hileli gıda listelerinin, elektronik ortamda anlık olarak paylaşılması, beklenenin üzerinde ses getirdi. Konu ilk defa bu kadar hararetli bir şekilde tartışılır oldu. Demek ki şeffaflık bilgilenmeyi, bilgi ise konu ile ilgili fikir üretebilmeyi sağlıyordu. Ancak her zaman olduğu gibi sosyal medya, bu konuyu da çarpıtarak yoğun bir dezenformasyona yol açıyor. Sanırım en büyük başarı güvenilir gıdanın ülke gündemine gelmiş olması.
Her gün onlarca kalem üzerinden bilgi paylaşımının yapıldığı sistem konusunda bazı rahatsızlıkların olması da doğal. Her kimde hata veya ihmal varsa yargı yolu açık.
“Bakanlık ne iş yapar?” diye sürekli olarak ağır bir şekilde eleştirilen Bakanlığın 7 bin 500 personeli ile sadece bu yılda bir milyona yakın denetim gerçekleştirdiğini, 16 bin uygunsuzluğun belirlendiğini, bu tartışmalar esnasında öğrendi kamuoyu.
Sistemin ilgi görmesi üzerine, “Tarım Cebimde” uygulamasına da yakında adapte edileceği bilgisini verdi Sayın Yumaklı.
Gıda okuryazarlığı ve dezenformasyon
Bu vesileyle TOB’un katkılarıyla Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından hazırlanan “Türkiye Gıda Okuryazarlığı Stratejisi ve Eylem Planı 2022– 2028” raporunu, konuya ilgi duyanların mutlaka incelemesi gerekiyor.
Raporda, gıda okuryazarlığının; yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenmeye yönelik uyumlu gıda alımını sağlamak için gıda sistemlerinin kullanılmasını, anlaşılmasını ve uygulanmasını içerdiği ifade ediliyor.
Tüketici farkındalığının, gıda okuryazarlığının çok önemli bir diğer bileşeni olduğu; sosyal medyada, yazılı basında gıda ve beslenme ile ilgili çok fazla bilgi kirliliğinin olduğu; insanların hangi besinleri tüketip tüketmemesi gerektiği konusunda endişe duydukları ve doğru kararı vermekte zorlanmalarının bilgi kirliliğinden kaynaklandığı da raporda yer alıyor.
Girişte bahsettiğimiz, taklit ve hileli gıdaların elektronik ortamda anlık olarak paylaşılması, tüketici farkındalığı açısından da önemli. Bu vesile ile konu tüm platformlarda geniş bir şekilde tartışılıyor.
Ancak her alanda olduğu gibi, uzman olmayan kişilerin dezenformasyonunun yanı sıra, toplum tarafından güvenilir bilinen ve mesleki açıdan da yeterli olduklarına inanılan kişilerin de çeşitli kaygılarla, güvenilir gıda konusunda algı çalışmalarına katılmaları, bilgi kirliliğinin boyutlarını artırıyor.
FAO’nun raporunda ayrıca, “Gıda Etiketi” konusunda, bilgiyi tüketiciye doğrudan iletmenin en ulaşılabilir yolu olduğu ve gıda okuryazarlığı bakımından da önemli bir araç olduğu vurgulanıyor. Devamında, ülkemizde tüketicilerin gıda ve beslenme konusundaki başlıca bilgi kaynakları olarak; aile, arkadaşlar, televizyon, sosyal medya, diyetisyenler, doktorlar ve ünlüler sıralanıyor. Bakanlığın gıda okuryazarlığı konusunda, kamuoyuna fazla yansımayan ve yakın gelecekte giderek yoğunluk kazanacak olan projeleri var.
Güvenilir gıda geleceğimizdir
Sonuç olarak, gıda güvenirliği bir milli güvenlik meselesidir. Öncelikle üretim aşamasından başlayarak, girdi kullanımının uygun zamanlarda, uygun miktarlarda ve uygun niteliklerde olması gerekiyor.
Kimyasal kalıntının olduğu bir meyve veya sebze için, özellikle de sistemik açıdan sorunluysa, gıda işleme esnasında çok fazla bir şey yapamazsınız. Önce güvenilir gıdanın hasadı, sonra gıda kodeksine uygun şekilde işlenmesi ve en son aşamada da sofraya kadar bozulmasının, zarar görmesinin önlenmesi, güvenilir gıda için elzem.
Unutmayalım ki, güvenilir gıda, sağlıklı nesiller demektir. Sağlıklı nesiller ise geleceğimizdir, beka meselemizdir.