Güçlüklere rağmen 2017 iyi bir yıl olacak
2017 yılının ilk günü İstanbul’daki hain terör saldırısı hepimizi üzdü. Her şeye rağmen moralimizi bozmamaya, iyimser olmaya mecburuz. Şehitlerimizi, yaralılarımızı, ailelerinin acılarını unutamayız. Ama 2016'nın ekonomideki sarsıntıların yarattığı olumsuzlukların geride kaldığını kabul edeceğiz. Önümüze bakacağız.
Ekonomi denilen şey “insan yapısı”. Üretimi yapan da tüketimi yapan da insan. İnsanlar olan bitenden tabii ki etkileniyor. İnsanların morali düzgün ise, insanlar yarının iyi olacağına inanıyor ise ekonomi de canlanıyor. İşte bunun için her şeye rağmen 2017 yılında iyimser olmak, iyilik bekleyişinde olmak çok önemli. Yıllar kendiliğinden kötü veya iyi olmaz. Yılları kötü veya iyi yapanlar insanlar.
Doğal şartlara bile belli ölçüde müdahale edilebildiği günümüzde, ekonomide, uluslararası ilişkilerde, sosyal yaşamda kötülükleri önlemek iyilikler getirmek insanların elinde.
Bizler 2016 yılında engellenmesi güç olumsuz rüzgarlardan etkilendik. Ama bilendik. 2017 yılının daha iyi olmasına çalışacağız.
Gerçekçi olalım. Her ülke gibi bizim ülkemizin, bizim ekonomimizin de doğal bir büyüme gücü var. Hiçbir şey yapılmasa da olumsuz rüzgarlar esse de ülkede durdurulamayan bir büyüme ve gelişme gerçekleşiyor.
Her yıl bir önceki yıldan daha iyi oluyor. Ama bizim arayışımız büyümeyi hızlandırmak. Büyüme ile birlikte, kalkınmayı, gelişmeyi sağlamak. Can ve mal güvenliği olan ülkede sağlıklı, iyi eğitim görmüş, başka ülkelerin gençleriyle yarışan gençler yetiştirmek. Moralimizin güçlenmesi, iyilik arayışındaki kararlılık 2017 yılının mutlaka daha iyi olmasını sağlayacak.
2017 yılına girerken ekonomide ümit ışıklarımız var:
► Döviz fiyatında kısa süredeki aşırı dalgalanma, yeni yıla girerken yavaşladı. Döviz fiyatı belli bir koridora oturmuş görünüyor.
► Talep daralmasının ve döviz fiyatındaki kısa sürede büyük dalgalanmanın olumsuz etkisinin reel sektördeki tahribatının onarılmasına dönük tedbirler, olumlu sonuçlar vermeye başladı.
► İçeride tüketici güveninin artması iç talebi canlandırıyor. Dışarıda önemli ihracat pazarlarımızdaki düzelmeler, ihracat talebinin artmasına imkan veriyor.
► Belirsizlik nedeniyle yatırımları ve üretimi frenleyen reel sektör firmaları önlerini gördükleri için yatırıma ve üretim artışına yöneldi.
► 2015 yılı boyunca içerideki ve dışarıdaki olumsuz gelişmelere rağmen, yavaşlasa da durmayan net döviz girişlerinin 2017 yılında hızlanacağı görülüyor.
► Banka sistemi, reel ekonomiyi canlandırmaya ve tüketici talebini desteklemeye dönük politikalar geliştiriyor.
► Nüfus artışı, genç nüfus yapısı, insanların daha iyi yaşam arayışı ekonomik ve sosyal alanlarda talebin canlanmasına yol açıyor.
► Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da terörün kontrol altına alınması, uzun süre Batı ekonomisi ile bağı kesilen Doğu ve Güneydoğu ekonomisinin, ülke ekonomiye entegrasyonuna, eski bağların tekrar kurulmasına imkan verdi.
► Dışarıdaki ve içerideki olumsuz rüzgarlara rağmen yıkılmayan, sarsılmayan reel sektör, ekonomik yapı, normalleşmeye dönük gelişmelerde kısa sürede ayağa kalkacak.
► Yeni yatırımların başlaması ve devreye girmesi zaman alsa bile, kurulu kapasitelerin harekete geçmesi istihdamda, üretimde ve gelirde hızlı artışa imkan verecek.
Biz zorlukları yenme deneyimine sahibiz. Yatırımda, üretimde, büyümede deneyimi olmayan, sıfırdan başlayacak bir ülke değiliz. Girişimcimizle, ekonomik ve finansal yapımızla talep artışı halinde, ekonomide hemen canlanmayı gerçekleştiren özelliğe sahibiz. Biz benzer ülke grupları içinde, ekonomide daralmaya en hızlı giren, ama daralmadan başkalarına göre inanılamayacak hızla çıkabilen bir ekonomiye sahip olmakla ün yapmış bir ülkeyiz. Yeni yatırımları bir süre unutsak da tarımda, sanayide mevcut ve kullanılmayan kapasiteler, hızlı büyümeye imkan verecek boyutta. İş ki iç talep ve ihracat talebi uyansın. Kullanılmayan kapasite, bu kapasiteyi harekete geçirecek girişimci ve işçi hazır. Bu çok büyük bir avantaj. Tabii ki üreticinin ve tüketicinin harekete geçebilmesi için kredi desteğine ihtiyaç var. Banka sisteminin öncelikle 2016 yılında sarsıntı geçiren finans yapılarının düzenlenmesinde katkıları olacak. Daha sonra da talep ve üretim artışını destekleyecekler. 2016 yılının zorluklarından banka sisteminin olumsuz etkilenmemesi önemli. Talepteki canlanma iyilik getirecek. 2016 yılında ekonomiyi aşağıya çeken iç talepteki ve dış talepteki daralma oldu. İş talepteki daralmanın ana etkeni, tüketicinin güvenindeki gerileme oldu. 2017 yılına girerken tüketici güveninde iyileşme gerçekleşti. İhracat pazarlarımızda istikrar gelişiyor.
2017 yılında iç pazarda talepteki kıpırdamayı, ihracat pazarlarındaki iyileşme izleyecek. Bu ise üretimde beklenen uyanışı sağlayacak. 2016'da tüm olumsuzluklara rağmen gelişme gösteren konut sektörünün canlılığı 2017'de de devam edecek. Konut sektörü büyümeyi az etkilese de kısa sürede ekonomide canlanma imkanı yaratıyor. 2016'da dolarda, altında ve borsada görülen dalgalanmalar üreticinin de tüketicinin da kafasını karıştırdı. 2017'ye girerken dalgaların boyutu küçüldü. 2017'de dolar, altın ve borsa daha sınırlı bir koridorda hareket gösterecek. Bu ise ekonomide istikrarın oluşmasını destekleyecek.
İyimserliği ve ümidi sürdürmek için, ekonomi politikalarını oluşturanların, uygulayanların büyük sorumlulukları var. Ekonomiye daha fazla zaman ayırmak ve doğru politikaları belirleyerek zamanında uygulamak zorundalar. Ülkede iyimser havanın devamı, ümitlerin sönmemesi için ülkenin yönetiminde sorumlulukları olanların dikkatli olmaları gerekiyor. Gündemde birinci sırayı iş ve aş aldığında, 2017 yılı çok daha iyi bir yıl olacak.