Genç çalışanlar mobbing kıskacında!

Günümüzde üniversite öğrencilerinin bü­yük bir kısmı eğitim hayatlarını sürdüre­bilmek için çalışma hayatına erken yaşlarda atılıyor. Kimi harçlığını çıkarmak için, kimi ailesine destek olmak adına, kimi de kariyeri­ne daha sağlam bir temel oluşturabilmek için bir yandan çalışırken diğer yandan okula de­vam ediyor.

Ancak iş dünyasına bu erken gi­riş, gençlerin önemli bir sorunla yüzleşmesi­ne neden oluyor: Mobbing! Üsküdar Üniversi­tesi tarafından yapılan son araştırma, çalışan üniversite öğrencilerinin yüzde 74’ünün iş ye­rinde psikolojik tacize, yani mobbinge maruz kaldığını gösteriyor. Bu oran, gençlerin iş dün­yasında ne kadar savunmasız olduğunu ve cid­di bir sorunla karşı karşıya kaldığını açıkça or­taya koyuyor. Sürekli eleştirilmek, küçümsen­mek, özgüven kaybı yaşamak…

Mobbingin yaygın görüldüğü meslekler

Araştırma, en fazla mobbingin hizmet sek­töründe yaşandığını gösteriyor. Satış danış­manlığı, garsonluk, baristalık, anketörlük, ka­siyerlik, market çalışanlığı ve motokuryelik gibi işlerde çalışan üniversite öğrencileri, iş yerinde baskıya en çok maruz kalan grupların başında geliyor. İşverenlerin ve yöneticilerin öğrencileri deneyimsiz ve geçici iş gücü ola­rak görmeleri bu tür olumsuz davranışların yaygınlaşmasına neden oluyor.

Ayrıca araştır­maya göre kadın çalışanlar, erkek meslektaş­larına kıyasla daha fazla mobbingle karşılaşı­yor. Cinsiyet temelli ayrımcılığa maruz kalan genç kadınlar, kimi zaman erkek yöneticiler tarafından küçümseniyor, daha az sorum­luluk verilerek gelişimlerinin önü kesiliyor. 'Mansplaining' (erkeklerin kadın çalışanlara küçümseyici bir üslupla açıklama yapması) ve profesyonel yeterliliklerinin sürekli sorgu­lanması gibi sorunlar, kadın çalışanların iş ha­yatında kendilerini daha güvensiz hissetme­lerine neden oluyor.

Psikolojik etkileri ağır

Mobbinge uğrayan öğrenciler, bu durumun en çok psikolojik sağlıklarını olumsuz etki­lediğini belirtiyor. Araştırmaya göre, sürek­li eleştirilmek ve küçümsenmek gençlerin özgüven kaybı yaşamasına, sosyal hayattan uzaklaşmasına ve iş hayatına karşı olumsuz tutum geliştirmesine yol açıyor. Anksiyete, depresyon ve motivasyon kaybı gibi psikolojik sorunlar, öğrencilerin hem işlerinde hem de akademik başarılarında düşüşe sebep oluyor.

Mobbingle mücadele için ne yapılmalı?

Peki bu sorunun çözümü ne? Öncelikle üni­versitelerin, öğrencilerin iş hayatında karşı­laşabileceği zorluklara karşı bilinçlendirme programları düzenlemesi gerekiyor. Öğrenci­lere mobbing konusunda farkındalık kazan­dırmak, onların haklarını bilmelerini sağla­mak büyük önem taşıyor. İşverenlerin ise genç çalışanların haklarını daha fazla gözetmesi ve mobbingin önüne geçebilmek için iç de­netim mekanizmalarını güçlendirmesi gere­kiyor.

Genç çalışanların kendilerini rahatça ifade edebilecekleri ve baskı altında hisset­meyecekleri bir iş ortamının sağlanması hem onların verimliliğini hem de iş yerindeki genel çalışma huzurunu artıracak. Ayrıca devletin ve ilgili kurumların genç çalışanları mobbing konusunda koruyacak yasal düzenlemeleri daha etkin hâle getirmesi şart. Çalışma haya­tına yeni atılan bireylerin yalnızca ekonomik bir kaynak olarak görülmemesi, insan onuru­na yakışır çalışma koşullarına sahip olması, toplumsal refah açısından kritik bir mesele.

Gençler için adil çalışma koşulları şart!

Üniversite öğrencilerinin hem okuyup hem çalışmak zorunda kalması günümüzün bir gerçeği. Ancak onların iş yerinde maruz kal­dığı psikolojik baskı, geleceğe dair motivas­yonlarını kırıyor ve akademik hayatlarını doğ­rudan etkiliyor. Üsküdar Üniversitesi İnsan Hakları Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ebulfez Süleyman­lı, “Genç çalışanların daha güvenli, adil ve in­san onuruna yakışır çalışma koşullarına sahip olması için iş yerlerinde mobbing vakalarının önlenmesine yönelik hukuki düzenlemelerin güçlendirilmesi, kurumsal denetim mekaniz­malarının etkinleştirilmesi ve farkındalık ça­lışmalarının yaygınlaştırılması büyük bir ge­reklilik arz ediyor” ifadesinde bulunuyor.