Google, ”geleceği aramak”ta zorlanıyor

Google'ın büyüme oranları hâlâ bir çok şirketi kıskandıracak nitelikte, fakat diğer yandan şirketin ana faaliyet alanı olan 'online arama' yavaşlıyor; hisse değerleri düşüyor; son ürünü Android mobil platformu beklenen kazancı getirmiyor ve rekabet ortamı gitgide kızışıyor. Uzmanlara göre bu olumsuz gelişmelerin başlıca nedeni, "Arama, e-mail gibi fayda sağlayan hizmetlerde başarılı olan Google'ın, insanlar arasındaki paylaşım ve işbirliği ihtiyacını algılayamaması."

Bundan 12 yıl önce Stanford mezunları Larry Page ve Sergey Brin tarafından kurulan Google'un ana faaliyet alanı 'online arama' yavaşlıyor. Uzmanlara göre pazara bu derece hakim olan bir şirketin sürekli olarak rekor büyüme oranları açıklaması çok kolay değil. Öte yandan, Google'ın faaliyet göstermeye başladığı günden bu yana web ortamının ciddi bir değişim göstermesi de bu yavaşlamanın başlıca nedenlerinden birisi.

Microsoft'un Bing'i ile gelen taze bir rekabetin yanı sıra, tüketicinin zaman ve dikkatini çeken yeni akım internet siteleri, reklam verenleri de kendilerine çekmeyi başarıyor bir süredir. Google da bunun farkında, fakat kendisine çok büyük bir başarı getiren ana faaliyet alanının dışına nasıl çıkacağına bir türlü karar veremiyor.

Google'ın fark yaratmak adına öncelikle yöneldiği alan şirket alımları oldu. Şirket 1.6 milyar dolar karşılığında YouTube'u; 3.1 milyar dolar karşılığında reklam ağı DoubleClick'i; ve 750 milyon dolar karşılığında  mobil reklam platformu AdMob'u satın aldı. Fakat bu anlaşmalardan hiçbiri, Google'ın 23.6 milyar dolara ulaşan yıllık gelir düzeyini farkedilir bir boyutta etkilemedi. Google'ın akıllı telefonlarda kullanılan son ürünü Android uygulama sisteminin sağladığı kazanç da sınırlı kaldı.

Şirketin arama işi dışındaki faaliyetlerinden elde ettiği gelir şu anda 5 milyar dolar civarında. Fortune dergisine yorumda bulunan internet ve yazılım analisti Sandeep Aggarwal, bu oranın 2013 yılında 8 milyar dolara ulaşabileceğini söylüyor. Şirketin arama faaliyetlerinden elde ettiği gelirin ise 2013 yılında 40 milyar dolar boyutunda olacağını kaydeden Aggarwal, yan işlerin her zaman geride kalmaya devam edeceğini ifade ediyor.

ABD'de pazar payı kaybediyor

Google, en büyük pazarı olan ABD'de, rakipleri Yahoo! ve Bing karşısında pazar payı kaybediyor. ABD'li araştırma kurumu comScore verilerine göre Google'ın 2009 aralık ayında yüzde 65.7 olan pazar payı, Temmuz 2010'da yüzde 61.6'ya geriledi. Buna karşılık, Yahoo!'nun pazar payı aynı dönemde yüzde 17.3'ten yüzde 20.1'e; Bing'in ise yüzde 10.7'den, yüzde 12.6'ya yükseldi. Microsoft tarafından haziran 2009'da kurulan arama motoru Bing'in, bir yıl içinde yüzde 44 oranında büyüme kaydetmiş olması da oldukça dikkat çekici. 

Büyüme beş yıl öncesinin üçte biri kadar

Bundan bir süre önce yılda yüzde 30-40 oranında büyüme gösteren online arama sektörüne yönelik uzun vadeli projeksiyonlar, büyüme oranının önümüzdeki yıllarda yüzde 15-17 seviyesinde kalacağını ortaya koyuyorlar. Sektör analistlerine göre Google'ın gelirinin yüzde 91'i AdWords ve AdSense iş modelinden kaynaklanıyor. Google'ın gelir düzeyinin bu sene yüzde 18 oranında büyüme kaydetmesi bekleniyor. Bu oran şirketin beş yıl önceki büyüme oranının üçte biri. Bugün bir çok şirket yüzde 18'lik bir büyümeden mutluluk duyabilir, fakat teknoloji şirketleri, özellikle de Google için bu oranlar yeterince etkileyici değil.

Web artık sosyal ve mobil bir yapı kazandı

Şirketin hisse değerleri de Ocak ayından bu yana yüzde 21 değer kaybetti. Yatırımcıların en fazla endişe ettikleri konuların başında Google'ın internet kullanımındaki yeni beklentileri karşılayamayacak olması geliyor. Gerçek olan şu ki, Page ve Brin Google'ı kurduklarından bu yana, web deneyimi oldukça büyük bir değişim kaydetti. Bugün kullandığımız internet, çok daha sosyal ve mobil bir yapıya sahip. İnternete her zaman bağlanıyor ve onu sürekli olarak yanımızda taşıyabiliyoruz. Google'ın da yeniden eski konumuna ulaşması için bu yeni ortama yönelik bir yenilikle gelmesi gerekiyor.

Son sayısında Google'ı "cash cow" yani "nakit ineği" olarak nitelendiren Fortune dergisi, "Bir sonraki büyük atılımın, yeniliğin ne olacağını sorgulamak yerine, ineğin verdiği süte bakmakta fayda var" yorumlarına yer veriyor.

En büyük tehdit Facebook

Peki Google için en isabetli hareket ne yönde olmalı? Uzmanlara göre, Google'a gerçek bir itiş gücü sağlayacak alan en etkili silah yeni bir sosyal ağ hizmeti olabilir. Bir süredir kulaktan kulağa dolaşan "Google Me" projesi ile şirketin Facebook'a karşı savaş ilan edebileceği konuşuluyor.

Yeni internet ortamında Facebook'un hızla yayılan etkisi, Google için en büyük tehditlerden biri olarak değerlendiriliyor. Bunun başlıca nedeni, sosyal ağların sadece tüketiciler için değil, aynı zamanda reklam verenler için de alternatif bir arama fırsatı sağlaması.

Araştırma kurumu comScore rakamlarına göre, yaklaşık 9 milyar dolara ulaşan online reklam pazarının yüzde 16'sı Facebook'a ait. Google'ın payı ise sadece yüzde 2.4. En büyük sorun ise Google'a reklam veren kişilerin, hedef kitlelerine daha kolay bir şekilde ulaşabildikleri Facebook'u tercih etmeye başlamaları.

"Paylaşım ve işbirliği algısı eksik"

Google arama bölümü başkanı Mayer'e göre, tek çare arama sonuçlarının daha yüksek kalitede olması. Mayer bunu, "örtülü" veya "pasif" arama olarak adlandırıyor. Bu arama yöntemi sayesinde, aranan kelime ile ilgisi olan bloglara, e-mail adreslerine, mesajlara ulaşılabiliyor. Hatta ağın geri kalanını rahatsız etmeden, iki kişi birbirine sorular yöneltebiliyor. Mayer'in amacı Google'a daha sosyal bir yapı kazandırmak. Fakat sektör analistleri Google'un bu alanda gerçekten başarılı olup olamayacağı konusunda endişeliler. Tom Coates da bunlardan biri. "Google, arama, e-mail gibi fayda sağlayan hizmetlerde çok başarılı. Google için internetin enerji şirketi diyebiliriz" diyen Coates, "Onların algılayamadığı konu, insanlar arasında yaşanan paylaşım ve işbirliği" yorumlarında bulunuyor.

Apple'dan ders almak

Apple'dan ders almak

Milyarlarca dolarlık yeni bir faaliyet alanı bulmak tabii ki kolay bir iş değil; fakat bunu başaran şirketleri gerçekten büyük bir kazanç bekliyor. Bir zamanlar Google'ın ortağı olan Apple bunun en güzel örneği. O dönemlerde online reklam sektörüne hakim olan Apple, bu faaliyet alanını doğru zamanda sona erdirmeyi başardı. Apple bugün 236 milyar dolara ulaşan piyasa değeri ile dünyanın en değerli teknoloji şirketi konumunda. Google'ın piyasa değeri ise 156 milyar dolar.

Google, ana faaliyet alanı dışındaki planlarına yönelik herhangi bir açıklama yapmamayı tercih ediyor. Şirketin arama bölümü başkanı Marissa Mayer, Google dev bir adıma ihtiyacı olmadığını, küçük çaplı yan işlerin yeterli olabileceğini kaydediyor.

Yani anlaşılan o ki, Google "arama"nın dışında bir gelecek aramak yerine, "arama"nın yeni boyutlarını sorgulamaya devam edecek.

Geçtiğimiz günlerde gazetecilerle bir araya gelen Google CEO'su Eric Schmidt'in yorumları da bunu kanıtlar nitelikte: "Hala arama işinde olduğumuz için mutluyuz. Arama işinde geleceğin nerede olduğunu anlamaya çalışıyoruz. Araştırmalar, artık siz bir kelime yazmadan yapılıyor. İnsanların büyük bir bölümü Google'ın sorularına cevap vermesini istemiyor. Onların istediği, ne yapacaklarının söylenmesi. Diyelim ki yolde yürüyorsunuz. google'ın sizin hakkınızda topladığı bilgiler sayesinde, kim olduğunuzu, nelere ilgi gösterdiğinizi, arkadaşlarınızın kimler olduğunu aşağı yukarı biliyoruz. Google aynı zamanda nerede olduğunuzu da biliyor."

Rakamlarla Google

Fortune 500'de yer aldığı sıra 102

Gelir 23.6 milyar dolar

Kar 6.5 milyar dolar

Çalışan sayısı 19,835 kişi