Gümrük hile-aldatıcı işlemi nasıl tanımlıyor

Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda yapılan son değişiklikle Kaçakçılık suçlarının tanımı, ceza hadleri ve suça konu eşyada çeşitli değişikliklere gidilmiştir. Esasen yapılan son değişikliklerle, Kaçakçılık suçlarının tanımı daha da genişletilmiş, suça ilişkin öngörülen ceza hadleri, hapis ve adli para ceza dahil, ağırlaştırılmış ve arttırılmış, bazı fıkralarda ise daha önceki tanımlamalar ile suçun konusuna girmeyen eşya, yeni düzenlemeler ile suça konu hale getirilmiştir.

Son değişiklikle “sahte belge, haksız çıkar sağlamak” gibi somut ifadeler Kanundan çıkarılmış, yerine “aldatıcı davranış, hile, yararlanmak amacı” gibi soyut ifadeler eklenerek inceleme ve soruşturma yapanların etki ve yetki alanı daha da genişletilmiştir. 

Kabahat fiili kaçakçılık olarak değerlendiriliyor

Daha önceden 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nun 3/11 madde fıkrası ile "İthali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olan eşyayı, aldatıcı işlem ve davranışlarla ithal eden kişiye, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir. … " Şeklinde kabahat fiili olarak literatürümüzde bulunan bu tanımlama, 6455 sayılı Gümrük Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun (Torba Kanun) ile Gümrük Kanunu'nun 235. maddesine aktarılarak kaçakçılık suçları arasından çıkarılmıştır. 

Ancak yapılan son değişiklik ile “aldatıcı işlem ve davranış” tekrar kaçakçılık suçları tanımlarken kullanılan esaslı bir unsur haline getirilmiştir. Bu hali ile bir tarafta Gümrük Kanunun 235.maddesinde kabahat fiili olarak kabul edilen bu davranış, son değişiklik ile yeniden kaçakçılık fiili olarak değerlendirilmiştir. 

“Aldatma: (isim) Aldatmak işi, deside, al, hıyanet
Hile: (isim) 1. isim Birini aldatmak, yanıltmak için yapılan düzen, dolap, oyun, ayak oyunu, alavere dalavere, desise, entrika 2. Çıkar sağlamak için bir şeye değersiz bir şey katma. Ör: Bu sütte hile var.” olarak tanımlanıyor. 
Hangi davranışlar aldatıcı işlem ve davranış olarak kabul edilecek veya edilemeyecek?

Acaba hangi davranışları hileli bir davranış veya aldatıcı işlem ve davranış olarak kabul edeceğiz. Burada detaylara girmeden ve karşılaşılabilecek bazı fiiller belirtilerek acaba bu fiiller sonucu yapılan gümrük işlemlerinin yeni değişiklikle sunulan hile veya aldatıcı işlem ve davranış olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğini okuyucunun yorumuna bırakmak gerektiğine inanıyoruz. 
• Dolandırıcılık,
• Gerçeğe aykırı belge düzenlemek,
• Sahte belge düzenlemek,
• Vergi Kaçakçılığı,
• Hüsnüniyet kaidelerine aykırı hareketler,
• Özel belgede sahtecilik,
• Özel evrakta sahtekarlık,
• Resmi mercileri kandırmak,
• Nitelikli dolandırıcılık,
• Sahte fatura düzenlemek ve/veya kullanmak,
• Vergi kaybına neden olmak,
• Yalan beyanda bulunmak.
 “Hile, genel olarak bir kimseyi irade beyanında bulunmaya, özellikle sözleşme yapmaya sevketmek için onda kasten hatalı bir kanı uyandırmak, veya esasen var olan hatalı bir kanıyı koruma yahut devamını sağlamak şeklinde tanımlanıyor. Hata da yanılma hilede yanıltma vardır.

Gümrük işlemlerinin ikmali esnasında hile veya aldatıcı işlem ve davranıştan bahsedebilmemiz için yapılan eylemlerde asgari şu şartların bulunması gerektiği kabul ediliyor: Gümrük idaresini yanıltmalı, Hataya düşürmeli, Yalan ve Kandırıcı olmalı, Hileli davranış belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı, İfade ediliş ve sergileniş tarzı açısından denetim imkanını ortadan kaldırmalı, Haksız çıkar sağlamalı, Bu konularda daha fazla bilgi almak isteyenler Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi Mehmet Ali Arslan’ın makalelerine başvurabilirler.