Greta tüm dünyaya kafa tuttu: Bu ne cüret!

BM İklim Zirvesi’nde, iklimle mücadelede hiç bir somut eylem ortaya koymadığı için ABD Başkanı Donald Trump’a söz verilmedi. 16 yaşındaki aktivist Greta Thunberg’in “Kitlesel yok oluşun eşiğindeyiz ve hâlâ tek konuştuğunuz şey para ve ebedi ekonomik büyüme masalları. Bu ne cüret!” sözleri ise tarihe geçti…

“Her şey yanlış. Benim burada olmamam gerekirdi. Benim, okyanusun öteki tarafında, okulda olmam gerekirdi. Ama sizler, umut için biz gençlere geliyorsunuz. Bu ne cüret! Boş laflarınızla benim hayallerimi, benim çocukluğumu çaldınız ve üstelik ben şanlı olanlardan biriyim. İnsanlar acı çekiyor. İnsanlar ölüyor. Tüm ekosistem çöküyor. Kitlesel yok oluşun eşiğindeyiz ve hâlâ tek konuştuğunuz şey para ve ebedi ekonomik büyüme masalları. Bu ne cüret! 30 yıldan uzun süredir bilim apaçık söylüyor. Görmezden gelmeye ve ihtiyaç olan politikalar ve çözümler hâlâ ortada olmadığı halde, buraya gelip de yeteri kadarını yaptığınızı söylemeye nasıl cüret edersiniz! Bizi duyduğunuzu ve durumun aciliyetini anladığınızı söylüyorsunuz. Ne kadar üzgün ve kızgın olursam olayım, buna inanmak istemiyorum. Çünkü durumu gerçekten anladıysanız ve buna rağmen harekete geçmemeye devam ediyorsanız, o zaman kötüsünüz demektir. Ben buna inanmayı red ediyorum.”

Bu sözler, tüm dünyaya yayılan iklim için okul grevi hareketini başlatan genç aktivist Greta Thunberg’e ait.

New York’ta düzenlenen BM İklim Zirvesi’ne yaptığı konuşma ile tüm dünyaya ders veren Thunberg, Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin, küresel ısınmayı 1,5 santigrat derecede tutmak için 10 yıl içinde karbon salınımlarını yüzde 50 azaltma önerisinin bile yeterli çözüm olmadığını anlattı ve liderlere harekete geçmeleri için seslendi. Thunberg, “Bizi yüzüstü bırakıyorsunuz. Ama gençler ihanetinizi anlamaya başladı. Gelecek nesillerin gözleri üzerinizde. Ve eğer bizi yüzüstü bırakmayı seçerseniz, ben de size ‘sizi asla affetmeyeceğiz’ diyorum. Bunun yanınıza kalacağını da sanmayın. Çizgiyi şimdi hemen burada çiziyoruz. Dünya uyanıyor. Beğenseniz de beğenmeseniz de değişim geliyor!” diye seslendi.

Trump’a söz hakkı verilmedi

"Bu yarışı kazanabiliriz” diyen BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise “Zirvede önemli ilerleme kaydedildi, ancak gidecek daha çok yolumuz var. Ülkelere daha önce söylediğimi yineliyorum: 2020 sonrasında hiçbir yeni kömür santrali yapılmamalı" çağrısında bulundu. İklim konusunda somut eylem ortaya koymadığı için söz alamayan Donald Trump da Greta'yı dinleyenler arasındaydı. Trump, Greta'nın konuşmasını dinledikten sonra zirveden ayrıldı.

Zirvede, iklim eyleminin finansmanı için kritik öneme sahip Yeşil İklim Fonu (GCF) hakkında önemli duyurular yapıldı.

Fona, 8 ülke toplamda 1.5 milyar dolar daha kaynak aktaracağını açıkladı. GCF'nin toplam bütçesi 7.4 milyar dolar seviyesine çıktı. Fransa, katkısını ikiye çıkaracağını açıkladı. 1.54 milyar euro katkının yüzde 80'i hibe, geri kalanı ise kredi şeklinde olacak.

Birleşik Krallık yaptığı kalkınma desteklerinden iklim eylemine vereceği katkıyı iki katına çıkardığını ve iklim değişikliği ile mücadele için araştırma geliştirme bütçesini1 milyar dolara yükselttiğini açıkladı. Zirve kapsamında bankalar ve finans kuruluşları da önemli duyurularda bulundu. Bank of England, iklim risklerini iş dünyasında ve ülkeler arasındaki yatırımlarda fiyatlandırmaya başlayacağını açıkladı. 35 trilyonluk değere sahip 100 banka, 1.5 dereceye uyumlu iklim hedefi koyduğunu açıkladı. 2.4 trilyonu yöneten 87 varlık şirketi de 1.5 derece uyumlu iş planlarını hayata geçiriyor.

Türkiye’nin iklim mücadelesi özellikle ulaşım alanında

Zirvede bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin özellikle ulaşım alanında önemli adımlar atacağını açıkladı. Erdoğan, trafikteki sera gazı salınımı düşürmek için demiryolu taşımacılığında katedilen mesafe hakkında bilgi verirken, hızlı tren hatlarının önümüzdeki 5 yılda 5 bin 600 kilometreye ulaşacağını söyledi. Türkiye’den, Paris Anlaşması'nın onay sürecine dair her hangi bir açıklama gelmedi.

Türkiye'nin yaptığı konuşmaya dair yorumlarda bulunan 350.org Türkiye Kampanyalar Sorumlusu Efe Baysal’ın görüşleri ise şöyle: “Türkiye iklim liderliğine oynamak istiyorsa, bir an önce Paris İklim Anlaşması’nı meclisten geçirmeli ve son derece yetersiz durumda olan Niyet Edilen Ulusal Katkı Beyanı’nı güncellemeli. Bu çerçeve içinde Türkiye, enerji politikalarında köklü bir değişimle başta kömür olmak üzere fosil yakıtlara desteğini çekmeli ve doğayla uyum içinde yenilenebilir enerji politikaları geliştirip bu yönde teşvik mekanizmalarını oluşturmalı."

Thunberg ve arkadaşları Türkiye dahil beş ülkeden şikayetçi

Aralarında Greta Thunberg’in de bulunduğu, 8 ile 17 yaş arasında farklı ülkelerden 15 çocuk, beş ülke hakkında iklim değişikliğiyle mücadele konusunda yeterli adımları atmadıkları gerekçesiyle UNICEF’e şikayet etti. Uluslararası hukuk şirketi Hausfeld tarafından hazırlanan ve Earthjustice adlı yardım kuruluşu tarafından desteklenen dilekçede çocuklar iklim değişikliğinin kendi hayatlarına etkisini anlatıyor. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin uygulanmasını gözetmekle sorumlu olan BM Çocuk Hakları Komitesi’nce değerlendirilecek olan şikayet dilekçesi kabul görürse, adı geçen ülkelerden şikayetlerle ilgili cevap vermeleri istenecek.

G20’de Paris Anlaşması’na taraf olmayan tek ülke kaldı: Türkiye

Rusya, Paris Anlaşması'nı onayladığını açıkladı. Bu duyuru ile birlikte G20 üyeleri içinde Paris Anlaşması'na taraf olmayan tek ülke kaldı. O da Türkiye. Mevcut durumda, resmi olarak 66 ülke sıfır emisyon hedefi üzerine çalışıyor. 59 ülke ise iklim planlarını kesin olarak 2020 sonuna kadar açıklayacak. Bu listede Hindistan, Çin ile AB de bulunuyor.. Küresel emisyonların yüzde 26'sından sorumlu olan 14 ülkeden 2020 iklim planına dair somut adım gelmedi. Bu ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor. Yunanistan, 2028 yılı itibari ile ülkedeki tüm linyit kömürü santrallerini kapatacağını açıkladı. Ülkedeki mevcut toplam kurulu gücün yaklaşık dörtte birini linyit santralleri oluşturuyor. Hindistan ise 450 GW'lık güneş enerjisi santrali kuracağını ilan etti. Almanya, daha önce açıkladığı 2038'e kadar kömürlü termik santralleri kapatma planını yineledi ve Kömür Sonrası Enerji Küresel İttifakı'na katıldığını açıkladı. Böylelikle ittifakın üye sayısı 91'e ulaştı.