Gıda fiyatlarında artış sürecek
OLAYLARIN İÇİNDEN / Tevfik Güngör Şubat ayı fiyat endeksleri enflasyonun tırmanışa geçtiği konusunda alarm verdi. Dikkati çeken gıda maddesi fiyatlarının diğer fiyatlara göre daha fazla artması oldu. Dünyada gıda maddeleri fiyatlarında genel bir artış eğilimi var. Fakat bizde gıda fiyatlarının dış fiyatlarla henüz sıkı bir bağı yok. Ciddi büyüklükte gıda maddesi ithalatı başlamadı. Kuraklık tabii ki önemli bir sorun. Geçen yılki kuraklığın üretimde ortaya çıkardığı azalmanın etkisi küçümsenemez. Gıda maddesi fiyatlarındaki artışın tek nedeni acaba kuraklık mı ? TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar ocak ayı başında bir basın toplantısı yaptı. Bu toplantıda 2007 yılında tarım sektöründeki olumsuz gelişmeleri anlattı. Konuşmasında ekonominin büyümesindeki yavaşlamaya dikkati çekti. - Bilindiği gibi tarım, 2007 yılının birinci üç aylık dönemde %2.9 büyüdü, ikinci üç aylık dönemde %2.1 oranında küçüldü. Üçüncü üç aylık dönemde küçülme devam etti; ve de %7.8 oranına ulaştı. Sonuçta 9 aylık dönemde tarımda %5.6 gerileme oldu. - Üçüncü dönemde belirlenen %7.8 gerileme genelde hububat, bakliyat, yağlı tohumlar, şeker pancarı, patates, pamuk, üzüm, bazı sebze ve meyvelerin üretimlerindeki azalmalardan kaynaklandı. . Gene üçüncü dönem için belirlenen rakamlara göre üretim değeri olarak hububatta %14.6, bakliyatta %14.4 diğer tarla ürünlerinde %7.8 gerileme oldu. -Meyvelerde %8.0, sebzelerde %2.9 gerileme görüldü. Çiftçilik üretimi (bitkisel üretim) %9.3 geriledi. Tarımdaki üretim gerilemesi genelde kuraklığa bağlandı. Tarım kesiminden kentlere olan göçü olumsuz etkisi unutuldu. Gençler tarım alanlarını terk edince, tarımda üretim azalmakta, topraklar yeterince işlenememektedir. - TZOB'nin tespitlerine göre 2007 yılı ürün bazında üretim kayıbı buğdayda %20, karpuzda %24, çekirdeksiz kuru üzümde %20, domateste %25, ayçiçeğinde %17 dolayındadır. Kuraklığın, tarımsal alanlardan göçün, bazı tarım alanlarının boş bırakılmasının üretimde önemli gerilemeye neden olduğu bir gerçek. Üretimdeki gerileme sonucu arz azalırken talep artınca, gıda maddesi fiyatlarının tırmanışa geçmesinden doğal bir şey olamaz. Gıda harcamaları tüketim harcamalarının en önemli bölümü. Gıda fiyatları artınca insanlar başka tüketim harcamalarını kısarak gıda ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor. Önemli olan 2007 yılındaki olumsuz gelişmelerin gıda maddesi fiyatlarının artışındaki etkisinden çok, bu olumsuz şartların 2008 yılında devam edip etmediğidir. Şartlar değişmediği sürece gıda maddesi fiyatlarındaki artış devam edecek ve gıda maddesi fiyatlarındaki artış, enflasyondaki tırmanışı da sürdürecektir.. TZOB 2007 YILI ÜRETİM TAHMİNLERİ Ürünler Üretim miktarı (Ton) Üretim kaybı (Ton) Türkiye geneli zarar Oranı (%) 2007 yılı gerçekleşen üretim miktarı (TZOB Tahmini) Buğday 20.010.000 3.992.240 20 16.017.760 Arpa 9.551.000 1.922.633 20,1 7.628.367 Patates 4.397.305 1.023.207 23,3 3.374.098 Elma 2.002.033 466.568 23,3 1.535.465 Fiğ 175.522 25.460 14,5 150.062 Y.Mercimek 42.326 1.941 4,6 40.385 Nohut 551.746 97.010 17,6 454.736 Ç.K.Üzüm 281.233 56.247 20 224.986 Domates 9.854.877 2.502.196 25,4 7.352.681 K.İncir 188.598 72.994 38,7 115.604 Pamuk 2.550.000 182.959 7,2 2.367.041 Karpuz 3.805.306 900.194 23,7 2.905.112 Kavun 1.765.605 39.044 2,2 1.726.561 Ayçiçeği 1.118.000 185.122 16,6 932.878 Mısır 3.811.000 303.662 8 3.507.338 Tütün 98.168 27.209 27,7 70.959 Zeytinyağı 242.200 35.219 14,5 206.981 Narenciye 3.102.414 516.765 16,7 2.585.649 Korunga 420.000 11.293 2,7 408.707 Kaynak TZOB -720 Ziraat Odası'ndan alınan ürün tahminleri