Gözler Fitch’in not kararında
OVP’den sonra gözler Fitch’in yarın Türkiye’nin kredi notu ile ilgili yapacağı açıklamaya çevrildi. Piyasalarda genel beklenti negatif olan not görünümünde iyileştirme yapacağı yönünde. Olası bir not artışı ise ‘sürpriz’ olarak algılanacak.
Piyasaların gündemi yoğun. Dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Orta Vadeli Programı (OVP) açıkladı. Şimdi gözler 8 Eylül’de Türkiye’nin kredi notunu masaya yatıracak olan Fitch’te. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye ile ilgili açıklamaları aslında uzun zamandır ‘etkisiz eleman’ rolündeydi.
Türkiye’nin geçmiş yıllarda uyguladığı ekonomi politikaları sonrasında not indirimlerine giden kredi derecelendirme kuruluşlarının açıklamaları bu süreçte azalan yabancı payı nedeniyle pek dikkate alınmadı. Ancak seçimlerin ardından göreve gelen yeni ekonomi yönetiminin rasyonel politikalara dönüş açıklamaları kredi derecelendirme kuruluşlarını yeniden oyunun içine soktu.
Türkiye’nin not serüveni
Fitch’in yarınki kararına yönelik beklentilere geçmeden önce Türkiye’nin kredi notunun serüvenini hatırlayalım… Türkiye'nin kredi notu serüveni, ülkenin dünya piyasalarından borçlanmasıyla birlikte Standard and Poor's'un (S&P) 1992 yılında verdiği "BBB" notu ile başladı. Yatırım yapılabilir seviyeye işaret eden bu not daha sonraki yıllarda giderek düşüş gösterip 1994 ve 2001 yıllarında yüksek düzeyde spekülatif olan "B" seviyesine kadar geriledi.
Küresel ekonomik krizi az hasarla atlatıp diğer ülkelerden ayrılan Türkiye, kredi derecelendirme kuruluşlarından da yüksek not olmaya başladı. Hatta 2009 yılı sonunda Fitch, pek de alışık olmadığımız bir şekilde Türkiye’nin kredi notunda iki kademe birden artışa gitti. 2012 yılı sonuna gelindiğinde Türkiye’nin notu uzun bir aradan sonra yeniden ‘yatırım yapılabilir’ seviyeye çıktı.
Rakip olamayacak ülkeler
2016 yılına gelindiğinde Trump’ın başkan seçilmesi, gelişmekte olan ülke para birimlerinde yaşanan kayıplar, jeopolitik riskler ve 15 Temmuz darbe girişimini gerekçe gösteren kredi derecelendirme kuruluşları Türkiye’nin notunu yatırım yapılabilir seviyesinin altına çekti. Bu tarihten sonra Türkiye’nin notu sürekli düştü ve ‘yüksek spekülatif ’ kategorisine indi. Şu ana S&P ve Fitch, Türkiye’ye yatırım yapılabilir seviyesinin 5 kademe, Moody’s ise 6 kademe altında not ile değerlendiriyor.
Görünümde iyileşme beklentisi
Türkiye mevcut durumda aslında hem ekonomik büyüklük hem de potansiyel anlamında kıyas kabul etmeyecek ülkeler ile aynı kategoride bulunuyor. Örneğin; Moldova, Kenya, Nikaragua, Barbados, Uganda, Sri Lanka, Moğolistan, Saint Vincent ve Grenadinler. Gelelim Fitch’in yarınki kararına yönelik beklentilere… Fitch şu an Türkiye’yi ‘B’ kategorisinde değerlendiriyor.
Not görünümü ise ‘negatif ’. Geçmiş kararlara bakıldığında not görünümü ‘negatif ’ olan bir ülkenin notunda artışa gidilmesi pek rastlanılan bir durum değil. Dolayısıyla genel beklenti Fitch’in Türkiye’nin kredi notu görünümünde bir revizyona gidebileceği yönünde. Peki görünümde iki kademe düzeltme olur mu? Yani görünüm negatiften durağana değil pozitife çıkar mı? Bu ihtimali göz ardı etmeyen uzman sayısı da az değil.