Gıdada yeni trend; İyi, organik, GDO'suz süper gıdalar

Dünyanın en önemli sorunlardan birisi açlık, diğeri obezite. Bir tarafta insanlar gıdaya erişemediği için açlıktan ölüyor. Diğer tarafta aşırı beslenme nedeniyle vücutta biriken yağ nedeniyle oluşan şişmanlık ve sağlık sorunları yaşanıyor.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), 2050 yılına kadar dünya nüfusunun 9 milyarın üstüne çıkacağını ve bu nüfusun beslenmesi için mevcut gıda üretiminin yüzde 70 artırılması gerektiğini her fırsatta gündeme getiriyor.

Hafta sonu, Almanya Köln'de düzenlenen Anuga Fuarı'ndaydık. Anuga, dünyanın en büyük gıda fuarı olarak bilinir. İlk kez 1919 yılında düzenlenen fuar, bu yıl 100. yılına ulaştı.

Dünya gıda sektörünün iki yılda bir buluştuğu Anuga'ya bu yıl 7 bin 400 katılımcı, 60 binden fazla ziyaretçi geldi. Türkiye, ev sahibi Almanya'yı saymazsak en yüksek katılım gösteren 4. ülke oldu. Bunları pazartesi günü haber olarak yazmıştık.

Dünya gıda sektörünün kalbinin attığı Anuga'da tek çatı altında 10 ayrı ihtisas fuarı düzenlendiği söylenebilir.

Ülkeler düzeyinde çok geniş katılımın yanı sıra, öne çıkan 10 ana ürün grubu var. İyi gıda, içecekler, dondurulmuş gıda, soğutulmuş ve taze gıda, et, süt, ekmek ve unlu mamuller, organik gıdalar gibi ana ürün gruplarının yanı sıra gıdada inovasyon çalışmaları, yeni trendler, seminerler, konferanslar ve üretici ile alıcının buluştuğu dev bir buluşmaya dönüşen Anuga, aynı zamanda gıdanın geleceğine de yön veren bir organizasyon.

Türkiye, bu ürün gruplarının hemen hepsinde yer alıyor. İstanbul Ticaret Odası'nın Milli Katılım Organizasyonu'nu gerçekleştirdiği fuarı gezerken Türkçe konuşan çok sayıda ziyaretçi ile karşılaşıyorsunuz. Türkiye gıda sektörünün tanınmış firmaları, markaları, yöneticileri Anuga'daydı.

Süper gıdalar pazarı büyüyor

Son yıllarda iyi tarım, organik ürünler, fonksiyonel gıdalar fuarlarda daha çok öne çıkıyor. Anuga 2019'da ise deyim yerindeyse bu yeni trendler zirve yaptı. Anuga'nın tanıtım mecralarında da yer aldığı gibi, bu fuarda "süper gıdalar" ön plana çıktı. Besin değerleri bakımından üstün gıdalar olarak da bilinen süper gıdalar küçük ama vitamin, mineral, protein, antioksidan ve daha fazlasını sağlama özelliğine sahip.

Birçok süper gıda, bağışıklık sistemini güçlendirmek, hastalıkları tedavi etmek, kan basıncını düşürmek, şeker alımını kesmek ve kolesterolü düşürmek gibi çeşitli sağlık yararlarına sahip olabilecek olağanüstü özellikler içerdiği iddia ediliyor.

Kişisel beslenme kavramı ön plana çıktıkça süper gıdalara olan talebin de artması bekleniyor. Süper gıda olarak tanımlanan yeni yiyecek ve içeceklerin piyasadaki büyümesi yıllık ortalama yüzde 12 olduğu tahmin ediliyor.

Süper gıdalarda en çok öne çıkan ürünler tohum ve taneli ürünler. En hızlı büyüyen süper gıda maddeleri arasında kabak çekirdeği yüzde 34, ayçiçeği çekirdeği yüzde 21, kinoa yüzde 14 ve keten tohumu da yine yüzde 14 büyüme ile öne çıkıyor.

GDO içermeyen ürünler

Anuga Fuarı'nda öne çıkan bir başka trend, GDO'lu ürün içermeyen gıdaların öne çıkması. Genetiği Değiştirilmiş Organizmalı ürünlerle ilgili tartışmalar devam ederken, tüketicinin bu konudaki şüpheciliği GDO'suz ürünlere olan talebi artırıyor. Gıda üreticileri tüketicilerin bu şüpheciliğinden yararlanarak ürünlerini "GDO'suz " diye öne çıkarıyor.

GDO'suz ürünlere yönelik talep artışında sadece sağlık boyutu değil, çevrenin korunması, biyoçeşitliliğin korunması gibi faktörler de tüketici tercihlerini etkiliyor. Yapılan araştırmalarda küresel gıda ürünleri tanıtımında "GDO'suz" vurgusu geçmiş yıllara göre daha çok öne çıkarılıyor. Ürünün tanıtımında bir pazarlama aracı olarak "GDO'suz" vurgusu yapılıyor. 2014'ten 2018'e kadar olan dönemde "GDO'suz" diye tanıtılan ürün sayısında yüzde 14 artış var. Tüketiciler de "GDO'suz" ürün talep ediyor.

Özellikle bebeklere yönelik ürünler, tahıllar, unlu mamuller, süt ürünleri ve atıştırmalık kategorilerindeki ürünlerde "GDO içermediği" vurgusu daha yaygın kullanılıyor. Rus tüketicilere yönelik olarak 2018'de yapılan araştırmada tüketicilerin yüzde 27'si "GDO'suz" ürün satın alma tercihlerinin arttığını söylüyor.

Organik ürünler yaygınlaşıyor

Sağlık ve çevre sorunlarının ön plana çıkması nedeniyle organik ürünlere olan talepte de ciddi artış var. Bu artışın ürün çeşitliliğine yansıdığını da Anuga Fuarı'nda tanık olduk. Organik ürün üreten firmaların bulunduğu holde açılan "Organik Market"te binlerce ürün tanıtıldı. Organik ürünlere yönelik talep arttıkça üretimin de artması ve önümüzdeki yıllarda daha da yaygınlaşması bekleniyor.

Gıdanın geleceği için neler yapılmalı?

Fuar kapsamında bugün yapılacak 5. İnovasyon Gıda Konferansı'nda öne çıkan 4 ana konu gıda sektörünün geleceğini şekillendirecek. Bu 4 ana konuyu şöyle özetleyebiliriz:

1- Sürdürülebilirlik: Ekolojik, sosyal ve ekonomik boyutlarda sürdürülebilirlik yeniliklerin ana itici gücü olarak kabul ediliyor. Etik, hayvan refahı, kaynak verimliliği, gıda gerçekliği ve tüketicilerin sağlığı gibi konular gıda sektörünün gelecekte de en önemli konuları olacak.

2- Dijitalleşme ve yapay zekâ: İlerleyen dijitalleşmenin besin zinciri için bazı önemli etkileri olacak. Bir yandan, yeni dağıtım kanallarının açılması, diğer taraftan, büyük veri çözümleri pazarları analiz etme ve kendi süreçlerini farklı şekillerde geliştirme avantajı sağlayacaktır.

3- Yenilikler ve bilgi transferinin artması: Gıda üreticileri kısa vadeli trendlerin kargaşası içinde ürün portföylerini tasarlamak ve üretim süreçlerini değiştirmek için doğru kararlar alarak yenilikçi üretim modellerini öne çıkarmaları gerekiyor.

4- Yeni yiyecekler küresel gıda sistemindeki eğilimlerin yakından izlenmesi: Değişen küresel gıda pazarları, gıda değer zinciri boyunca tüm paydaşlara yeni zorluklar getiriyor. Yeni gıda trendleri hayvansal protein kaynaklarına alternatif ürünlerin talebinde büyümeye yol açacak. Ürün kalitesi, sürdürülebilirlik, süreç kontrolü ve lojistik açısından yüksek taleplere ek olarak, tüketiciye ulaşmak büyük önem kazanıyor.

Özetle, gıda sektörü bir yandan gezegeni beslemek bir yandan tüketici tercihlerine uygun üretim yapmak için büyük bir rekabet içinde. Yeni trendler, yapay zeka, teknoloji gibi konular konuşulurken, gıda üretiminde hiç değişmeyecek trendin tarımsal üretim, doğal yaşamın, çevrenin korunması olduğunu unutmamak gerekiyor.