Girişim sermayesinde devletin rolü ve kaynak yaratma yöntemleri (I)

Ülkemizde girişim sermayesini destekleyici gelişmeleri bu bağlamda atılan adımları olumlu bulmakla birlikte bu sektörde devletin  kaynak yaratma çalışmalarında hem okurlarımızı bilgilendirme hem de ilgililere  katkıda bulunmak amacıyla görüş ve önerilerimi yazmak istiyorum.
Bu bağlamda bu yazımda girişim sermayesine genel bakışa, gelecek yazımda da önerilerime yer vereceğim.

Geçtiğimiz günlerde Ulaştırma Bakanımız Sayın Binali Yıldırım'ın Netaş'ın 45. yıl kutlamaları kapsamında yerli olarak üretilen 4g LTE teknolojisi tanıtım toplantıları sonrasında basına yansıyan önemli açıklamalarından birisi de devletin, bilişim sektörüne yönelik 300 milyon TL girişim sermayesi kaynağı yaratmayı planladığı yönündeydi.

Son dönemde bizim de yazılarımızda üzerinden geçtiğimiz şekilde ülkemizde girişim sermayesi ve bunun alt kırılımlarına yönelik önemli teşvikler ve düzenlemeler yapılmakta.

Bu düzenlemelerin bir kısmı hazine ve maliye tarafından vergi teşvik sistemleri içerisinde yerini bulurken, tüm sektörün beklentisi yeni Sermaye Piyasası Yasası kapsamında SPK'nın düzenlemeler kapsamında atması beklenen adımlar olarak görülmekte .

Halen Türkiye'de kurulu olan girişim sermayesi yatırım enstrümanı Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları iken bu yapının aslında bir anonim şirket olması, girişim sermayesi yatırımlarının genel olarak içerisinde yer bulduğu ve uluslararası standart olarak öne çıkan belli yatırım kriteri ve yaşam süresi belirlenmiş girişim sermayesi fonları yapısının yeni yasa ile Türkiye'de de uygulanmasi bekleniyor.

Yine bu fon yapısına benzer ancak tek bir yatırım için kaynak yaratılması ve yatırım yapılmasını içeren Proje Fonu (Special Investment Company (SIC)) gibi konularda da açılım yapılması beklenmekte.

Bunlarla birlikte hem kurumsal yatırımcıların (emeklilik fonları, sigorta şirketleri, vakıflar, dernekler ve bu amaçla kurulmuş özel fonlar) girişim sermayesi yatırımlarına katılabilmesi hem de devletin bu alana kaynak aktarabilmesi için fonların fonu yapısının da kurgulanması gerekmekte. Fonların fonu yapısı girişim sermayesi endüstrisinin gelişimi için olmazsa olmaz bir şemsiye yapı.
Yatırımcıların kendilerine sunulan girişim sermayesi fonlarından hangisine yatırım yapacakları konusunda seçim yapmaları ve hem girişim sermayesi fonuna katkı öncesinde hem de yatırım yaptıktan sonra yönetim ve kontrol konusunda yapılması gerekenler aslında kendi başına özellikli ve ciddi sorumluluklar içeren bir iş.

Fonların fonu konusunda aslında önemli bir proje yürütülmekte.

Avrupa Yatırım Fonu (EIF) bünyesinde oluşturulan bir yatırım takımı ve bağımsız yatırım komitesi üyelerinin yönetiminde toplamı yaklaşık 160 milyon euro ve kaynaklarının yarısını EIF'den diğer yarısını da KOSGEB, TTGV ve Kalkınma Bankası ile bir-iki ticari bankadan sağlayan bu fon, 2009 ile 2012 arasında bu kaynaklarını Türkiye odaklı birçoğu yeni oluşturulan girişim sermayesi fonuna kaynak sağladığı biliniyor.

İstanbul Venture Capital Initiative (IVCI) olarak adlandırılan bu fonun tümüyle kaynaklarını yatırmış olmasından dolayı geçtiğimiz yıl sonunda ikinci bir fonun oluşturulması için kaynak arayışına girildiğini biliyoruz.

Ancak bu konuda çok mesafe kaydedilemediğini ve özellikle kamu kaynaklarından beslenecek bir yapının, ülkemizde yerleşik bir yapı tarafından yönetilmesi konusunda bir iradenin oluştuğunu  gözlemliyoruz.

Bu tecrübe sırasında yapının içerisinde yer alan KOSGEB, TTGV ve Kalkınma Bankası'nın önemli bir know-how aktarımı yaptığını unutmamamız gerekiyor..

Bundan sonra oluşturulacak yerli bir fonların fonu yapısında bu kurumlarımızın liderlik üstlenmesi beklenebilir.

Dünyada bu konuda oldukça farklı yöntemler izlenmekte.

Öncelikle fonların fonu yapısı zaten yüzlerce kurulu girişim sermayesi fonunun olduğu ortamlarda bu fonlar arasında seçim yapabilmek için kurumsal yatırımcıların yatırım danışmanlığı arayışından kaynaklanmış.

Biz de ise sektör halen yeterince gelişemediği için aslında fonların fonu yapısı IVCI'de olduğu gibi sektörü canlandırmak için can suyu sağlamak ve yeni kurulan yapıları desteklemek için oluşuyor.
Tüm okurlarımıza iyi bayramlar dilerim.