Gelişmiş ekonomiler arasında en hızlı büyüyen ABD

Haftanın başında IMF “World Economic Outlook” raporunu yayınladı. Raporda, dünya ekonomisindeki iyileşme devam etmekle birlikte, sorunların devam ettiğinden bahsediliyor. IMF’ye göre, dünya ekonomisi bu yıl yüzde 3.6, 2015’te ise yüzde 3.9 oranında büyüyecek. ABD’nin 2014’de yüzde 2.8, 2015’de ise yüzde 3.0 oranında büyümesi tahmin ediliyor. Son günlerde artan deflasyon riski nedeniyle gündeme gelen AB için ise 2014 ve 2015 için öngörülen büyüme oranları yüzde 1.2 ve yüzde 1.5. IMF Başekonomisti Olivier Blanchard, dünya ekonomisinin karşı karşıya olduğu risklerin azalmakla birlikte devam ettiğini söylüyor. Acil çözüm bekleyen sorunlar arasında akla ilk gelenler finans sektörünün güçlendirilmesi, yüksek kamu borçları ve işsizlik. Riskler arasında ise düşük enflasyon, finansal sermayenin yükselen piyasaları terk etmesi ve jeopolitik belirsizliklere yer veriliyor. Resesyon döneminde dünya ekonomisine önemli katkıları olan gelişmekte olan ülkeler ise büyümelerini sürdürecekler. Bu grupta yer alan ülkelerin 2014’de yüzde 4.9, 2015’de ise yüzde 5.3 oranında büyümeleri bekleniyor.
***
Gelişmiş ekonomiler arasında en hızlı büyüyen ABD. Amerikan ekonomisinin hızlı toparlanmasında, kararların alınmasında olduğu kadar uygulanmalarındaki çabukluğun da payı var. Geçtiğimiz günlerde, bankaların sermaye yapılarının güçlendirilmesi amacıyla aralarında Citigroup, JP Morgan ve Bank of America’nın da bulunduğu önde gelen sekiz bankanın sermayelerinin toplam varlıklarının yüzde 3’ünden 5’ine yükseltilmesi bu konuda iyi bir örnek olmanın dışında, finans sektörünün güçlendirilmesi yolunda atılmış önemli bir adım. Kesinleşen rakamlara göre, geçtiğimiz yılın son üç aylık dönemindeki büyüme oranı yüzde 2.6. Ekonomik büyümeye katkıda bulunan kalemler arasında tüketim harcamaları ve ihracat önde geliyor. Yılın son çeyreğinde yüzde 3.3 oranında artan tüketim harcamaları, 2010 yılının dördüncü çeyreğinden bu yana geçen süre içindeki en yüksek oran.
***
Amerikan ekonomisi büyüyor, ancak sorunları da var. Büyümenin sürekliliği istihdam artışı kadar gelir dağılımının iyileştirilmesine, yani orta sınıfın güçlendirilmesine de bağlı. Yüksek işsizlik gelir dağılımdaki bozulmanın önemli bir nedeni. İşsiz sayısı hala 10 milyonun üzerinde.

Şirket karlarındaki artış devam etmekle birlikte, bunun yatırımlara ve istihdama yeterince yansıdığı söylenemez. 2013’ün üçüncü çeyreğinde 39.2 milyar dolar artan şirket karlarının, son çeyrekte 47.1 milyar dolara ulaştığı görülüyor. Kar artışlarında finans dışındaki sektörler önde. Yatırım sahipleri de artan karlardan paylarını almışlar. 2012’de 68.7 milyar dolar olan temettüler, 2013’de 131.7 milyar dolara ulaşmış. Peki, karlar niçin bu kadar yüksek ? ABD’nin önde gelen yatırım bankası Goldman Sachs’a göre kurumsal karlardaki olağanüstü artışın nedeni ücretlerin yavaş artması. Önceki yıllara göre gerilemiş olsa da işsizliğin hala yüksek oluşu ücretlilerin durumunun kötüleşmesinin nedeni olarak gösteriliyor.

Ekonominin kırılgan yapısından dolayı fiyatları istedikleri gibi arttıramayan şirketler, yüksek işsizlik sayesinde ücretleri baskı altına alarak karlarını arttırma yoluna gidiyorlar. 2014’de Amerikan ekonomisi nasıl bir performans ortaya koyacak ? Bu sadece Amerikalıları değil, dünyayı da yakından ilgilendiriyor. Ekonomi hızlı büyüme sürecine girmeden sorunların çözümü zor. Martta beklentilerin üzerinde gerçekleşen istihdam artışı iş gücü piyasasında 2014’de iyileşmenin süreceğinin bir işareti olarak görülebilir mi? Bekleyip göreceğiz.