Gelişmişler küresel ekonominin lokomotifi olamaz!..

Gelişmekte olan ekonomilerde Arap Baharı sonrasında başlayan durgunlaşma eğiliminin kademeli olarak güçlendiği bir süreçten geçiyoruz. Bu durum küresel ekonomiyi de kırılganlığı artırarak tehdit ediyor. Bazı kesimler günü kurtarmak adına tersini iddia etse de gelişmişlerin toparlanarak yeniden lokomotif olma ve çok ciddi sıkıntılar yaşanmadan büyümede yaşanacak kaybı telafi etmesi pek mümkün görünmüyor. Koşullar böyle olunca birikerek ağırlaşmış sorunlarla yüzleşme zamanının kapıyı çalmaya hazırlandığını hesaba katmak gerekiyor. Fakat gerçeği yansıtmayan beklentiler ve bunu destekleyen müdahaleler ile varlığını koruyabilenlerin son ana kadar bu durumu görmezden gelmeye çalışacağını da çok iyi biliyoruz. 

Sermaye hareketlerinin daralıyor olması doğal olarak küresel ticaret hacmini ve makro ekonomik göstergeleri olumsuz yönde etkileyecek. Bunun olmaması için likidite iyice bollaşır ise enfl asyon patlayacak, bunun sonuçları kabul edilemiyorsa bugüne kadar görmezden gelindiği için ağırlaşmış sorunlar ile yüzleşmek gerekecek. Her iki olasılıkta da genel dengeden, fiyat istikrarından bahsetmek mümkün olmayacak; makro ihtiyati önlemler ve yapay beklentilerle durumu idare etmeye çalışma çabası da pek bir işe yaramayacak. Tabi ki rekabet koşulları ve gelir dağılımının da iyice bozulacağını hesaba katmak gerekiyor. Bu tablo ödemeler sistemini ve tüm kurumsal yapıyı tehdit ediyor, riskten kaçınma eğilimini beslemeye devam ediyor. 

Gerek küresel kredi krizi, gerekse sonrasında küresel tasarrufl ar gelişmekte olan ekonomilere hesapsızca aktı; onların küresel ekonominin lokomotifi olacağı iddia edildi. Başka bir deyişle tüm yumurtalar günü kurtarma ihtiyacına bağlı zorunlu sebepler ile aynı sepete kondu. Şimdi pardon, yanılmışız demeye getiriyor ve bu yanlışın ciddi bir bedeli olmayacağını ima ederek yeni hikayeler yazmaya çalışıyorlar… Haberiniz olsun gelişmekte olan ekonomilere giden sıcak paranın önemli bir kısmı çıkamayacak. Gelişmekte olanlarda çok büyük para batırmak durumunda kalan gelişmişlerin de yeniden normalleşmesi ve küresel ekonominin lokomotifi olma rolüne geri dönmesi de mümkün olamayacak. Yeni hikayeler önemli gerçekleri gizleyerek paniği önleyebilir, bu yolla kol kesilmesini geciktirebilir, ancak yeterli taze sermaye girişi olmadığı için sonuç değişmiyor… Sorunları küçük iken çözmeyip ağırlaşmasına izin vermenin, sürdürülebilir olmayan eğilimlere karşı geleneksel olmayan politika setleriyle çaresizce kumar oynamanın, 2008'deki kredi krizinden ve diğer benzer nitelikli deneyimlerden gereken dersleri çıkaramamanın bedeli ağır olacak. Güvenilir liman olarak bilinen çoğu adresinde gösterildiği gibi olmadığı ortaya çıkacak. Çoğunluk bu gerçekleri fark ettiğinde iş işten geçmiş olacak!.. Ekonomideki olumsuzlukların tetiklediği istikrarsızlık dalgaları sosyal ve siyasi dengeleri de aynı yönde etkileyecek…