Gelir İdaresi’nde standardizasyon

Değerli Dünya okurları, zaman zaman bu sahifelerde Mali İdareyi eleştirdiğimiz konuları paylaşıyoruz. Daha iyi, doğru hizmet için eleştiri yapılmasının önemli bir destek olduğuna inanıyorum. Bu nedenle de dilim döndüğünce Mali İdaredeki değerli meslektaşlarımı desteklemeye devam ediyor olacağım.

Atılan önemli adımlar

Gelir İdaresi Devlet içinde genel olarak hep öncü rol oynama çabası içinde olmuştur. Bu yaklaşım son yıllarda da artarak devam ediyor.

-    Türkiye genelinde tüm vergi beyanları internet üzerinden elektronik beyanla alınır hale geldi.
-    Internet vergi dairesi uygulaması ile vergi dairesi nezdindeki durumunuzu izleyebiliyorsunuz.
-    E-imza, e-fatura, e-arşiv, e-icra/takip uygulamaları yaygınlaşıyor.
-    İnceleme süreçlerinin standardize edilmesinde epey yol alındı.
-    Mukteza talebi ve verilmesi süreci yeniden tanımlandı.
-    Sirküler uygulamaları,
-    Muktezaların elektronik ortamda yayınlanması vb. uygulamalar güzel gelişmeler.
Benzer bir adım da vergi iade süreçlerini yeniden düzenleyen, standart hale getiren VUK Tebliği ile (429) atıldı.

Dikkat çekmek istediğimiz bazı konu başlıkları

1- Uzlaşma müessesi

Değerli Dünya okurları, dışarıdan ahkam kesmek gibi olacak ancak, Mali İdarenin yerinde olsam uzlaşmalarda mükelleflerden yazılı savunma da isterdim. Mükellefler argüman veya belge, yargı kararı veya mukteza ellerinde konuyla ilgili ne varsa bir dosya haline getirip versinler ve uzlaşma tutanağı ekinde bu dosyada muhafaza edilsin.
Böylelikle uzlaşma sırasında komisyonun yaptığı indirimlerle ilgili gerekçeler belgelenmiş hale gelecektir.

2- İnceleme sonrası rapor tetkik komisyonlarında dinlemenin etkili hale gelmesi

Yapılan yasal düzenlemelerle, vergi inceleme sürecinde bir iç kontrol mekanizması olarak Rapor Tetkik Komisyonları oluşturuldu ve mükelleflere bu komisyonlarda dinlenebilme imkanı verildi.

Ancak, genel olarak gözlemimiz, komisyonların halen kendilerini eski dönemin rapor okuma komisyonu gibi gördükleri yönünde.  Genel olarak esasa ilişkin konularda rapor sonuçlarına müdahale arzulanmıyor gibi algılıyoruz.

Bu komisyonların daha etkin hale getirilmesi için sanki biraz teşvik edilmeleri gerekiyor. Belki yeni sistemin nasıl işlediği konusunda değerlendirme yapmakta, alınan görüş ve öneriler çerçevesinde uygulamaya yön vermekte fayda var.

Belki biz duymuyoruz ama bu komisyonlar raporlarla ilgili hataların düzeltilmesinde önemli bir işlev görüyor da olabilir. Durum buysa kümüle bir raporla bu kamuoyuyla paylaşılabilir.

3- Vergi inceleme tutanakları

Yönetmeliklerle yapılan düzenlemeler bu konuda epey bir tekdüzelik sağladı. Ancak halen
-    İnceleme tutanağı taslakları önceden mükelleflerle paylaşılmıyor.
-    Halen tutanaklarda raporda olması gereken değerlendirmelere yer verilebiliyor.
-    Halen tutanakta yer alacak mükellef açıklamalarının olduğu gibi tutanağa yansıtılmasında sorunlar yaşanabiliyor.
Bu konuda neşredilecek genel bir yazı veya düzenleme gereksiz tartışma ve sürtüşmeleri sona erdirmeye katkı sağlayacaktır.

4- Beyanname veya dilekçenin alınmamasına rastlayabiliyoruz

Eksiklikler veya yanlışlıklar bahane edilerek beyan veya dilekçelerin reddedilmemesi gerekir.

5- Özel hesap dönemi başvurularında istenen belge ve açıklamalar da standart hale getirilebilir.