Günü kurtarma yöntemleri değişmiş gibi görünüyor!
Küresel ölçekte beklentileri yönlendirerek günü kurtarmak zorlaştıkça, farklı yöntemlerin devreye sokulduğuna tanık oluyoruz. Finansal kesim, korku zoru ile almak istemediği riskleri üstlenmeye zorlanıyor. Piyasa dostu eğilimlerin yerini, tehdide dayalı teslimiyetin alması için çaba harcanıyor. İsviçre merkezli büyük bir emtia firması ile Alman otomotiv devinin başına gelenler ile ABD istihdam verileri sonrasında yaşananlar, bu kapsamda gerçek anlamını bulabiliyor! Riskten kaçınma eğiliminden kaynaklanan olumsuz sonuçların, bu yaklaşımla dengelenmeye çalışıldığı dikkat çekiyor! Oyun içindeki oyunların sayısı çoğalıyor ve kafalar karıştırılıyor!
Emtia ticareti konusunda uzmanlaşmış büyük bir işletmenin hisseleri sert bir şekilde geriliyor. Bu durumun emtia fiyatlarında çok ciddi olumsuz baskılar yaratacağı ve küresel kırılganlığı arttıracağı beklentisi enjekte ediliyor. Üçüncü çeyrek bilançolarını olduğundan çok daha iyi göstermeye şartlanmış olan finansal kesim, konuyu kapatmak adına devreye girmek ve kimsenin almak istemediği riskleri üstlenmek zorunda kalıyor; söz konusu firmanın hisseleri uçuşa geçiriliyor ve emtia fiyatları üzerindeki baskı kısmen hafifliyor!
Küresel pazardaki payını düzenli olarak artıran Alman otomotiv devi, bir haberle taşa tutuluyor! Bu kirli eylemden mesaj çıkartmak durumunda olanlar, aynı durumun başlarına gelmemesi adına teslimiyete zorlanıyor! Konunun gösterildiği gibi teknik olmadığı, ekonomik ve siyasi yönlerinin çok daha önemli olabileceğini hesaba katarak sormak gerekiyor: Olumsuz rekabet koşulları ve katı standartlar sadece söz konusu firmayı mı olduğundan farklı görünmeye zorlamış? Diğer dokunulmayanlar için, benzer farklılıkların bulunmadığına emin misiniz?
Hemen yukarıda özetlemeye çalıştığımız gelişmelerin, Orta Doğu’ya ilişkin gerginliğin arttığı ve saflaşmanın netleştiği bir döneme koşut olarak gerçekleşmesi tesadüf olabilir mi? Jeopolitik riskler yeni ufuklara yelken açıyor, fakat finansal piyasalar üç maymunu oynayarak ABD istihdam verilerini birilerinin sipariş ettiği gibi yorumlamak durumunda kalıyor! Beklenenden düşük çıkan tarım dışı istihdam verileri, doların diğer paralara karşı değer kaybedeceği anlamına gelirmiş!
Evet; ABD İstihdam verileri piyasa beklentilerini çok gerisinde kaldı ve ağustos ayına ilişkin rakamlar da önemli ölçüde aşağı çekildi. Bu tablo ABD para otoritesinin bu yıl içinde faizleri yükseltemeyeceği beklentisini güçlendiriyor. Fakat bu durum riskten kaçınma eğiliminin terse döneceği anlamına gelmiyor. Ayrıca dolardaki güçlenmenin söz konusu ekonomideki toparlanmadan değil, gelişenlerdeki hızlanan durgunlaşmadan kaynaklandığını da unutmamak gerekiyor.
Son bir hafta içinde yaşadığımız gelişmeler, bazı yönleri ile 2000 yılını anımsatıyor! Söz konusu dönemde ABD, küresel ölçekte büyüyebilen tek ekonomi idi ve ikinci yarıyılda durgunlukla tanışmak durumunda kalmıştı! Devamında faizler yumuşak iniş adına hızla düşürülmüş fakat sonuç alınamamıştı; 11 Eylül 2001’deki terör saldırısı sonrasında olağandışı bir döneme geçilmiş, kurumsal yapı almak istemedikleri riskleri üstlenmeye zorlanmış ve küresel krize giden yolun taşları döşenmeye başlamıştı!
Geride bıraktığımız haftanın, finansal piyasalardaki kapanış düzeyleri kesinlikle gerçeği yansıtmıyor ve ilgili herkesi aldatmayı hedefliyor. Eğer durum böyle olmasa idi, Suriye konusunda ABD ve Rusya’nın anlaştığı yalanının arkasına saklanmaya çalışmak zorunda kalmazlardı!
Haberiniz olsun, yaşadığımız coğrafyadaki güç dengeleri hızla değişiyor ve kırılganlık artıyor. ABD’nin pasif tavrı artan çaresizliklerden besleniyor! Gelişen ekonomiler kırılganlaşmaya devam ediyor ve gelişmişler arasındaki ilişkiler de çatırdıyor! Bu koşullarda riskten kaçınma eğiliminin terse dönmesini beklemek anlamsız hale geliyor! Piyasalarda işlem hacimleri gerilerken fiyat oynaklıkları artacak gibi görünüyor!
Biliyoruz, hemen yukarıdaki değerlendirmelerimiz ava çıkarak günü kurtarmaya çalışanları rahatsız edecek! Komplo teorileri, olduğu gibi görünmekten kaçınan veya hukuksuz eylemleri için bahane yaratmaya çalışanların eseridir. Sebep ve sonuç ilişkilerini sorgulayarak gerçeği arayanların, birilerini aldatma amaçlı bu türden konular ile işi olmaz!