Girişimci Bilgi Sistemi
Hiç şüphe yok; bugün Türkiye ekonomisinin makro ve mikro "bilgi birikimi" 1950'li yılların çok ötesinde… Andığımız yıllar ise gerek siyasi iktidarların iktisat politikası tasarımlarında gerekse kamu ve özel karar süreçlerinde derin bir bilgi kısırlığının ve "el yordamı" yönteminin egemenliğini simgeler.
Ekonominin düzenlenmesinde, yönetilmesinde sistemli bilgi ihtiyacının Demokrat Parti iktidarının son yılında (1959) ilk adımları atılan planlı döneme geçiş sürecinde ortaya çıktığını söylemeliyiz. Altyapı anlamında ilk kapsamlı bilgi derleme çalışmaları bu dönemde başladı ve elbet gittikçe gelişti ve o günlerle kıyas edilemeyecek ölçüde zenginleşti.
Bugün, yeni bir aşamadan söz edebiliriz. Son birkaç yıldır özellikle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği yönetiminin öncülüğünde gündeme getirilen ve başlatılan"sanayi envanteri" çalışması, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın yönetiminde "Türkiye Girişimci Bilgi Sistemi (GBS)" projesine dönüştürüldü ve ilk aşaması tamamlandı.
İki amaç
Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan'ın ifadesiyle bilgi sistemi iki önemli işlevi yerine getirecek. Başta bakanlık olmak üzere kamu kurumlarının sektörel ve bölgesel sanayi, hizmet, altyapı, AR-GE, teşvikler gibi politika ve stratejileri için bilgi temeli oluşturacak, Diğer taraftan, yatırımcılara yol ve yön gösterecek.
Öngördüğü amaçlar bakımından iddialı bir proje. Bu niteliğini, projenin tanıtıldığı kitabı okuyunca anlamak mümkün. Türkiye'nin gerçekten zengin ekonomik bilgi birikimini, kurumsal dağınıklık ve kopukluklardan kurtarmak, eksiklikleri ve çelişkileri gidermek, güncelliği sağlamak ve hepsinden önemlisi kamu ve özel karar süreçlerinin erişimine açmak kolay bir iş olmasa gerek. Projenin bir iddiası bu.
İkinci iddia ise en az hazırlanışından da önemli olarak "çalışabilir bir sistem" oluşu. Çağlayan, kitabın önsözünde şöyle diyor: "GBS maliyet etkin ve ülke gerçeklerini dikkate alan bir çerçevede 'çalışabilir bir sistem' olarak hayata geçirilmiştir. Önümüzdeki dönemde sistem dinamik bir yapı temelinde sürekli olarak geliştirilecektir."
Strateji altyapısı
GBS'yi derlenmiş, toparlanmış alelade bilgi tabanından farklı kılan husus şu: Bu sistem, yine son birkaç yıldır ekonominin tüm kesimlerince dile getirilen yeni bir "sanayi stratejisinin" bilgi arka planını besleyecek.
Tanıtma kitabında anlatıldığına göre, GBS, kamu ve özel sektörde karar alıcıların daha etkin karar vermelerine katkı sağlaması amacıyla "Politika Analizleri Serisi"yle desteklenecek. Bununla ekonominin makro ve mikro "rekabet gücünü doğrudan ve dolaylı ilgilendiren politika alanlarında GBS verilerine dayalı analizler yapmak" mümkün olacak.
Projenin bir de "GBS Sektörel Analizler Serisi" ayağı var. Bununla da "sektörlerin performansını ölçmeye yönelik analizlerin" yapılması öngörülüyor. Bu seri kapsamında "GBS veri tabanından beslenen, her bir sektör özelinde gerçekleştirilen değerlendirmeler" yer alacak. Bütün bunların toplam faydası ne olacak derseniz kitapta verilen cevap şu:
"GBS mevcut verilerin bir araya getirilmesi demek değil. Bu sistem bilgilerin entegrasyonu, politika analizleri ve geliştirici geri bildirim mekanizmalarıyla bir bütün. Sıradan bir envanter değil. Sistemden üretilecek politika analizleri, sektörel analizler reformların tasarımına ve yatırım kararlarının etkinliğine hayatî bir katkı sağlayacak."
Anlayacağınız iddialı bir proje. Kamu ve özel sektör için son derece gerekli bir sistem. Tabii, hızlı ve iyi işletilmesi, kolay erişimin sağlanması ve ekonominin tüm aktörlerinin nitelikli, işlenmiş bilgi ve analizlere ihtiyaç duyması şartıyla… Umarız, "lâflarda" ve "raflarda" kalmaz!