Gümrüklerde nakit kontrolleri uygulaması yenilendi
15 Nisan 2015 tarihi itibariyle gümrükler nakit kontrolleri konusunda yeni bir düzenleme yaptı. Kuryeler veya yolcu beraberi transfer edilen nakdin takibi, kontrolü ve gerektiğinde kayıt altına alınmasına ilişkin işlemler gümrük idaresinin sorumluluğunda olduğundan bundan böyle sistem şeyle işleyecek;
Yurt içine nakit girişi
1) Türkiye’de ve yurtdışında yerleşik gerçek kişilerin, kişisel sermaye hareketlerine ilişkin yurtdışından yapacakları transferler ile yurtdışından temin ettikleri kredileri bankalar aracılığıyla getirmelerindeki serbesti devam ediyor.
2) Yurda girişte aksine bilgi ve belge olmaması durumunda, kişilerin taşıdıkları nakdin kaynağına ilişkin gümrük idaresine yaptıkları beyan esas alınıyor.
3) Mal ve hizmet ihracat bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı sermaye bedeli veya diğer kaynaklardan temin edilen nakdin gümrük giriş noktalarından yurda getirilmesindeki serbesti sürüyor. Bu nakdin beyan edilmesi zorunlu olmadığı gibi yolcular beyana da zorlanamıyor. Talep etmeleri halinde, yolcuların getirdikleri bu nakdi Nakit Beyan Formu ile gümrük idaresine beyan etmeleri mümkün kılınıyor.
4) İhracat karşılığı getirilen dövizlerle ilgili Nakit Beyan Formları’nın doğruluğuna ilişkin bankalar tarafından yapılabilecek taleplerin gecikmeksizin karşılanması gerekiyor.
5) Gümrük İdaresi’nce, giriş yapan yolcunun beraberindeki nakdin kaynağının beyan edilmesinin istendiği durumlarda, beyanın doğru yapılması gerekiyor. Yolcu tarafından yapılan beyanın doğru olup olmadığının gümrük idaresince kontrolü yapılması gerekiyor.
6) 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’a istinaden istenilen açıklamanın eksik yapıldığının veya hiç yapılmadığının anlaşılması halinde, 2 bin 500 TL’yi aşan farklar için gümrük idaresi tarafından,açıklanmayan miktarın %10’u tutarında idari para cezası kesilmesi ve söz konusu nakitin muhafazası icap ediyor.
Yurt dışına nakit çıkışı
Yurtdışına gümrükler üzerinden çıkarılacak nakde ilişkin miktar sınırlamaları bulunmuyor. Yurt dışına çıkan kişilerin bankacılık sistemi dışında çıkarabilecekleri Türk Parası’nın üst sınırı 5 bin ABD Doları karşılığı Türk Lirası olarak belirlenmiş bulunuyor. Bu sınır yabancı para için de geçerli oluyor.
Yurt dışında yerleşik kişiler ile Türkiye’de yerleşik sayılmakla birlikte yurt dışında çalışan Türk uyruklu kişilerin, yurda girişlerinde beyan etmiş olmak koşuluyla 5 bin ABD Doları üzerindeki dövizi yurt dışına çıkarmaları mümkün bulunuyor. Türkiye’de yerleşik kişilerin 5 bin ABD Doları üzeri dövizi bankacılık sistemi dışında yurt dışına çıkarabilmeleri ise, ancak “görünmeyen işlemler” çerçevesinde bankalardan döviz satın aldıklarını tevsik etmeleri halinde mümkün bulunuyor.
Görünmeyen işlemlerin; “sigorta bedeli, komisyonculuk ücreti, dökümantasyon giderleri gibi “ithalat, ihracat gibi mal hareketini doğuran işlemler ile sermaye akımları dışında kalan, ancak bu konulara dolaylı olarak bağlı bulunan sosyal, ekonomik ve kişisel ilişkilerin değişik aşamasını içine alan işlemleri ve ödemeleri” şeklinde olduğu belirtiliyor.
5.000 ABD Doları karşılığına kadar olan Türk Parası ve yabancı paraların beyan edilmesi zorunluluğu bulunmuyor. Türk Parası ve yabancı paralarla ödemeyi sağlayan belgelerin yurt dışına çıkışına ilişkin bir sınırlama da bulunmuyor.
Yurt dışına çıkışta yapılacak kontroller, yurt içine nakit girişinde olduğu gibi yapılıyor. Çıkarılan nakdin miktarı ile ilgili olarak bulunulan beyanın doğruluğu gerekirse fiziken kontrol edilebiliyor.
Belirtilen miktarlar üzerindeki nakdin çıkarılmasının söz konusu olması halinde, yakalanan nakde el konuluyor. Bu husus, ayrıca 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanunun 3’üncü maddesi çerçevesinde 32 sayılı Karar hükümlerine aykırılık bulunup bulunmadığının ve muvazaalı işlem yapılıp yapılmadığının değerlendirilmesi amacıyla Cumhuriyet Savcılığı’na da bildiriliyor. Ayrıca, yurtdışına çıkarılmakta olan Türk Parası ve yabancı paralarla ödemeyi sağlayan belgeler, görünmeyen işlemler çerçevesinde çıkarılan yabancı para ve daha önce yurt dışından getirildiği belgelendirilebilen döviz ile ilgili olarak suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi mevzuatı çerçevesinde gümrük idaresi tarafından açıklama istenebiliyor. Meblağların açıklanmaması ya da eksik açıklanması halinde 2 bin 500 TL’yi aşan farklar için yurt içine nakit girişinde belirtildiği şekilde işlem yapılıyor.