Güç sorunlarımıza çözüm üçlemelerimiz

On yılda on iki kat büyüyen maden kazıları ve bu alandaki araştırmalarımız; i. sektördeki serbestleşme, ii. yeni kazı teknolojiler, iii. daha avantajlı maliyetler, desteğinde yakalayabildi. Oysa bir de yer üstünde zenginliklerimiz var ki, bunlar hiç de göz ardı edilemez büyüklüklerdir. Tarım, hayvancılık ve lojistik üçlüsü karşılarında da üç avantajı bulurlar. Bunlar göreceli üstünlük, rekabet avantajı ve dual ekonomidir. Maalesef 1980 sonrasının liberalleşme sürecinde tarım ve hayvancılık inanılmaz zorluklara maruz bırakılmıştır. Doğrudan yatırıma gel, portföy yatırımına git diyebilmeliyiz. Daha fazla enerji hariç cari fazla verebilmeli, enerjiye bağımlılığımızı azaltmalıyız. Tarımla ilgili üç arazi var ki, oldukça kritik değerdedirler. a) Dünyanın ekmek sepeti Amerika'nın orta batısına Konya, b) Amerika'nın Kaliforniya'sı Ege ve Akdeniz, c) Pasifik Nortwest üretimine de Doğu Karadeniz iklimsel özdeşliktedirler. (V. Tarhan; Dünya Gazetesi, 16.06.12) Bu özdeş bölgelerin verimliliklerini, hayal kırıklığına uğramamak için, karşılaştırmıyoruz bile.
Küresel Sistemik Krizin Anatomisi kitabımda (Kasım 2009) bir bölümün tamamını Türkiye ekonomisine ayırıyorum. Bölümde ana tema olarak "krize ilişkin proaktif ekonomik politikalar üretemedik, diyorum. İşte kaçınılmaz son: Cari açık ve finansmanında hızla bozulan kaliteÖ Çözüm var, var olmasına da; en az enflasyonla mücadelemiz kadar kararlılığa gereksinim duyuyor. Baştaki vurguladığımız maden kazılarına dönersek: Bizlerin girişimci ve dinamik ticaret kültürünün, yer altına kadar uzandığını görüyoruz. Oysa yer üstünde, tarım hayvancılık ve lojistikten oluşan üç zenginliğimiz bizi bekler. Bu üçleme yerine, biz 1980'den bu günlere uzanan "bir koy üç al" mantığını tercih ediyoruz. Dış ticaret mart verileri açıklandı. Buna göre Mart 2013'te ihracat %0.3, ithalat ise %0.6 azalıyor. Sorun toplam hacimde. %04,45 daralan hacim, bu derin sorunun sürdüğünü ortaya koyuyor. 2012 dış ticaret hacmi 33,886 milyon dolar, Mart 2013 dış ticaret hacmi ise 33,735 milyon dolar, dolar bazlı dış ticaret hacmindeki değişim: -151 milyon dolar. Olması gerekenleri merak ederseniz şunlardır: A) İhracat artışı sürekli ithalatın üstünde olmalıdır. B) Toplam dış ticaret hacmimiz önceki yılın üstünde sürdürülebilmelidir.
Teoloji ve felsefenin "3 S" i olan; sebat, sabır, sükûnet; bize kısa vadeden çok orta ve uzun vadeyi, mevcuttan çok geleceği, benlerden çok bizleri dokur ilmek ilmek. Ancak geldiğimiz noktada, dünya ekonomi politikalarının hatalarından uzağa düşülemiyor olduğu ortadadır.