Gelir dağılımımızda iyileşme yeterli mi?
TÜİK dün açıkladığı gelir ve Yaşam koşulları araştırması sonuçlarında yüzde 10’luk dilimlere göre ülkemizde hane halkı kulanılabilir gelir açısından en zengin en yoksul arasındaki farkın 14.2 kata gerilediğini, gelir dağılımı adaletini ortaya koyan Gini katsayısında da çok küçük O.002’lik bir iyileşme olduğunu açıkladı. Kendi başına azda olsa iyileşme gösteren bu rakkamların üyesi olduğumuz OECD ülkeleri açısından ne anlama geldiğine baktığımızda iç açıcı olmayan bir tablo ile karşılaşıyoruz, gelişmenin yetersiz olduğunu görüyoruz...
Bu tablo son on yılda yüzde 10’luk dilime göre en yoksul en zengin arasındaki farkın nisbi olarak iyileştiğini gösteriyor. 2002 yılında en zengin ve en yoksul kullanılabilir gelirleri 18.2 kat iken, 2012 yılında 14.2’ye inmiş durumda. Ülke milli gelir dağılımının adaletini ortaya koyan ülkemizin Gini katsayısında da bir yıl öncesine göre 0,002 puanlık çok küçük oranda bir iyleşme söz konusu.
Peki bu iyileşmenini yeterli olup olmadığını bize gösterecek bir uluslararası tablo var mı?
Bunun cevabını bizimde üyesi olduğumuz 34 üyeli OECD’nin bu alanlardaki tabloları içersindeki yerimize bakarak bulabiliriz...
OECD’nın elimizde olan 2010 yılı verilerine göre en yoksul en zengin arasında farklılığı oraya koyan tabloda biz 15.1 katlık farkla 31. sırada yer alıyoruz. Bizden kötü durumdaki üç ülkeden Şili’de bu fark 26.5 kat, Meksika’da ise 28.5 kat. Amerika’da ise 15.9 kat. OECD ülkeleri içersinde yer alan 18 ülkede en yoksul en zengin arasında fark 5.3 ile 7.7 arasında değişiyor. Bize gelene kadar 19. Sıradan başlayan diğer 13 ülkede ise fark 8 ile 13.6 kat arasında değişiklik gösteriyor. OECD ortalaması ise 9.4 kat ile bizden geride.
Gelir dağılımının adaletini ortaya koyan Gini kat sayısına göre de Türkiye 0.411’lik katsayısı ile OECD ülkeleriarasında 32. sırada. Bu alanda bizden kötü durumdaki iki ülkeden Meksika’nın katsayısı 0. 466, Şili’nin ki ise O.501. Gini katsayısı sıfır ile bir arasında değişiyor. Sıfıra yaklaştığında en adaletli gelir dağılımını gösterirken, bire yaklaştıkça gelir adaletsizliği artıyor. OECD ülkeleri arasında Gini katsayısı en düşük olan gelir adaleti en iyi olan ülke ülke 0.244 ile İzlanda. 15 OECD ülkesinin Gini katsayıları O.300’ün altında yer alıyor.
Aslında görece yoksulluk oranları açısından baktığımızda da OECD ülkelerinde 1995-2010arasında bir boziulma olduğunu görüyoruz. 1995’te yüzde 9.4 olan OECD ortalaması 2010’da yüzde 11.1’e yükselmiş durumda. Her iki dönemde de OECD ortalamasının üzerinde göreli yoksulluk oranına sahip olan ülkemizde de görece yoksulluk oranındaartış söz konusu. 1995 yılında yüzde 16.2 olan görece yoksulluk oranımız 2010 yılında yüzde 19.3’e yükselmiş durumda..
Bütün bunlar nisbi gelir anrtışı yaşamamıza, en düşük-en yüksek gelirlilerin yüzde 10’luk diliminde katsayının düşmesine karşın kıyaslama yapabileceğimiz ülkelerle birlikte yer aldığımız üyesi olduğumuz OECD ülkeleri içersindeki yerimizin bizi tatmin etmekten uzak olduğunu gösteriyor. O nedenle TÜİK’in dünkü verilerini bu ölçülebilir durumla birlikte değerlendirmemiz doğru ve gerçekçi olacaktır...