Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, önemli değişiklikler hedefliyor
Gümrük idaresinde yıllardır süregelen bazı mevzuatsal sorunlar var. Bunlardan en önemlisi de benzer fiiller konusunda soruşturma ve inceleme yapma yetkisi ve hangi kanuna göre kimin ceza verme yetkisi bulunduğu konusunda kurumlar arasında yaşanan karmaşadır.
Dolayısıyla, bu karmaşa nedeniyle hem idari birimlerin hem de yargı birimlerinin boşuna zaman harcaması ve şirketlerin/kişilerin mağduriyetleri söz konusu olabiliyordu.
Bu sorunları kökünden halletme yoluna giden Sayın Hayati Yazıcı ve ekibini bu çalışmalarından dolayı kutlamak gerekiyor. Kuşkusuz daha önce de benzer çalışmalar yapıldı ama bu kez bir yasa konusu edilmiş olması büyük önem taşıyor.
Gümrük mevzuatı ve teşkilatı ile ilgili olarak yeniden bir yapılanma zaten sürüyordu. Gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması/süreçlerin kısaltılması/yeni yazılım programlarının devreye sokulması/ticaret ve gümrük bölümlerinin kaynaştırılması/denetim sisteminin reorganize edilmesi/çok sayıda personelle idarenin desteklenmiş olması/yeni bina yapılması ve taşınılması/gümrük kapılarının modernizasyonu vb. düzenlemeler tamamlanıyor olmakla birlikte yeni bir kanun tasarısı ile oldukça ilginç düzenlemeler yapılıyor. Gümrükte taşlar yerine oturuyor veya işler raya giriyor da denebilir.
Yeni düzenlemelerle neler olacak?
Mevcut hali ile Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nda yer alan 'kabahat' fillerinin birçoğu veya bunların benzerleri aynı zamanda Gümrük Kanunu'nda da yer alıyor ve ayrı cezalar öngörülüyor. Burada önemli olan kaçakçılıkla mücadelede bu kabahatlerin kasten işlenebileceği belirtilmişken Gümrük Kanunu'nda böyle bir duruma gerek görülmüyor ve taksir yeterli bulunuyor. Hal böyle olunca da bir fiile hangi kanunun uygulanacağı konusunda sorunlar çıkıyordu. Gümrük idareleri idari para cezaları uygulayıp kasıt unsuru açısından adli makamları devreye sokuyordu. Dolayısıyla bir fiil için iki ceza söz konusu oluyordu.
Yeni düzenleme ile kabahat fiilleri Gümrük Kanunu'na aktarılarak bu mükerrerlik ve za-man israfı önlenmiş oluyor. Kabahatler Kanununda yer alan kabahat fiilleri-nin Gümrük Kanunu'na eklenerek mükerrerlik gideriliyor.
Kaçakçılıkla mücadelenin daha etkin bir şekilde yerine getirilmesi için yeni düzenlemeler getiriliyor. 5015 sayılı Kanun'daki kaçak petrol cezaları ile 4733 sayılı Kanun'da yer alan kaçak tütün mamulleri-etil alkol-metanol-alkollü içkiler ile ilgili cezalar 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'na aktarılıyor. Böylece, çeşitli kurumlar arasındaki yetki karmaşasına son verilmiş bulunuyor.
Keza: gelişen ekonomik ve güvenlik koşullarına göre gümrük kapılarının teknolojik yeniliklerle donatılması ve iyi işleyen bir altyapıya kavuşturulması hedefine uygun olarak gerek kapıların ve gerekse lojistik merkezlerinin işletme dönemi bitiminden itibaren ne şekilde işletileceğine ilişkin belirsizlik yeni düzenleme ile ortadan kaldırılıyor. Herkesin önünü net olarak görmesi ve ona göre hareket etmesi sağlanmış oluyor.
Bir başka düzenleme de, tasfiyelik hale gelen eşyanın, daha ekonomik değerlerini yitirmeden biran önce ekonomiye kazandırılması için yeni bir anlayış getirilmiş olmasıdır. Gerek Gümrük Kanununda gerekse Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda bu konuda bu amaç doğrultusunda düzenlemeye gidiliyor.
Esasen, dış ticaretle iştigal eden şirketlerin ve gümrük müşavirlerinin sık sık dile getirdikleri Kaçakçılığa teşebbüs fiili konusunda da köklü ve çok net bir düzenleme yapılsa iyi olurdu. Umarım kervan yolda düzelir.
Sonuçta, yasal ticaretin sonuna kadar desteklenmesi ve önündeki engellerin temizlenmesi, yasal olmayan ticaretin sınırlarının net olarak çizilmesi ve bunlara karşı uygulanacak cezaların net olarak tanımlanmış olması uluslararası rekabette koşan şirketlerimizin güvenle çalışmalarına yol açacaktır.