Güneşimden kaç'..
Ali Orhan Yalçınkaya - Ekonomist / Economist
Kimi bir ejderhayı sorumlu tutmuş, korkutmak için davul ve teneke çalmış, kimi ejderhayı sadece sorumlu tutmakla kalmayıp yediğini de düşünmüş. Yok canım ejderhalar öyle şey yemez, diyorsanız şüpheliler arasında dev bir kurbağa da var. Daha çevik olan kara bir jaguar veya bir kurt da üstlenmiş olabilir.
Güneş tutulması çeşitli kültürlerde farklı biçimlerde açıklanmaya çalışılmış gördüğünüz üzere. Kötü kalpli yılanın güneş tanrısı Ra ile kavgası olduğunu düşünmüş Mısırlılar, Kızılderililer ise ay ile güneşin savaşı olarak… İzahı olmayan şeylerin mizahı yapılmış gibi geliyor insana bugünkü bilgi birikimiyle geçmişe bakıldığında.
Şimdi öyle mi?
Örneğin dört gün önce, 21 Ağustos’ta yaşadığımız tam güneş tutulması, güneşin üst atmosferini veya tacını inceleyen bilim insanları için çok önemliydi. Bu gizemli bölge çok sönük olduğu için yıldızın çemberinin parlaklığında kaybolduğundan, tutulmada bu parlak yıldızın örtülmesi tacın araştırılmasını mümkün kıldı. Bu durumu, “cehalet mutluluktur” sözüne karşılık geldiğini düşündüğüm Pablo Neruda’nın Bizler Susuyorduk şiirindeki “Bilmek acı çekmektir. Ve bildik…” dizelerine benzetiyorum.
EPFR verilerini görünce “Acı var mı, acı?” diye sormaktan geri duramadım.
Gelişmekte olan ülke (GOÜ) hisse senedi ve tahvil fonlarına ağustos ayının ikinci haftasına kadar 2013 yılından bu yana görülen en güçlü para girişi yaşanmışken ABD ile Kuzey Kore arasında tırmanan gerginlik bunu durdurmuş görünüyor. Buna, ABD ekonomisiyle ilgili gelecek güçlü makroekonomik verilerin Fed’in söylemlerindeki şahin tonu artırabileceği endişelerini de eklemek gerekiyor.
Bu endişelere rağmen Fed’in 25-26 Temmuz'da gerçekleştirdiği toplantının tutanakları, bilançonun küçültülmesi konusunda üyeler arasında mutabakat olmasına karşılık düşük enflasyon rakamları nedeniyle faiz artırımlarının zamanlaması konusunda görüş ayrılıkları olduğunu ortaya koydu. Bu durum bulutları bir miktar dağıtmış olsa da EPFR verileri, GOÜ hisse senedi fonlarına art arda 21 haftalık giriş sona erdiği gibi 2016 son haftasından bu yana görülen en büyük çıkışa işaret etti. Benzer şekilde GOÜ tahvil fonlarında, ocak ayının sonundan bu yana ilk defa net itfalar yaşandığını gösterdi.
Detayda hisse senedi fonlarından, 16 Ağustos'ta sona eren haftada 1,3 milyar dolar net çıkış, tahvil fonlarından 3.5 milyar dolar ve para piyasası fonlarından 1.6 milyar dolara çıkış gerçekleşmiş durumda. Ülke bazında bakıldığında Hindistan ocak ayından bu yana en büyük çıkışı yaşayan ülke olurken, Çin hisse senedi fonlarından çıkışlar 67 haftanın en yüksek seviyesine ulaştı.
24-26 Ağustos tarihleri arasında yapılacak Jackson Hole toplantılarında Draghi ve Yellen'in yapacağı konuşmalar bu havayı ne kadar etkileyecek göreceğiz. Bir yanda düşük enflasyon ile mücadele eden Fed ile diğer yanda değerli euro ile başı dertte olan ECB başkanlarının yapacağı açıklamalar, gelişmekte olan ülkelere girecek fonlar üzerinde nasıl bir rüzgâr estirecek doğrusu merak konusu.
“Acı var mı acı?” diye sordum ama İtalyanlar gibi düşünelim biz yine de. Güneş tutulması sırasında ekilen bitkiler, çiçek açma zamanlarında daha renkli olurmuş.
