Genel Sağlık Sigortası’nda neler değişti?
Genel Sağlık Sigortası (GSS) zorunluğu 1 Ocak 2012’ başladı. Bu düzenlemeyle birlikte çalışanlar, emekliler dışında sosyal güvencesi olmayanlar da sağlık şemsiye altına alındı. Ancak, bu noktada en büyük mağduriyeti, genel sağlık sigortasını 30 güne tamamlamak zorunda kalanlar yaşamaya başladı. Örneğin bir üniversite öğrencisi, harçlığını çıkarabilmek için haftanın 2-3 günü çalışması halinde, kalan günler için GSS borcu çıkıyor ve neredeyse kazandığını çıkan GSS borcuna yatırmak zorunda kalıyordu. 7 Eylül 2016 tarihinde Resmi Gazete’ de yayınlanan 6745 sayılı Kanun’la önemli düzenlemeler yapıldı.
***
Bakmakla yükümlü olunan kişiler kimlerdir?
Genel sağlık sigortalısının, sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı sayılmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan,
a) Eşi,
b) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın çalışma gücünü en az %60 oranında yitirdiği kurum sağlık kurulu tarafından tespit edilen evli olmayan çocukları,
c) Her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan ana ve babası, genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak kabul edilecektir.
***
Bakmakla yükümlü olunan kişilerin ayda 30 günden az çalışması halinde GSS
- 01.10.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere,
- Ay içerisinde 30 günden az süreyle çalışıp, yukarıda bahsedilmiş olduğu üzere bakmakla yükümlü olunan kişi niteliğini sağlayan kişilerden,
a) Kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar,
b) Ay içerisinde günün bazı saatlerinde çalışıp, çalıştığı saat karşılığında ücret alanlar,
c) Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süreyle çalışanlar,
Ay içerisinde çalışmadıkları günler için genel sağlık sigortalısı sayılacaklar. Dolayısıyla bu günler için genel sağlık sigortası borcu çıkmayacaktır.
Örneğin, 01.10.2016 tarihinden itibaren, X işyerinde kısmi süreli olarak ayda 15 gün olmak üzere çalışmaya başlayan 24 yaşındaki üniversite öğrencisi A (erkek), genel sağlık sigortalısı olan babası açısından bakmakla yükümlü olunan kişi olsun.
A sigortalısı, ay içerisinde çalışmadığı 15 gün için babası dolayısıyla bakmak yükümlü olunan kişi sayılacak ve kendisine bu günler genel sağlık sigortası borcu çıkmayacaktır.
***
Bakmakla yükümlü olunmayan kişilerin ayda 30 günden az çalışması halinde GSS
- 01.10.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere,
- Ay içerisinde 30 günden az süreyle çalışıp, bakmakla yükümlü olunmayan kişilerden;
a) Kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar,
b) Ay içerisinde günün bazı saatlerinde çalışıp, çalıştığı saat karşılığında ücret alanlar,
c) Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süreyle çalışanlardan ay içerisinden 20 günden az çalışanlar (ay içerisinde 10 günden fazla ancak 20 günden az çalışanlar),
ay içerisinde çalışmadıkları günler için genel sağlık sigortalısı primi ödeyeceklerdir. Bu sigortalılara, ay içerisinde çalışmadıkları eksik günleri için bakmakla yükümlü olunmayan kişi olmaları nedeniyle genel sağlık sigortası borcu çıkacaktır.
Örneğin, Yüksek lisans eğitimine devam etmekte olan 27 yaşındaki B (erkek), genel sağlık sigortalısı olan ebeveynleri açısından yaş sınırını aşmış olması nedeniyle bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmamaktadır. B sigortalısı, geçimini sağlamak üzere kısmi süreli olarak ayda 20 gün olmak üzere 10.12.2016 tarihinden itibaren işe başlamıştır. B sigortalısı, bakmak yükümlü olunan kişi olmaması nedeniyle ay içerisinde çalışmadığı 10 gün için genel sağlık sigortası prim borcunu ödemek zorundadır.